ΠΕΜΠΤΗ
22
ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Το Evia Film Project, η πρωτοβουλία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του δύο καλοκαίρια πριν, φιλοδοξώντας να μετατρέψει την, πολύπαθη από τις καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες, Εύβοια σε διεθνή πόλο ενδιαφέροντος για το «πράσινο» σινεμά, επέστρεψε για ένα ακόμη καλοκαίρι στην έδρα του.
Από τις 2 έως τις 6 Ιουλίου, το Evia Film Project έδωσε το παρών στην 3η έκδοσή του και έχοντας ως βάσεις του την Αιδηψό, τη Λίμνη και την Αγία Άννα, έφερε φέτος στο επίκεντρό του το νερό. Ένα θέμα με διττή σημασία αφού από τη μία είναι απόλυτα συνυφασμένο με μια φημισμένη λουτρόπολη σαν την Αιδηψό και από την άλλη η παγκόσμια κρίση του που απειλεί την εποχή μας, φέρνει το πολύτιμο αυτό αγαθό στο προσκήνιο, παρακινώντας μας να «συνδεθούμε» μαζί του λαμβάνοντας ουσιαστικά υπόψη τις ολέθριες συνέπειες της έλλειψής του.
Το Κύμα, η έδρα του φεστιβάλ στην Αιδηψό.
Το μεσημέρι της Πέμπτη 4 Ιουλίου, η μπουκαπόρτα του πλοίου με αφετηρία το λιμάνι της Αρκίτσας, άνοιξε και η Αιδηψός υποδέχτηκε πλήθος επισκεπτών – ανάμεσά τους κι εγώ – για ένα διαφορετικό βίωμα μιας ξεχωριστής φιλοξενίας, με πολλές και διαφορετικές αποχρώσεις. Εκ πρώτης όψεως η Αιδηψός δεν μοιάζει ιδιαιτέρως «κινηματογραφική», έχει όμως μια διακριτική, «ήσυχη» ομορφιά που περισσότερο τη βιώνεις σαν αίσθηση. Θεραπευτική, θα έλεγα, που σου αποκαλύπτεται σιγά, σιγά, όσο την «περπατάς», τη «γεύεσαι», τη «ζεις» αν θέλεις.
Η αλήθεια είναι πως η Αιδηψός δεν βρίσκεται συχνά ανάμεσα σε bucket lists με ταξιδιωτικούς προορισμούς – ειδικά αν δεν δείχνεις ιδιαίτερο ενδιαφέρον να κάνεις κάποιου είδους λουτροθεραπεία σε κάποιο από τα ιδιωτικά υδροθεραπευτήρια που λειτουργούν εντός ή εκτός ξενοδοχείων, ή ακόμη και στο υδροθεραπευτήριο του Ε.Ο.Τ. Και κάπου εδώ έρχεται το Evia Film Project να σου συστήσει μια διαφορετική όψη της Αιδηψού – και όχι μόνο – αφού γίνεται η τέλεια αφορμή για να βρεθείς για λίγες ημέρες στο βόρειο τμήμα της Εύβοιας και να συνδυάσεις μίνι διακοπές, χαλάρωση και μπάνια στη θάλασσα, με το πολύπλευρο πρόγραμμα του ιδιαίτερου αυτού μίνι φεστιβάλ που αγαπά το σινεμά και την οικολογία.
Κάπως έτσι βρέθηκα κι εγώ σε αυτό το ιδιαίτερο – όπως μου αποκαλύφθηκε στη συνέχεια – μέρος, για να παρακολουθήσω τις δράσεις του ήδη εν εξελίξει φεστιβάλ και ταυτόχρονα να γνωρίσω την ευρύτερη, πολυδιάστατη περιοχή, τμήμα της οποίας κάνει ό,τι μπορεί για να επουλώσει τις πληγές του και να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του, κερδίζοντας πίσω την φυσική ομορφιά που έχασε πίσω στο 2021. Και τα καταφέρνει.
Η Αιδηψός.
