Απόστολος Χαντζαράς: Ζωγραφίζω για να εκφράσω τη δική μου αλήθεια

Πολλά χρόνια πίσω, στο Ατελιέ του ζωγράφου Απόστολου Χαντζαρά, γεννήθηκε η ιδέα μιας παράστασης που έμελλε να φέρει το θέατρο και τη ζωγραφική σε έναν πρωτότυπο και άκρως ενδιαφέρων διάλογο επί σκηνής. Στον πυρήνα αυτής της σύμπραξης, η εμβληματική τραγωδία του Σοφοκλή «Αίας».

Η παράσταση έκανε πρεμιέρα τον Οκτώβριο του 2019 στο Θέατρο Βεάκη. Φέτος το καλοκαίρι, μετρώντας τέσσερα χρόνια επιτυχημένης θεατρικής πορείας, ταξιδεύει σε ανοιχτά θέατρα σε όλη την Ελλάδα, με τον Γιώργο Νανούρη να σκηνοθετεί, τον Μιχάλη Σαράντη να ερμηνεύει τους εννέα ρόλους της τραγωδίας και τον Απόστολο Χαντζαρά να ζωγραφίζει πάνω στη σκηνή.

Για τον εικαστικό Απόστολο Χαντζαρά η σκηνή του θεάτρου γίνεται το ατελιέ του, το πεδίο δράσης, όπου, μέσα από μια ιδιότυπη «συνομιλία» με τον ηθοποιό και φίλο του Μιχάλη Σαράντη, ζωντανεύει ζωγραφικά, μπροστά στα μάτια των θεατών, εικόνες και μνήμες του δράματος, του τρομακτικού μεγαλείου και της ολέθριας πτώσης ενός γενναίου πολεμιστή. Ηθοποιός και ζωγράφος δημιουργούν, χέρι-χέρι, ένα σύμπαν αυτόνομων οντοτήτων με μυθική υπόσταση και διαχρονική διάσταση, υπενθυμίζοντας μας πως το θέατρο είναι μια ζωντανή τέχνη με μια καρδιά που πάλλεται.

Μιχάλης Σαράντης και Απόστολος Χαντζαράς ξανασυναντιούνται επί σκηνής, αυτό το καλοκαίρι στην επιτυχημένη παράσταση «Αίας» του Γιώργου Νανούρη.

Μιλώντας μάς γι’ αυτήν του την εμπειρία, ο Απόστολος Χαντζαράς εξηγεί ότι το θέατρο ανέκαθεν είχε σημαντική θέση στη ζωή του δίνοντας του τη δυνατότητα και ως άνθρωπος αλλά και ως καλλιτέχνης να παρατηρεί τους άλλους μέσα από αυτό. Στον «Αίαντα» του Γιώργου Νανούρη, είναι η σκηνική συνύπαρξη του με τον Μιχάλη Σαράντη, η «σχέση των φίλων», όπως εξηγεί, που τους οδηγεί σε εκείνη την «ψυχική συμπίεση», όπου καταπιασμένοι από ένα συναίσθημα οδηγούν ο ένας τον άλλον. Επιθυμία του ζωγράφου, κάθε φορά, να δημιουργήσει αυτό το κάτι που θα πείσει ως «αντιπρόσωπος-ήρωας του μεγάλου τραγικού». Και το κάνει με έναν μοναδικό τρόπο κλείνοντας ταυτόχρονα το μάτι στον νεοελληνικό και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.

Οι δύο πρώτοι σταθμοί της περιοδείας ήταν το Δημοτικό Θέατρο Ηλιούπολης και το Θέατρο Βράχων, επόμενη στάση για τον «Αίαντα» η Πάτρα και το Θερινό Δημοτικό Θέατρο, με τις καλοκαιρινές παραστάσεις να συνεχίζονται μέχρι και τον Σεπτέμβριο.

Όμως αυτή δεν είναι η μόνη περίπτωση όπου θα έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε το ζωγραφικό έργο του Απόστολο Χαντζαρά φέτος το καλοκαίρι. Έως τις 22 Σεπτεμβρίου, ο Πολυχώρος Τέχνης του Aneroussa Beach Hotel, στην Άνδρο, παρουσιάζει τη νέα ατομική έκθεση του καλλιτέχνη με τίτλο «Διάπλους», ενώ, εκτός συνόρων -ο ίδιος μοιράζεται τον χρόνο του μεταξύ Αθήνας και Νέας Υόρκης- η σειρά έργων του, υπό τον γενικό τίτλο «Fighters n’ Lovers»,  εκτίθεται στην Broome Street Art Gallery, στο Σόχο της Νέας Υόρκης.

Τέσσερα χρόνια παίζεται ήδη η παράσταση αυτή. Με μία ιστορική διαδρομή, όταν ο Μιχάλης Σαράντης – δε θυμάμαι πόσα χρόνια πίσω – με επισκέφτηκε στο εργαστήριό μου, κρατώντας φωτοτυπίες από ένα κείμενο και εγώ ήμουν πίσω από τον πάγκο μου, ο οποίος τώρα έχει μεταφερθεί στο θέατρο. Άρχισε να μου το διαβάζει και εγώ ζωγράφισα κάτι πάνω στον πάγκο μου, όπως ακριβώς γίνεται και στην παράσταση. Μετά από καιρό, ο Μιχάλης ήρθε και με βρήκε πάλι και μου είπε πως αυτό θα μπορούσε να είναι μία θεατρική παράσταση. Απευθυνθήκαμε στον Γιώργο Νανούρη και τον Μάριο Ταγάρη, που πίστεψε στο έργο αυτό και το έκανε παραγωγή. Και έτσι, προχώρησε και ανέβηκε στην σκηνή. Στην μικρή σκηνή του Βεάκη.

