Σε μερικές ημέρες, ο καλλιτεχνικός υπεύθυνος της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, Αλέξανδρος Ευκλείδης πετάει για το Μπουένος Άιρες. Εκεί στο ιστορικό λυρικό θέατρο Κολόν – σε συνεργασία με την, ελληνικής καταγωγής, σκηνοθέτρια Ντιάνα Θεοχαρίδη – θα συν-σκηνοθετήσει την όπερα δωματίου «Κασσάνδρα», ως μια από τις διεθνείς συμπαραγωγές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για την προσεχή σεζόν. «Η αρχική ιδέα περιλάμβανε το μουσικό έργο του Ιάνη Ξενάκη στην Κασσάνδρα, αλλά στην πορεία η μουσική ανατέθηκε στον Αργεντινό συνθέτη Πάβλο Ορτίς. Ωστόσο, για τον επώνυμο ρόλο, έχοντας την εμπειρία της ‘Στρέλλας’ πρότεινα να εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα αναζητώντας ένα διεμφυλικό άτομο για τον ερμηνεύσει», εξηγεί ο σκηνοθέτης και επικεφαλής της Εναλλακτικής.
Η έκπληξη δεν ήταν μακριά. Η διεμφυλική σοπράνο Μαρία Καστίγιο ντε Λίμα ήταν ήδη μέλος της χορωδίας του Κολόν – μέχρι πρότινος ως τενόρος, σήμερα ως μια «πραγματική δραματική με απίστευτο φωνητικό όγκο που συνάμα έχει διατηρήσει και τον ήχο της φωνής του τενόρου. Είναι ένα σπάνιο φαινόμενο, καθώς ταυτόχρονα με τη φυλομετάβαση, η Λίμα έκανε μια εντατική δουλειά πάνω στην τεχνική της, ώστε να μπορούμε να μιλάμε και για μια φωνητική μετάβαση» συνεχίζει ο κ. Ευκλείδης, εξηγώντας πως η πρωταγωνίστρια του έχει βρει αναγνώριση με τη νέα της ταυτότητα σε μικρότερα λυρικά θέατρα της Αργεντινής, αλλά με κορυφαίους ρόλους.
Το έργο που θα κάνει πρεμιέρα στις 28 Αυγούστου στις κατακόμβες του Κολόν – σε λιμπρέτο του, γνώριμου στα ελληνικά θεατρικά πράγματα, Ουρουγουανού Σέρχιο Μπλάνκο – θα αποτελέσει την, εκτός έδρας, έναρξη του χειμερινού ρεπερτορίου της Εναλλακτικής Σκηνής, πριν παιχτεί στην Αθήνα.
Το κύριο σώμα του προγραμματισμού για τη σεζόν 2024-2025 περιλαμβάνει έξι νέες παραγωγές και δύο αναβιώσεις επιτυχημένων παραγωγών – μαζί με μια σειρά από συναυλίες. Αυτό μεταφράζεται ως 120 παραστατικές βραδιές στην αίθουσα της Εναλλακτικής Σκηνής, άρα και σε μια έντονη δραστηριότητα για το χειμώνα. Ο Αλέξανδρος Ευκλείδης χαρακτηρίζει το νέο ρεπερτόριο στη λογική της συνέχειας της αποστολής του εναλλακτικού χαρακτήρα της ΕΛΣ. «Είμαστε το μόνο θέατρο της Αθήνας που εστιάζει με αυτούς τους όρους στο μουσικό θέατρο. Και στο μουσικό θέατρο υπάρχει χώρος για πολλά ιδιώματα, ακόμα κι αν αυτά είναι δυσπρόσιτα ή δεν ‘πουλάνε’ το ίδιο. Είναι πολύ πιο δύσκολο για μια νέα όπερα να προκαλέσει το ενδιαφέρον του κοινού. Παρόλα αυτά, δεν εγκαταλείπουμε αυτές τις περιοχές, δείχνουμε επιμονή στη αποστολή και την ταυτότητα που μας έχει καθιερώσει», σημειώνει χωρίς αυτό να σημαίνει πως η Εναλλακτική δεν εξακολουθεί να είναι ανοιχτή και στον επαναπροσδιορισμό της.