Πρώτη ημέρα, λοιπόν, για εμένα στην Αιδηψό, η οποία – τι ειρωνεία – με υποδέχτηκε με βροχή. Μικρό το κακό βέβαια, αφού μάς δόθηκε έτσι η ευκαιρία να αράξουμε σε ένα τσιπουράδικο της περιοχής και να μελετήσουμε καλά το πρόγραμμα, κυκλώνοντας όλα όσα δεν θέλαμε να χάσουμε μέσα στο 3ήμερο παραμονής μας εκεί. Έτσι μετά από μερικά τσίπουρα, λίγο Παπάζογλου να παίζει από ένα παλιό jukebox, απλούς αλλά νόστιμους μεζέδες – και αφού η βροχή πια μάς είχε αποχαιρετίσει – ξεκινήσαμε τις πρώτες αναγνωριστικές βόλτες στην Αιδηψό, παίρνοντας μια πρώτη γεύση από την αύρα μια πόλης με ξεχωριστή θέση στη μυθολογία, λαμπρό παρελθόν ως άλλοτε ελίτ τουριστικός προορισμός και ενδιαφέρουσες ιστορίες που αν ανακαλύψεις, δεν υπάρχει περίπτωση να μη σε μαγέψουν.
Λίγη ώρα μετά και αφού ο ήλιος έχει πέσει πίσω από τα βουνό που «αγκαλιάζει» την γαλήνια και πάρα πολύ καθαρή θάλασσα της πόλης, κατηφορίζουμε προς το Σινέ Απόλλων για την προβολή του ντοκιμαντέρ «Διπλός Αποικισμός», παρουσία της σκηνοθέτιδας Lin Alluna. Ένα φιλμ περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος στο οποίο παρακολουθήσαμε το πολύπλοκο και βαθιά προσωπικό ταξίδι μιας Ινουίτ δικηγόρου και ακτιβίστριας, της Άγιου Πίτερ, με το οποίο θέλησε να εμπνεύσει όσους αγωνίζονται κόντρα στις τοξικές επιπτώσεις της αποικιοκρατίας – και κατάφερε να συγκινήσει όσους βρεθήκαμε στην προβολή του.
«Διπλός Αποικισμός», της Lin Alluna στο Σινέ Απόλλων.
Η ίδια η δημιουργός του εξομολογήθηκε πως έχει μεγάλη σημασία για την ίδια η προβολή της ταινίας της στην Ελλάδα, μοιράστηκε το πώς γνώρισε την Άγιου πριν από 7 χρόνια, για το πώς εκείνη μεγάλωσε πιστεύοντας στους «Δανούς λευκούς σωτήρες» και πώς πήρε τελικά την απόφαση να αγωνιστεί για τη δημιουργία ενός φόρουμ αυτόχθονων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εγώ φεύγοντας πήρα σίγουρα μαζί μου την τελευταία φράση που άκουσα στο φιλμ: «Στη ζωή σου, η εμπειρία σου είναι η δύναμή σου. Είναι στο χέρι σου αν και πώς θα τη χρησιμοποιήσεις».
Μετά την προβολή βρεθήκαμε με ένα άπερολ στο χέρι στο Κύμα, την έδρα του φεστιβάλ στην Αιδηψό – και spot γόνιμων συζητήσεων για τους φεστιβαλικούς – όπου απολαύσαμε ένα Dj set από τον Αλέξανδρο Βούλγαρη aka The Boy (η ταινία του «Winona» είχε προβληθεί μία ημέρα πριν) γνωριστήκαμε, χορέψαμε, συζητήσαμε – και όλα αυτά στο repeat.
Βιωσιμότητα και γαστρονομία συναντιούνται στον ελληνικό μεζέ
Το επόμενο πρωινό, της Παρασκευής 5 Ιουλίου, με βρήκε στο αμάξι με κατεύθυνση τον Αγιόκαμπο, για καφεδάκι και μια σύντομη βουτιά πριν βρεθώ το μεσημεράκι στη «Λαγουδέρα», την φημισμένη ψαροταβέρνα του Θανάση Σχοινά, που κάτω από τις πυκνές μουριές και έχοντας θέα της τη θάλασσα, μάς υποδέχτηκε για μία από τις πιο ξεχωριστές δράσεις του φετινού Evia Film Project. Εκεί μάς περίμεναν η Ελένη Ψυχούλη και η Ιωάννα Σταμoύλου, να μάς μιλήσουν για την αγάπη, τις παρέες, το τσιμπολόγημα ανάμεσα σε γουλιές αλκοόλ και κουβέντες, τη νοστιμιά που μοιράζεται – συστατικά που χαρακτηρίζουν το ελληνικό τραπέζι. Και φυσικά, όλα αυτά εντελώς βιωματικά, αφού την ίδια στιγμή γίναμε όλοι κοινωνοί ενός διονυσιακού συμποσίου, σε ένα ειδυλλιακό καλοκαιρινό τοπίο, του οποίου την ηρεμία διέκοπταν μόνο οι ήχοι από τα πιρούνια μας, το τραγούδι των τζιτζικιών που κρύβονταν στα δέντρα, καθώς και τα απανωτά «στην υγειά μας» με τα τσιπουροπότηρα ανά χείρας και τα χορτάτα «γειά στα χέρια σας» στις δύο μαγείρισσες.
