Θέμις Μπαζάκα: Κάνω λίγο πλάκα με τον εαυτό μου, δεν θέλω να του δώσω παραπάνω αξία

Μπαίνει, αεράτη, με φόρα στην Πλατεία Προσκόπων. Σήμερα είναι το ρεπό από τις πρόβες του «Humans», του βαθιά ανθρώπινου οικογενειακού δράματος του Στίβεν Κάραμ, που ανέβηκε με μεγάλη επιτυχία πέρυσι από τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη. Η επανάληψη του για δεύτερη χρονιά, στη σκηνή του «Μουσούρη», τη βρίσκει να λέει πως θέλει να είναι ακόμα καλύτερη στο ρόλο της Ντίντρη Μπλέικ, μιας συντηρητικής, θρησκευόμενης αλλά φροντιστικής μητέρας σε μια καθημερινή μέρα συνάντησης με τα μέλη της οικογένειας της. Δεν είναι μόνο πως έχει αγαπήσει το ρόλο της Ντίντρη – ο οποίος φέρνει και προσωπικά της τραύματα στην επιφάνεια·  είναι και πως η Θέμις Μπαζάκα μπαίνει με όλες τις δυνάμεις της σε ό,τι κάνει.

Μολονότι κατέληξε από τύχη στο θέατρο – είχε ξεκινήσει να σπουδάσει ενδυματολογία στο Λονδίνο αλλά μια αναπάντεχη απώλεια την έφερε πίσω στην Ελλάδα – η Θέμις Μπαζάκα, το κορίτσι των θρυλικών «Πέτρινων Χρόνων», εξελίχθηκε πολύ γρήγορα σε μια από τις, πλέον, αφοσιωμένες πρωταγωνίστριες της εγχώριας υποκριτικής σκηνής. Αν και δεν διεκδίκησε ποτέ ανάλογους τίτλους ή παχυλούς μισθούς, αν και το πέρασμα της από τη Νέα Υόρκη δεν την ξελόγιασε για να ορέγεται καριέρα διεθνή, ομολογεί πως δεν έχει απωθημένα. Υπάκουη στη ροή της ζωής, η Μπαζάκα δεν φάνηκε να απωθεί την punk στάση της στα πράγματα.

Σήμερα, μετά από μια εξωστρεφή φάση – την αναζωπύρωση της σχέσης της με την τηλεόραση – αλλά και μια εσωστρεφή φάση που χαράχτηκε από μεγάλες απώλειες και μια (αναπόφευκτη) επανασύνδεση με τον εαυτό της, διαπραγματεύεται για όσα επιθυμεί να διεκδικήσει στο εξής από την ίδια και τους άλλους.

Έρχεστε από μια περσινή χρονιά με πολλή δουλειά και πολλά επαγγελματικά ερεθίσματα. Πως εγγράφηκε μέσα σας όλο αυτό ως εμπειρία;

Μετά από 14 χρόνια, συμμετείχα διαδοχικά σε τρία σίριαλ – στη «Σκοτεινή Θάλασσα», στο «Milky Way» και τέλος στη «Μάγισσα»· ομολογώ πως είχα τρομακτικό τρακ. Ένιωθα πως δεν θυμάμαι πως παίζουν, τι έπρεπε να κάνω μπροστά στην κάμερα. Όμως, η εμπειρία ήταν καταπληκτική, προέκυψαν πολύ ωραίες σειρές, τις χάρηκα πολύ. Αυτό που ήρθε και τα… «χάλασε» ήταν το θέατρο με το «Humans» γιατί, νιώθοντας κουρασμένη, είχα αποφασίσει να μην κάνω και θέατρο. Ωστόσο, ήρθε ο Κωνσταντίνος (Μαρκουλάκης) με το «Humans». Στην αρχή, αντιστεκόμουν καθώς το έργο αφορούσε και το θέμα της άνοιας κι εγώ – όπως γνωρίζεις – έχω χάσει τον πατέρα μου από αυτή τη νόσο. Με έπεισε, λοιπόν, ο Κωνσταντίνος και έκανα μαζί του τη… βουτιά.

