Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας 2024: Με εκρηκτικό φινάλε

Είναι πάνω από 60, μπορεί και 70 παιδιά. Όχι, μεγαλύτερα από 20, 22 ετών – τουλάχιστον στην πλειοψηφία τους. Δεν ξέρεις αν βράζει περισσότερο η νυχτερινή ατμόσφαιρα της Καλαμάτας (το μεσημέρι στην πόλη είχε πάνω από 40 βαθμούς) ή το αίμα τους. Μάλλον, συμβαίνει το δεύτερο, καθώς τους βλέπεις να χορεύουν κάτω από το (σχεδόν) ολόγιομο φεγγάρι, στο προαύλιο του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας, το βράδυ του Σαββάτου.

Πριν το πάρτι της λήξης ξεκινήσει.

Το 30ό Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας έχει τελειώσει, ο εορταστικός έχει πάρει τα σκήπτρα από τον παραστασιακό χορό και αυτά τα παιδιά – συμμετέχοντες όλοι στα καθιερωμένα εργαστήρια της διοργάνωσης για επαγγελματίες – είναι η ζωντανή μαρτυρία πως ο χορός είναι στάση ζωής, κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη. Ο ιδρώτας έχει κολλήσει τα φορέματα και τα σορτς πάνω στα σώματα των κοριτσιών, τα αγόρια έχουν ανοίξει όλα τα κουμπιά των πουκάμισων και δεν τους νοιάζει: ‘Ολες/όλοι επιμένουν να επιδίδονται σε εντυπωσιακές φιγούρες – από hip hop και street dance έως κινήσεις vogging – οργανώνοντας άτυπα battles νεανικού ενθουσιασμού.

Κανένας από αυτούς τους χορευτές δεν είχε γεννηθεί όταν το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας ιδρυόταν 30 χρόνια πριν· αλλά σήμερα είναι ένα ζωηρό κομμάτι της ιστορίας που γράφεται, χωρίς διακοπή, στην πρωτεύουσα της Μεσσηνίας και μια υπόμνηση της φεστιβαλικής συνέχειας. Το KDF μεγαλώνει κάθε χρόνο σε προσδοκίες αλλά και σε σχεδιασμούς· μα παραμένει πάντα νέο, επιδιώκοντας να ξεπεράσει τον εαυτό του – όπως και η νέα γενιά χορευτών από την Ελλάδα και τον κόσμο που διαγωνίζονταν με ζήλο το Σαββατόβραδο για να κατακτήσουν το dance floor.

Πλάνο από την εντυπωσιακή επιστροφή του Botis Seva με την ομάδα του Far from the norm.

Δεν ήταν μόνο το party feeling των 30ών γενεθλίων. Ήταν μια καλή χρονιά για τη διοργάνωση – τουλάχιστον παρακολουθώντας το κλείσιμο της με έξι παραγωγές, τρεις στο Μέγαρο Χορού (και όλες sold out) και τρεις στο δημόσιο χώρο της πόλης. Φυσικά, το αστέρι του φετινού KDF ήταν ο Βρετανός Botis Seva (με καταγωγή από το Κονγκό) ο οποίος, τρόπον τινά, αποτελεί ανακάλυψη της Λίντας Καπετανέα για τα ελληνικά πράγματα· και φέτος θα επέστρεφε για δεύτερη φορά στην Καλαμάτα με την ομάδα του, τους Far from the norm για να ανέβουν στην Κεντρική Σκηνή.

Όνομα και πράγμα, αφού οι επτά περφόρμερς του Shangomola Edunjobi, Jordan Douglas, Larissa Koopman, Joshua Nash, Rose Sall Sao, Joshua Shanny-Wynter και Victoria Shulungu λειτούργησαν σε υπερβατικές συνθήκες ακρίβειας και δυναμικής. Σε ένα σκοτεινό, δυστοπικό περιβάλλον που θύμιζε Mad Max και άλλα φουτουριστικά σενάρια, με ένα φωτιστικό σχεδιασμό στα όρια της εικαστικής εγκατάστασης από τον Tom Visser ο οποίος έκοβε την ανάσα, το «Until we sleep» παρέπεμπε σε μια πολεμική συνθήκη, όπου το διαρκές διακύβευμα ήταν η επιβίωση – και μάλιστα η επιβίωση του θηλυκού στοιχείου. Παρά τα δραματουργικά χάσματα που δημιουργούσαν οι παύσεις στην αφήγηση, η συνοχή της ομάδας και η κινησιολογία της (αντλώντας κυρίως από hip hop ερεθίσματα) ήταν εντυπωσιακή.

Σκηνή από την παράσταση “Runa” της Lali Ayguade.

Νωρίτερα, το απόγευμα του Σαββάτου, σε μια εντελώς διαφορετική χορογραφική προσέγγιση, η 44χρονη Ισπανίδα Lali Ayguade κινούνταν σε πιο κλασικούς, από καιρό αφομοιωμένους, δρόμους της ευρωπαϊκής σκηνής. Παρόλα αυτά, η «Runa» της, σε ντουέτο με τον Risard Tranis ήταν έμπλεη μιας ποιητικής αρμονίας που συνομιλούσε με το χώρο της ανάμνησης και πολύ περισσότερο με τη συνθήκη της απώλειας και του θανάτου. Γοητευτικοί χορευτές και οι δυο τους, παρέδωσαν μια ευαίσθητη, εσωτερική, ανθρώπινη παράσταση που υπογράμμισε η μουσική σύνθεση του Miguel Marin.

Εκρηκτικά και τα εργαστήρια για επαγγελματίες χορευτές.