Οι δυο τους, εκτός από την πεντανόστιμη μαγειρική τους, είχαν πολλά και ενδιαφέροντα να μοιραστούν μαζί μας: για την ιστορία της Ελλάδας που παρά τις αντιξοότητες ποτέ δεν υπήρξε μίζερη, για το ελληνικό ταμπεραμέντο και την αφθονία στο τραπέζι, με πιάτα γεμάτα χρώματα και μυρωδιές που πρώτα χορταίνουν το μάτι και μετά το στομάχι. Για την ιστορία του μεζέ που για να υπάρξει δεν χρειάζεται πολλά, που σε ένα πιάτο χωράει ταυτόχρονα τη γη και τη θάλασσα, που είναι περισσότερο εμπειρία και αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού μας διαχρονικά και μάς χορταίνει με έναν διαφορετικό αλλά πολύ ουσιαστικό τρόπο. Και όπου μεζές, φυσικά, παρέα μαζί και η τσιπουροποσία, με την Ελένη Ψυχούλη να μάς εξηγεί το πώς η Εύβοια, η Μαγνησία και ο Τύρναβος βρίσκονται παραδοσιακά στην καρδιά της. Ο Τύρναβος βάζει το τσίπουρο, η Μαγνησία και η Εύβοια από την πλευρά τους βάζουν τον μεζέ. Και κάπως έτσι στήνεται μία ιεροτελεστία, «ιερή» για τον Έλληνα από βάθος χρόνου, την οποία υιοθέτησε με την έλευση των προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Και πλέον είναι συνυφασμένη μαζί του, μαρτυρώντας πολλά για την ιδιοσυγκρασία του που είναι τόσο κοντά στο κέφι, τη χαρά και την αφθονία που – κι όμως – μπορεί να προσφέρει κάτι τόσο απλό και ταπεινό όσο λίγος μεζές και λίγο τσίπουρο σε ένα κάλεσμα της τελευταίας στιγμής που φέρνει τους ανθρώπους κοντά, καταργεί τη φτώχια και διώχνει τη μιζέρια μακριά. «Τι να το κάνεις άλλωστε το ζην χωρίς το ευ;», όπως είπε και η Ελένη Ψυχούλη ανάμεσα στις κουβέντες μας.
Η Ελένη Ψυχούλη μάς υποδέχτηκε στη «Λαγουδέρα».
Και δεν θα γινόταν φυσικά να μη συνδέσουν την αξία του μεζέ με τη βιωσιμότητα – κάτι που προβληματίζει και τη σύγχρονη γαστρονομία – αφού αυτός βασίζεται στην εποχικότητα και φρεσκάδα των υλικών που τον απαρτίζουν, τιμά την εντοπιότητα, έρχεται απευθείας από την παραγωγή στο πιάτο και επικροτεί το zero food waste, αφού τα πάντα μπορούν να μεταμορφωθούν στο άψε σβήσε σε μεζέ και έτσι δεν πηγαίνει τίποτα χαμένο.
Τα τραπέζια μας γέμιζαν και ξανά γέμιζαν τοπικά εδέσματα, τα ποτήρια μας το ίδιο. Ένα κάλεσμα σε γεύμα που ήταν κάτι πολύ παραπάνω από μία απλή γευσιγνωστική εμπειρία, δοκιμάζοντας ντόπια πιάτα φτιαγμένα με μεράκι, σε έναν πολύ όμορφο χώρο. Ήταν μια ουσιαστική αφορμή για μοίρασμα μεταξύ μας, για επαφή με τη φύση, για σύνδεση με τις συνήθειες των παππούδων μας κι ένας προβληματισμός για τη σημερινή κουλτούρα του φαγητού, στο πώς και τι τρώμε στα αλήθεια, στο πραγματικό νόημα της ζωής. Και χρήσιμα tips για μια ξεχωριστή ιεροτελεστία σε ένα τσιπουράδικο: «Όταν βρεθείς εκεί δεν λες πολλά πολλά με τον τσιπουρά. Μόνο ‘με ή χωρίς’ (γλυκάνισο). Δεν ζητάς το μενού, δεν ρωτάς τι φρέσκο έχει σήμερα. Έτσι ακυρώνεις τον τσιπουρά, ενώ απλά πρέπει να τον εμπιστευτείς», μάς είπε η Ελένη Ψυχούλη όσο εμείς δοκιμάζαμε γεύσεις σε μια «ζεστή» ατμόσφαιρα.