Η τηλεόραση ήρθε και μέσα από την ανάγκη να συντηρήσετε τη σχέση σας με την κάμερα;

Αυτό είχα πάντα στο μυαλό μου. Ένιωθα έλλειψη της κινηματογραφικής σχέσης με τα πράγματα. Δεν είναι τυχαίο ότι έκανα τρεις σειρές όλες γυρισμένες από κινηματογραφιστές: Τον Γρηγόρη Καραντινάκη, το Βασίλη Κεκάτο και τον Λευτέρη Χαρίτο. Ξεκίνησα από τον κινηματογράφο και θέλω να πιστεύω ότι πάντα κυνηγάω μια αμεσότητα και μιαν αλήθεια. Δεν ξέρω να παίζω αλλιώς.

Για πρώτη φορά, αυτό το καλοκαίρι, συνειδητοποίησα πως υπάρχω κι εγώ

Έχει χρειαστεί να πάρετε αποστάσεις από τη δουλειά;

Για πολύ καιρό δεν σκεφτόμουν τον εαυτό μου. Έβαζα το κεφάλι κάτω κι έτρεχα. Είχα πολλές υποχρεώσεις: Η κόρη μου ζούσε στο εξωτερικό, η αποκλειστική φροντίδα και ο θάνατος του πατέρα μου, ενός πατέρα απαιτητικού, η αγαπημένη μου, αδερφική μου φίλη, η Αννέζα Παπαδοπούλου που «έφυγε». Έπρεπε να είμαι εκεί για τους πάντες. Έζησα για πολύ με την μελαγχολία της θλίψης και του πένθους, με τη σκέψη ότι είμαι πια ορφανή και ακολουθώ τη σειρά της ζωής. Για πρώτη φορά, αυτό το καλοκαίρι συνειδητοποίησα πως υπάρχω κι εγώ. Γι’ αυτό και έκανα ένα μεγάλο ταξίδι στην Ιαπωνία – για να πάρω αυτές τις αποστάσεις που λες.

Η παραδοχή πως «υπάρχω κι εγώ» ήταν μια κατάσταση που χρόνιζε;

Δεν εγκαταλείπω πολύ τον εαυτό μου. Πάντα έβρισκα λίγο χρόνο για μένα, να κάνω γυμναστική, να βάψω τα μαλλιά μου, να κάνω κάποιες διακοπές· αλλά η καθημερινότητα μου ήταν καταιγιστική. Kι έτσι τσαπατσούλικα ασχολιόμουν με τον εαυτό μου, με ξεγελούσα κάπως. Γιατί η φροντίδα του εαυτού μας έχει να κάνει με τις βαθιές μας επιθυμίες, με όσα θέλουμε πραγματικά.

Έχετε δώσεις απαντήσεις για όσα θέλετε;

Έχω προχωρήσει πολύ σε αυτό, βάζω πολλά πράγματα σε τάξη. Πρόσφατα έκανα μια μικρή ανακαίνιση στο σπίτι μου και πέρασα χρόνο με τον εαυτό μου, χρόνο ωφέλιμο. Ένιωσα να καθαρίζει το μυαλό και η ψυχή μου. Κι εκεί έβαλα στόχους προσωπικούς, για πράγματα σε σχέση με τη δουλειά μου, για το τι αντέχω και πόσο.

Τα χρήματα είναι το τελευταίο πράγμα που σκέφτομαι

Το βέβαιο είναι πως στη δουλειά δεν κόψατε το νήμα με τα πράγματα – και πάντα με σύγχρονο, ερευνητικό πρόσημο.

Αυτή είναι η μεγάλη μου τύχη και μόνο ευγνωμοσύνη μπορώ να εκφράσω. Συνέβαινε δε, από την πρώτη μέρα. Εγώ δεν έκανα κάτι- ίσως ακούγεται παράλογο – μα έφταναν σε μένα πολύ ωραίες προτάσεις. Φυσικά, έχει να κάνει και με τα πολλά «όχι» που έχω πει.

Άρα ήταν και θέμα επιλογών.