Παρόλα αυτά, η έκπληξη του διημέρου ήρθε από τον Σέρβο Josef Nadj και το έργο του «Full Moon» που έκανε πρεμιέρα (όπως και το Runa) στο Black Box. Παλιός γνώριμος του ελληνικού κοινού, χάρη στο Φεστιβάλ Αθηνών, το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας αλλά και τη Στέγη, ο Dadj επέστρεψε για να παρουσιάσει την ερευνητική του δουλειά με την ίδια ομάδα χορευτών που είχε συνεργαστεί για το «Omma» – όλοι με καταγωγή από τη Σενεγάλη, το Κονγκό, το Μάλι και την Ακτή Ελεφαντοστού.

Αξιοποιώντας την, ήδη χτισμένη μεταξύ τους, επικοινωνία δεν απομακρύνθηκε από την καταβύθιση στο αρχέγονο στοιχείο αφού το «Full moon» είχε χαρακτήρα αποκρυφιστικής τελετής σε πολλά επεισόδια. Αν και πρόθεση του Σέρβου πολυκαλλιτέχνη ήταν να εξερευνήσει την καταγωγή της αμερικανικής τζαζ μουσικής από τις πρώτες ρίζες της, τα blues και τα gospel μέχρι σήμερα, στη χορογραφία του επικράτησε μιαν άλλη ανάγνωση: Το χρονικό του πολιτισμού από τα βάθη των πανάρχαιων φυλών, όταν οι άνθρωποι ιχνηλατούσαν το σώμα με απλές κινήσεις, μέχρι τα χορευτικά και μουσικά κινήματα της σύγχρονης μαύρης σκηνής.

Το «Full Moon» μέσα από μια αλληλουχία ταμπλό βιβάν επεφύλασσε άφθονες στιγμές παραστασιακής έντασης: Πότε υπνωτιστικής δύναμης και παγανιστικών αποχρώσεων κι άλλοτε πολεμικής προετοιμασίας και ζωϊκής ορμής. Οι ερμηνευτές του Nadj – βρισκόταν και ο ίδιος επί σκηνής, κρυμμένος κάτω από μια μάσκα – Timothe Ballo, Abdel Kader Diop, Aipeur Foundou, Bi Jean Ronsard Irie, Jean Paul Mahansio, Sombewendin Marius Sawadogo, Boukson Sere – ανακατακτούσαν διαρκώς τη σωματική κόπωση, αφήνοντας στάλες ιδρώτα στο πάτωμα του Black Box, λες και έπεφτε ψιλόβροχο.

Η παράσταση του δεύτερου τριημέρου που ξεχώρισε στην πλατεία με τον τίτλο “Lighea”.

Πριν και μετά από τις παραστάσεις του Φεστιβάλ Χορού, το ραντεβού δινόταν στο κέντρο της πόλης. Στην Πλατεία Βασιλέως Γεωργίου, όπου συνειδητοί ακόλουθοι της διοργάνωσης αλλά και δεκάδες άλλοι περαστικοί έκαναν στάση μπροστά στο χορευτικό θέαμα, παρουσιάστηκαν τρεις μικρές παραστάσεις – όπως πάντα χωρίς εισιτήριο, ανοιχτές στους Καλαματιανούς και τους επισκέπτες της πόλης. Με παιδικά καρότσια, με ποδήλατα, στην βραδινή βόλτα με τους σκύλους, όλοι σταματούσαν στην πλατεία – επαληθεύοντας τη σημασία της τυχαίας συνάντησης με την τέχνη του χορού και το πως τελικά αυτή εγγράφεται στη συλλογική συνείδηση. Γιατί δεν ήταν λίγα τα παιδιά – θεατές που χόρευαν παιχνιδιάρικα στο ρυθμό της παράστασης (με τη μαμά τους να επιβλέπει από δίπλα) ή επρόκειτο να εγγραφούν (όπως ομολογούσαν οι γονείς τους) σε σχολή χορού το προσεχές φθινόπωρο.

Αν και βρέθηκαν αξιόλογοι χορευτές στη σκηνή της πλατείας, ο Κώστας Phoenix (τον είδαμε την προηγούμενη εβδομάδα στο Φεστιβάλ Αθηνών χορεύοντας στο πλαίσιο της νέας δουλειάς του Ηλία Χατζηγεωργίου «Scared»), η Ηρώ Κόντη (με θητεία και σε παραστάσεις των Rootless Root), μόνο η παράσταση του Ιταλού Thomas Martino με τους Gaia Mantoglio και Daniel Domenech παρουσίασε χορογραφικό ενδιαφέρον.

Τα παιδιά της Καλαμάτας έχουν μπει δυναμικά στο χορό.

Οι παραστάσεις της πλατείας, ωστόσο, είναι και οι μοναδικές παραγωγές της διοργάνωσης – έστω και αυτής της κλίμακας: Μια προβληματική παράδοση που θέλει να σπάσει η Λίντα Καπετανέα και, όπως φαίνεται, θα τα καταφέρει εντός του 2024. Η έξτρα χρηματοδότηση των 70.000 ευρώ που έδωσε (ετεροχρονισμένα) το Υπουργείο Πολιτισμού για την επέτειο- συμπλήρωση των 30 ετών της διοργάνωσης αναμένεται να διατεθεί στην πρώτη παραγωγή μεγάλης κλίμακας του KDF και η οποία, όπως όλα δείχνουν, θα παρουσιαστεί το Δεκέμβριο. Ανοίγοντας – ελπίζουμε – το δρόμο για τη συμπερίληψη μιας, τουλάχιστον, παράστασης με την υπογραφή του Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας σε κάθε θερινό προγραμματισμό.