Έχει μεταμορφωθεί σε ατελιέ και παράλληλα σε έναν ζωντανό οργανισμό μέσα στον οποίο κινούμαστε τρεις άνθρωποι – με την μοναδικότητα και την αυτονομία της τέχνης του καθενός. Ο Μιχάλης με την ηθοποιία του, εγώ με την ζωγραφική μου και ο Γιώργος με τη σκηνοθεσία του. Τον χρόνο τον έχουμε οριοθετήσει και οι τρεις από την πλευρά μας. Η προσωπική μου δυσκολία είναι πως το έργο πρέπει να ολοκληρωθεί στον χρόνο του κειμένου και τον συντονισμό της σκηνής.

Δεν θεωρώ ότι είναι συνεργασία, αλλά είναι μία παράλληλη αφήγηση μεταξύ των τριών μας σε σχέση με την αγάπη μας για το συγκεκριμένο έργο. Είναι μία αναζήτηση προσωπικού και κοινού αισθήματος να κατανοήσουμε το έργο.

Το θέατρο μου δίνει τη δυνατότητα να γίνομαι ένας άνθρωπος – ζωγράφος που παρατηρεί τον άλλον άνθρωπο μέσα από αυτό.

Επειδή κάθε παράσταση είναι ζωντανός οργανισμός και επειδή η σχέση των φίλων στην σκηνή ορίζει κάθε φορά το συναίσθημα και τον αλληλοθαυμασμό που έχουμε ο ένας για τον άλλον, μας οδηγεί σε μία ψυχική συμπίεση, δίνοντας την οπτική αλλού έργο κάθε φορά. Αυτοί είναι η αλληλεπίδραση. Καταπιανόμαστε με ένα συναίσθημα αρχικά, και ο ένας οδηγεί τον άλλον.

Τους ήρωες δεν τους έχω δει. Τους εικάζω· με ιστορικές αναφορές, τους φαντάζομαι και πρέπει να ζωγραφίσω κάτι. Να δημιουργήσω κάτι που θα μπορεί να πείσει ότι αυτός θα μπορούσε να είναι ένας αντιπρόσωπος–ήρωας του μεγάλου τραγικού.

Το θέατρο είναι στη ζωή μου, έχει μεγάλο ιστορικό υπόβαθρο για την χώρα μας και μου δίνει τη δυνατότητα να γίνομαι ένας άνθρωπος – ζωγράφος που παρατηρεί τον άλλον άνθρωπο μέσα από αυτό. Αυτή είναι και για εμένα η λειτουργία του.

Αυτό το καλοκαίρι είναι ανοιχτή η έκθεση μου στην Broom street Art Gallery, στο Soho της Νέας Υόρκης, με τίτλο «Fighters & Lovers», καθώς και στην Άνδρο με τον τίτλο «Διάπλους» για να καλύψουμε αυτήν την απόσταση. Αντλώ την έμπνευση μου από τους ήρωες, καθώς ζωγραφίζω ήρωες boxer με φτερά, ήρωες πάνω σε ένα άλογο που μάχονται με τον δράκο, λουλούδια με εκρηκτική διάθεση χρωμάτων, σε μία αναζήτηση του ανθρώπου, που υπερβαίνει τον άνθρωπο και γίνεται ήρωας. Η έμπνευση μου έρχεται πάντα από την ζωγραφική, από το περιβάλλον μου και από τους τόπους που αλλάζω και μένω ανά διαστήματα. Επειδή ταξιδεύω συνεχώς με τις εκθέσεις μου, και ζω μεταξύ Νέας Υόρκης και Ελλάδας, εμπνέομαι από την διαφορετικότητα των δύο τόπων τις, αντιθέσεις που υπάρχουν μεταξύ τους και από το σταθερό συναίσθημα του ανθρώπου σε μία πίσω αξία και σε έναν κόσμο που εξελίσσεται. Στις παλαιότερες και και στις καινούργιες αξίες των ανθρώπων.

Ζωγραφίζω σύμφωνα με αυτό που αισθάνομαι και βλέπω για να μπορώ να εκφράσω τη δική μου αλήθεια.

Ζωγραφίζω σύμφωνα με αυτό που αισθάνομαι και βλέπω για να μπορώ να εκφράσω την δική μου αλήθεια. Να μπορώ εγώ να βρω τον δικό μου κόσμο μέσα από τον κόσμο.

Στη μεγάλη σκηνή της Νέας Υόρκης, αυτό που θα αντιληφθείς γρήγορα είναι πως θα πρέπει να συγκριθείς με το μέγεθος αυτής της πόλης. Στο πεζοδρόμιο ακούγονται 170 γλώσσες ταυτόχρονα. Το έργο σου πρέπει να βρει μία φόρμα να εκφράσει μία αμεσότητα, έτσι ώστε να μπορείς να επικοινωνήσεις με διαφορετικές κουλτούρες, οι οποίες τελικά ενώνονται και γίνονται μία.

Έχω πάρα πολλές ιδέες που δεν έχω εφαρμόσει. Προγραμματίζονται σιγά σιγά κάποιες εκθέσεις. Μετά την περιοδεία του «Αίαντα», θα επιστρέψω στο Μανχάτταν, μπαίνοντας πια στους ρυθμούς μου. Θέλω να ταξιδέψω, να γνωρίσω καλύτερα την ήπειρο αυτή και να επισκεφτώ όσο πιο πολλά σημεία τέχνης γίνεται. Επόμενος στόχος το Μαϊάμι!