Σαφώς υπάρχει κόσμος που με εκτιμάει και με πιστεύει σε αυτό το χώρο, με τους οποίους έχω συνεργαστεί δύο και τρεις φορές. Έτσι κι αλλιώς, δεν ανήκα στις ηθοποιούς που κυνήγησαν να γίνουν θιασάρχες, πρωταγωνίστριες. Ήθελα, μόνο, να παίζω ωραίους ρόλους, να συμμετέχω σε ωραίες δουλειές. Φυσικά, αυτό είχε και συνέπειες: Καθυστέρησε για πολλά χρόνια να οργανώνονται δουλειές πάνω μου, εφόσον επέλεγα να κάνω πράγματα μικρότερης κλίμακας. Κάτι που, τελικά, έγινε συνήθεια για πολλούς συνεργάτες μου. Οπότε τελευταία άρχισα να λέω «όχι» παρότι μου προτείνουν συνεργασίες οι οποίες μου ταιριάζουν.

Επιδιώκετε, δηλαδή, να σχετιστείτε με πιο επιδραστικούς ρόλους ή ρόλους κλασικού ρεπερτορίου;

Ναι, θέλω να υποδύομαι ηρωίδες που με αγγίζουν, πρόσωπα που αξιολογώ ως σημαντικά και το ίδιο θα εισπράττει και το κοινό γ’ αυτά. Δεν θέλω συνεργασίες μόνο για το credit της συνεργασίας αλλά να πρόκειται για κάτι στο οποίο μπορώ να επενδύσω πραγματικά. Πιστεύω πως ήρθε η ώρα να εκτιμήσω αλλιώς τον εαυτό μου και πως μόνον έτσι θα ακολουθήσουν και οι κατάλληλες συνεργασίες.

Ακολουθούσα πάντα την πρώτη αίσθηση και τον αυθορμητισμό μου κι ενώ αυτό στη δουλειά συχνά με βοηθούσε, στην προσωπική μου ζωή με οδηγούσε σε τεράστιες αποτυχίες

Παράξενο, καθώς ξεκινήσατε μπαίνοντας κατευθείαν στο επίκεντρο των πραγμάτων.

Ναι, υποδύθηκα δύο εμβληματικούς ρόλους στα «Πέτρινα χρόνια» και στο «Ρεμπέτικο». Ξεκίνησα ενώ ήμουν 22 ετών κορίτσι. Από τότε δόθηκε το σήμα για το ύφος και το επίπεδο των συνεργασιών μου. Απλώς, ποτέ δεν το εξαργύρωσα οικονομικά. Δυστυχώς, αν τα χρήματα είναι δεξιά, εγώ κατευθύνομαι προς τα αριστερά, κι αν έρχονται, έρχονται…. εξ αντανακλάσεως. Τα χρήματα είναι το τελευταίο πράγμα που σκέφτομαι. Δεν ζητούσα ποτέ παράλογες αμοιβές και πάντα βρισκόμουν απέναντι στη διαπίστωση ότι οι συμπρωταγωνιστές μου σε σίριαλ, ταινίες ή στο θέατρο είχαν κάνει μια καλύτερη οικονομική συμφωνία από τη δική μου. Μέχρι και ο πατέρας μου αναρωτιόταν πως επιβιώνω.

Μετανιώνετε που δεν διεκδικήσατε περισσότερα χρήματα;

Όχι, ωστόσο θα ήθελα να είμαι λιγότερο απόλυτη. Γιατί δεν είχα δίκιο σε όλα.

Που είχατε άδικο;

Παρεξήγησα το ποιοτικό επίπεδο κάποιων συνεργασιών και τις απέρριψα. Κι επειδή είμαι ένας άνθρωπος που λειτουργεί διαισθητικά, έχω καταλάβει πια ότι χρειάζεται να βάζω μπροστά και τη λογική μου. Ακολουθούσα πάντα την πρώτη αίσθηση και τον αυθορμητισμό μου κι ενώ αυτό στη δουλειά συχνά με βοηθούσε, στην προσωπική μου ζωή με οδηγούσε σε τεράστιες αποτυχίες.