Είναι χαρακτηριστικό πως ο προηγούμενος χειμώνας κύλησε με δύο σοβαρές νύξεις στο πιο ‘αμιγές’ θέατρο μέσα από τις επιτυχημένες παραγωγές του «Αποτυχημένου» πάνω στο μυθιστόρημα του Τόμας Μπέρνχαρντ σε σκηνοθεσία του Έκτορα Λυγίζου και τη θεατρική μεταφορά του «Σαλό» του Πιερ Πάολο Παζολίνι από τον Άρη Μπινιάρη – η πρώτη θα επαναληφθεί και φέτος.
Στο ίδιο μοτίβο, η Εναλλακτική θα παρουσιάσει αυτή τη σεζόν – σε συμπαραγωγή με το Εθνικό Θέατρο, την παράσταση « Ματαρόα στον ορίζοντα» σε μουσική των Νίκου Κυπουργού και Θοδωρή Αμπαζή και σε σκηνοθεσία του δεύτερου. Η παράσταση ζωντανεύει την ιστορία του θρυλικού πλοίου Ματαρόα, το οποίο μετέφερε Έλληνες διανοούμενους στη Γαλλία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται για την κορύφωση μιας μακράς ερευνητικής πορείας της Ελίτας Κουνάδη, τη δραματουργία της οποίας οργανώνει η Έλσα Ανδριανού.
Στο περιβάλλον της ιστορικής έρευνας (δημιουργώντας αυτόματα ένα μικρό θεματικό άξονα εντός του προγραμματισμού) θα μείνει και η παράσταση μουσικού θεάτρου «Madre Salonico» σε κείμενο Λέοντα A. Ναρ και σκηνοθεσία Βίκτωρ Αρδίττη – μια ιδέα στην οποία η Εναλλακτική Σκηνή έχει επενδύσει εδώ και χρόνια καθώς εστιάζει στα σεφαραδίτικα τραγούδια, δηλαδή στα λαντίνο ή ισπανοεβραϊκά: Τη μητρική γλώσσα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Και η Θεσσαλονίκη ως θεματικός άξοναςΣτη Θεσσαλονίκη – από όπου αντλεί και την καταγωγή του ο Αλέξανδρος Ευκλείδης – θα παραμείνει και η νέα παραγωγή σύγχρονης όπερας, το έργο – σταθμός της ελληνικής πεζογραφίας «Ο πεθαμένος και η Ανάσταση» του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, με ανάθεση στον διακεκριμένο συνθέτη Νικόλα Τζώρτζη, ο οποίος εργάζεται 20 και πλέον χρόνια στη Γαλλία πάνω σε ένα απαιτητικό ιδίωμα, που εδώ θα διαχειριστεί σκηνοθετικά η Αναστασία Κουμίδου.
Και από τις πιο πειραματικές χειρονομίες, η Εναλλακτική Σκηνή θα δοκιμάσει την επιστροφή στην οπερέτα· ένα είδος που, όπως λέει ο κ. Ευκλείδης, «μετανιώνω που μελετήσαμε λιγότερο από όσο θα ήθελα στη διάρκεια της τελευταίας οκταετίας». Έχοντας ο ίδιος ασχοληθεί εντατικά ως ερευνητής με την αναβίωση της οπερέτας επιλέγει ένα πολύ αγαπητό έργο του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, το «Θέλω να δω τον Πάπα» αναθέτοντας τη σκηνοθεσία στη Νατάσσα Τριανταφύλλη. Η παράσταση δε, θα είναι μια από τις τρεις παραγωγές της ΕΛΣ που, σε δεύτερο χρόνο, θα ταξιδέψει ανά την Ελλάδα, δημιουργώντας μια γέφυρα επικοινωνίας της ελληνικής περιφέρειας με το μουσικό θέατρο.
