Θεατής: «Υπνοβάτες» στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Παρακολουθήσαμε την παράσταση της ομάδας Εν Δυνάμει «Υπνοβάτες» που παρουσιάζεται, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου, και σας μεταφέρουμε τις εντυπώσεις μας.

Οι «Υπνοβάτες» ακολουθούν την συνειρμική, ασυνείδητη φαινομενικά αλλά λογική δομή του ονείρου, «βυθίζοντας» μας στα θαυμαστά και τρομακτικά συνάμα μυστήρια της ύπαρξης. Σε έναν άγνωστο και ανεξερεύνητο κόσμο όπου ο χώρος και ο χρόνος είναι σχετικοί και βασιλεύει η συνείδηση του «Υπνοβάτη». Εκείνου που γεννιέται, ζει, κοιμάται, ονειρεύεται, πεθαίνει. Οι ήρωες εμφανίζονται και εξαφανίζονται από τη σκηνή, πολλαπλασιάζονται, απομονώνονται, θολώνουν, ξεκαθαρίζουν, ακροβατώντας ανάμεσα στην πραγματικότητα, τη φαντασία και την ονειρική διάσταση, αναζητώντας ένα κάποιο νόημα σε ένα ως επί το πλείστον ακατανόητο σύμπαν.

Οι «Υπνοβάτες» είμαστε εμείς και εμείς είμαστε εκείνοι. Οι φόβοι, οι επιθυμίες, οι μύχιες σκέψεις, ο πόνος, ο θυμός, η μοναξιά, η φθορά, η απώλεια, ο έρωτας, η ελπίδα, η πίστη, η αποδοχή, η ανάγκη για σύνδεση και επαφή, η φροντίδα, το βάρος της ευθύνης, η μνήμη, η λήθη, ο ύπνος, τα όνειρα, η ζωή, ο θάνατος. Μικρές λεξούλες, ακόμη μεγαλύτερα νοήματα που συμπυκνώνουν την ανθρώπινη κατάσταση, μια συνθήκη γεμάτη σαγηνευτικές βεβαιότητες και αβεβαιότητες, τις οποίες, το έργο, μας καλεί να τις κοιτάξουμε κατάματα.

Η Ελένη Ευθυμίου και η Ομάδα «Εν δυνάμει», που συνεργάστηκαν στη συγγραφή του κειμένου, δεν αποζητούν να δώσουν απαντήσεις στα θεμελιώδη ερωτήματα που θέτουν. Οι ήρωες περισσότερο εκφράζουν τη διαρκή αγωνία και απορία τους για όσα τους/μας κατατρώνε, όλα όσα διστάζουν/με να αρθρώσουν/με ή προσπαθούν/με να αποδιώξουν/με. Πάνω από όλα ανεβαίνουν στη σκηνή, με θάρρος, για να μας υπενθυμίσουν πως δεν είμαστε μόνοι, ακόμη και αν αισθανόμαστε έτσι. Όσο μικροί και αν νιώθουμε μέσα σε ένα αχανές και χαοτικό σύμπαν, μέσα στην απουσία πιστικών και καθησυχαστικών απαντήσεων -εκείνων που ενδόμυχα δεν θέλουμε ποτέ να βρούμε ή το μυαλό μας αδυνατεί να συλλάβει- όλοι το ίδιο μπερδεμένοι, φοβισμένοι, σαστισμένοι, γοητευμένοι και έκπληκτοι στεκόμαστε απέναντι στα παράξενα αυτά φαινόμενα που συνιστούν την ανθρώπινη ύπαρξη.

Δύσκολο ή εύκολο να ζει κανείς σε αυτόν τον κόσμο, μικρό ή μεγάλο το «ταξίδι»,  ας πιαστούμε από το χέρι, ας ονειρευτούμε μαζί, μας λένε, αρκεί να θυμηθούμε να ζήσουμε και όχι απλώς να επιβιώνουμε.