Έχετε ‘πληρώσει’ κι άλλους χειρισμούς;

Οφείλω να ομολογήσω πως είμαι λίγο αφελής προς τη ζωή, πιστεύω στην καλοσύνη των ξένων – όπως και η Μπλανς Ντιμπουά – νομίζω πως οι άνθρωποι είναι καλοί. Δεν έχω επιφυλάξεις κι αυτό μου έχει στοιχήσει.

Πως θα σχολιάζατε το χειρισμό να αφήσετε ένα έδαφος που στρωνόταν για εσάς με τους καλύτερους οιωνούς και να φύγετε στην Αμερική;

Πολλοί μου άσκησαν κριτική γι’ αυτό: Ότι άφηνα πίσω μου την επιτυχία των «Πέτρινων χρόνων» – όπου με πλησίαζαν στο δρόμο και με αποκαλούσαν ‘συντρόφισσα’ – κι έφευγα για τη Νέα Υόρκη. Βλέπετε, ερωτεύτηκα τον άντρα μου, εκεί μάθαμε ότι ήμουν έγκυος και επαναπρογραμματίσαμε τη ζωή μας. Ωστόσο, το τηλέφωνο μου δεν χτυπούσε με προτάσεις που με καλούσαν να γυρίσω πίσω – κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να ξεκαθαριστεί. Η πρώτη δουλειά που έκανα μετά από την επιτυχία του Βούλγαρη ήταν μια αντικατάσταση! Ευτυχώς, με επανέφερε στην Ελλάδα ο Φώτης Μεσθεναίος για να κάνουμε τη σειρά «Σαν τα τρελά πουλιά».

Είμαι λίγο αφελής προς τη ζωή, πιστεύω στην καλοσύνη των ξένων

Παρόλα αυτά, τι δηλώνει για εσάς πως επιλέξατε να ακολουθήσετε τον έρωτα;

Σημαίνει ότι ακολουθώ τη ζωή. Είμαι περιπετειώδης φύση, μου αρέσει πολύ το ταξίδι. Δεν είχα καμιά αναστολή να ακολουθήσω τον άνδρα μου, τον ερωτεύτηκα. Απλούστατα ζώντας εκεί, επί δύο χρόνια, αποφάσισα πως μου λείπει το οικείο περιβάλλον μου. Επιθύμησα την Ελλάδα. Η Αμερική με δέχθηκε με αγάπη, είχαμε σπίτι, δουλειά, είχα τον άνδρα μου, ήταν πολύ ωραία η δεκαετία του ’80 γιατί μπορούσες να ζήσεις χωρίς πολλά λεφτά. Ζούσαμε το street life της μεγαλούπολης. Σύντομα, αυτή η ζωή άρχισε να γίνεται απλησίαστη. Γι’ αυτό και γυρίσαμε στην Ελλάδα αλλά ο άνδρας μου δυσκολευόταν να βρει δουλειά· έγραφε μουσική για το θέατρο, μια τέχνη που εδώ δεν ήταν ακόμα διαδεδομένη.

Ώστε δεν γνωρίσατε την Αμερική των ευκαιριών;

Δούλεψα στο θέατρο, στο «La Mama», μάθαινα για τις θηριώδεις οντισιόν όπου έβλεπαν 2000 άτομα για να προσλάβουν δύο. Δεν ήθελα με τίποτα να ζήσω όλο αυτό το ψυχικό ξόδεμα. Επομένως, όχι, δεν λιγουρεύτηκα την Αμερική. Εδώ κάνω μια οντισιόν για μια ξένη ταινία και, ώσπου να πάρω απάντηση, δεν κοιμάμαι. Μάλλον, είμαι καλομαθημένη.

Δηλαδή, δεν αναθεωρήσατε για το γεγονός ότι αξιοποιήσατε διαφορετικά την εμπειρία της Αμερικής.

Πήρα νομίζω τη σωστή απόφαση για εκείνη τη χρονική στιγμή. Αυτό ήθελα. Ακόμα κι αν δεν έμενα έγκυος δεν ξέρω αν θα επιδίωκα μια καριέρα στην Αμερική· δεν ξέρω καν αν θα έμενα εκεί. Ό,τι ήταν να κάνω, το έκανα. Δεν έχω απωθημένα.