Συμπεριληπτικό θέατρο για όλη την οικογένεια, θα αποτελέσει το μιούζικαλ «Ιζαντόρα Ντακ» μια νέα ματιά στο μύθο του ασχημόπαπου και στην έννοια της αποδοχής, από τη συγγραφέα και σκηνοθέτρια Στέλλα Μιχαηλίδου και το συνθέτη Κώστα Βόμβολο.
Οι παραστάσεις που επανέρχονταιΟ προγραμματισμός της Εναλλακτικής συμπληρώνεται εκτός από την επανάληψη του… επιτυχημένου «Αποτυχημένου», με την σύγχρονη όπερα «The Fall of the House of Commons» σε μουσική Ορέστη Παπαϊωάννου, σύλληψη και δραματουργία Αλέκου Λούντζη, μουσική διεύθυνση Μιχάλη Παπαπέτρου και σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ευκλείδη.
Θέση στο ρεπερτόριο θα έχουν και φέτος οι συναυλίες. Καταρχάς, με ένα τετράπτυχο αφιέρωμα στο φαινόμενο του συνθέτη Γιάννη Κωνσταντινίδη / Κώστα Γιαννίδη με αφορμή τα 40 χρόνια από τον θάνατό του όπως το επιμελείται ο καθηγητής Μουσικών Σπουδών και υπεύθυνος του αρχείου του, Λάμπρος Λιάβας. Θα ακολουθήσουν ένα μουσικό πορτρέτο του πρωτοποριακού Αφροαμερικανού συνθέτη Τζούλιους Ήστμαν από το πιανιστικό ντούο P42 των Μπεάτας Πίντσετιτς και Χρήστου Σακελλαρίδη, το ρεσιτάλ «My Bloody Valentine» της υψιφώνου Αφροδίτης Πατουλίδου και τέλος η σύζευξη της βραβευμένης με Γκράμμυ και Έμμυ πιανίστριας Γκλόρια Τσενγκ και του Ολλανδού πιανίστα Ραλφ βαν Ράατ σε μια συναυλία-αφιέρωμα στα 10χρόνια από τη γέννηση του Πιερ Μπουλέζ.
Τέλος, θα επιστρέψουν τα επιτυχημένα φεστιβάλ της Εναλλακτικής Σκηνής: Το Φεστιβάλ Μπαρόκ σε καλλιτεχνική επιμέλεια Δήμου Γκουνταρούλη, μέσα από τέσσερις συναυλίες υπό τον τίτλο «Η εποχή των πειραμάτων» και το Φεστιβάλ Κρουστών σε καλλιτεχνική επιμέλεια Μαρίνου Τρανουδάκη, που θα παρουσιαστεί το καλοκαίρι του 2025.
Ανανέωση κοινούΗ πολυσυλλεκτική προσωπικότητα της Εναλλακτικής Σκηνής, όπως επαληθεύεται και από το ρεπερτόριο της προσεχούς σεζόν, είναι υπεύθυνη και για τη δημιουργία ενός μικτού κοινού που, σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Ευκλείδη, αντλεί τόσο από τη δεξαμενή του θεάτρου όσο και από το νέο κοινό όπερας που σταδιακά δημιουργείται αφού δεν αναζητά ένα κλασικό ρεπερτόριο. Ασφαλώς, οι ανανεωτικές επιλογές της Κεντρικής Σκηνής μοιάζουν να τροφοδοτούν με κοινό και τις παραγωγές της Εναλλακτικής, καθώς η ΕΛΣ έχει καταφέρει να εμπλουτίσει ηλικιακά το κοινό της, απολαμβάνοντας τα τελευταία χρόνια ένα χαμηλό ηλικιακό μέσο όρο, τουλάχιστον συγκριτικά με τους «παραδοσιακούς» θεατές που συγκεντρώνουν άλλες σκηνές όπερας στην Ευρώπη.