Το έργο βαθιά συγκινητικό και ανθρώπινο, ενίοτε χιουμοριστικό ή σπαρακτικό, με έναν λόγο σχεδόν λυρικό που γεννά μέσα στον θεατή έντονες εικόνες και συναισθήματα, μάς καλεί να ταυτιστούμε, να συναισθανθούμε, αλλά και να ακούσουμε. Να ακούσουμε εκείνες τις ιστορίες καθημερινού σθένους και ανθεκτικότητας, μέσα από τη φωνή ηρώων με και χωρίς αναπηρία, οι οποίοι ενάντια στην καταπίεση της «κανονικότητας» και τις αντιξοότητες δεν σταματούν να ονειρεύονται στον ύπνο και τον ξύπνιο τους, να οραματίζονται έναν κόσμο ισότητας και συμπερίληψης, να ψηλαφίζουν την ελευθερία του να εκφράζεις τον πραγματικό εαυτό σου έξω από τις προδιαγραφές που άλλοι έχουν θέσεις για εσένα, να επιθυμείς να ζήσεις και να πεθάνεις με τους δικούς σου όρους. Και αν σε αυτή τη ζωή η ύπαρξη μας είναι συνυφασμένη με τον πόνο, τη φθορά, τον θάνατο, τον χρόνο που βαδίζει αμείλικτα προς τα εμπρός και όλες εκείνες τις αόρατες δυνάμεις του σύμπαντος που μας ξεπερνούν, είναι ακριβώς για να θυμόμαστε πως είμαστε ζωντανοί.

Η Ελένη Ευθυμίου, η οποία υπογράφει και τη σκηνοθεσία, παραδίδει μια τρυφερή, ουσιώδη, ατμοσφαιρική παράσταση, γεμάτη πνευματικότητα, μυστηριώδεις εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις. Επιχειρεί και καταφέρνει έναν συνεχή διάλογο ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα, τα οποία πάνω στη σκηνή γίνονται «ένα» χάρη και στη συμβολή των σκηνικών και των κοστουμιών της Ευαγγελίας Κιρκινέ, τους φωτισμούς του Richard Anthony. Σε διάλογο βρίσκονται, επίσης, ο λόγος, ο ρυθμός και η μουσική -με την υπογραφή της Ελένης Ευθυμίου – επικυρώνοντας την ατμοσφαιρικότητα του τελικού αποτελέσματος.

Στη σκηνή παρακολουθούμε τα μέλη της ομάδας εν Δυνάμει, σε χορογραφία-κινησιολογία Τάσου Παπαδόπουλου, σε μια εναρμονισμένη εξερεύνηση των συνθηκών συνύπαρξης, των ορίων του σώματος, της εξωτερίκευσης του ψυχισμού και της αναζήτησης ταυτότητας. Κινήσεις και ερμηνείες άλλοτε φέρουν κάτι από την απαλότητα, τη γλυκύτητα και την παραδοξότητα του ονείρου. Οι ηθοποιοί αφήνονται σε αυτό με σιγουριά και στο τέλος καταλήγουν να γίνουν αυτοί οι ίδιοι το όνειρο. Ενώ άλλοτε οι κινήσεις και οι ερμηνείες φέρουν κάτι από το φως της ελπίδας που σιγοκαίει, τον βουβό πόνο και την ανομολόγητη θλίψη, την ορμητικότητα του θυμού και της οργής, τις μνήμες, τις απώλειες, τις υπαρξιακές αγωνίες που κουβαλάμε μέσα μας, τους αρχέγονους φόβους, όλα εκείνα τα βασανιστικά «γιατί» που θα μας ακολουθούν μέχρι το τέλος. Ένα τέλος άγνωστο σε όλους ωστόσο προδιαγεγραμμένο.

Η ομάδα Εν Δυνάμει έρχεται στη σκηνή και αγκαλιάζει τη ζωή με καθαρή επίγνωση αλλά και μια μικρή νότα αισιοδοξίας, έτοιμη να μιλήσει για τη θέση του ανθρώπου στην κοινωνία και τη σχέση του με αυτήν με τον πιο δημιουργικό και ευφάνταστο τρόπο. Και πάνω από όλα έτοιμη να αποδείξει ότι η τέχνη είναι για όλους και τους αφορά όλους.