Αργότερα και κουβαλώντας μια μοναδική απελευθερωτική αίσθηση, κάναμε μια τελευταία βουτιά στα πεντακάθαρα νερά του Αγιόκαμπου και ξεκινήσαμε πίσω για την Αιδηψό. Για το ίδιο βράδυ επιλέξαμε ξανά προβολή στο Σινέ Απόλλων, του μπλοκμπάστερ αριστουργήματος του Στίβεν Σπίλμπεργκ – «Τα σαγόνια του καρχαρία» ή αλλιώς «Jaws» – η οποία προβλήθηκε για πρώτη φορά στις 20 Ιουνίου του 1975 και έκτοτε αποτελεί σημείο αναφοράς στην ιστορία του κινηματογράφου για πολλούς λόγους. Προηγήθηκε η animation, μικρού μήκους ταινία του Φωκίωνα Ξένου, «Heatwave», ιδιαίτερα απολαυστική – και φυσικά βραβευμένη με το βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους Κινουμένων Σχεδίων στα βραβεία Ίρις.
Ο Κωστής Μαραβέγιας στο masterclass «Milky Way και άλλα μουσικά σύμπαντα: Χρειάζεται μουσική ο γαλαξίας της εικόνας;» στην Αγία Άννα.
Τελευταία ημέρα του Evia Film Project και το πρωινό της μάς βρίσκει στην παραλία της Αγίας Άννας αυτή τη φορά και στο ρακάδικο «Τα Κανατάκια» για να παρακολουθήσουμε το masterclass «Milky Way και άλλα μουσικά σύμπαντα: Χρειάζεται μουσική ο γαλαξίας της εικόνας;», με οικοδεσπότη τον Κωστή Μαραβέγια. Ο αγαπημένος πολλών (και προσωπικά) μουσικός και τραγουδοποιός, ο οποίος πρόσφατα έγραψε τη μουσική για τη σειρά του Βασίλη Κεκάτου, «Milky Way» που προβλήθηκε φέτος από το Mega – έχει αναλάβει να συνθέσει τη μουσικά και για τη νέα του ταινία – έστησε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για την αξία της μουσικής στην εικόνα, με ποιον τρόπο αυτή βοηθάει τον αφηγηματικό και εικονιστικό κόσμο και ποια διαδικασία ακολουθείται για την αναζήτηση των ιδανικότερων ήχων, μέχρι την τελική επιλογή της σύνθεσης. Ο ίδιος ήταν πολύ περιγραφικός, ευχάριστος, μιλούσε με παραδείγματα και κυρίως με πάθος γι’ αυτό που έχει αποδείξει πως αγαπάει περισσότερο από όλα.
Λένα Κιτσοπούλου και Δώρος Δημοσθένους ρίχνουν «αυλαία» στο φετινό Evia Film Project.
Μια βουτιά στην παραλία της Αγίας Άννας, μόλις λίγα μέτρα από το ρακάδικο, ήταν εννοείται μονόδρομος και πίσω στην Αιδηψό, όπου το βράδυ μάς περίμενε η τελετή λήξης για το Evia Film Project, με τη Λένα Κιτσοπούλου και τον Δώρο Δημοσθένους να στήνουν ένα κεφάτο γλέντι με «Τα δικά τους LikeA» δίπλα στη θάλασσα. Με μια σειρά από αγαπημένα λαϊκά τραγούδια κατάφεραν να μάς ξεσηκώσουν σε χορό αλλά και να μάς συγκινήσουν, βάζοντας μια τελεία – ή καλύτερα μια άνω τελεία – σε αυτή την πενθήμερη γιορτή του πράσινου σινεμά στη Βόρεια Εύβοια, που θα περιμένουμε με ανυπομονησία να επιστρέψει το επόμενο καλοκαίρι.