Δούλεψα στο θέατρο στη Νέα Υόρκη, στο «La Mama», μάθαινα για τις θηριώδεις οντισιόν όπου έβλεπαν 2000 άτομα για να προσλάβουν δύο. Δεν ήθελα με τίποτα να ζήσω όλο αυτό το ψυχικό ξόδεμα. Επομένως, όχι, δεν λιγουρεύτηκα την Αμερική

Πως βιώσατε τη μητρότητα σε τόσο νεαρή ηλικία;

Ως το ρόλο της ζωής μου. Τι ωραιότερο, μεγαλύτερο, πολύτιμο και πολύπλοκο δώρο! Και δεν το αλλάζω με τίποτα. Γι’ αυτό και δεν λοξοκοίταξα το Broadway. Άλλωστε, το παιδί μου με βοήθησε στη δουλειά μου, με έκανε πιο συγκεντρωμένη, με οργάνωσε.

Τι άλλο χρωστάτε στην κόρη σας;

Ότι με προσδιόρισε. Δεν ήμουν μια γυναίκα που σκεφτόταν γάμους, οικογένειες, ήμουν λίγo punk. Στην οντισιόν του Μεσθεναίου εμφανίστηκα με στενό παντελόνι, μεγάλα μαύρα γυαλιά και με μαλλιά μέχρι τη μέση: Ο ορισμός του punk! Ευτυχώς, ο άνθρωπος είχε επιστρέψει μόλις από την Αγγλία και ήξερε… Επίσης, ο Βούλγαρης με απέρριψε στην πρώτη οντισιόν για «Τα πέτρινα χρόνια».

Αλήθεια; Δεν γνωρίζω αυτήν την ιστορία…

Είχα μόλις επιστρέψει από ένα ταξίδι στην Ινδία, ο ήλιος μου είχε αφήσει κάτι μεγάλες κηλίδες στο πρόσωπο, είχα αδυνατίσει πολύ. Ξαφνικά με ενημερώνουν ότι με ψάχνει ο Παντελής Βούλγαρης για τη νέα του ταινία κι εγώ, η άσχετη, δεν είχα ιδέα – καθώς ζούσα στη Θεσσαλονίκη μέχρι τότε. Είχε ήδη κάνει οντισιόν σε 300 κορίτσια, αλλά όταν με είδε δεν του άρεσα. «Λυπάμαι πολύ, δεν μου κάνετε, θέλω ένα αθώο πρόσωπο», μου είπε. Εν τω μεταξύ, έκανα ένα δοκιμαστικό για το Μανούσο Μανουσάκη στο ρόλο μιας νεράιδας. Ο Παντελής, ακόμα απελπισμένος για πρωταγωνίστρια, συνέχισε να ψάχνει και απευθυνόταν σε άλλους σκηνοθέτες. Ήταν τότε που ο Νίκος Παναγιωτόπουλος του πρότεινε επιμόνως εμένα, λέγοντας του «είναι ηθοποιάρα». Του ξαναμπήκε υποψία για μένα και το κυριότερο μόλις είδε το δοκιμαστικό του Μανουσάκη δεν με αναγνώρισε. Με ξαναζήτησε, λοιπόν, σε ακρόαση και τράβηξε ένα βιντεάκι μου σε κασέτα. Στο άλλο δωμάτιο περίμενε η Ιωάννα Καρυστιάνη, ο παραγωγός του και ο φίλος του Αλέκος Αλαβάνος. Όταν είδαν την κασέτα βγήκαν όλοι βουρκωμένοι και ο Παντελής μου είπε: «Κορίτσι μου, συγχαρητήρια πήρες το ρόλο».

Όταν ένας Παναγιωτόπουλος σας χαρακτήριζε «ηθοποιάρα» στα 24 σας χρόνια πως αντιδράσατε; Προσπεράσατε την σταρ συνθήκη;

Δεν την υπολόγιζα ούτε τότε, ούτε τώρα. Όταν ακούω μεγάλα λόγια κλείνω τα αυτιά μου. Πιο πολύ μετρούν οι αποτυχίες, εκεί που δεν τα έχω καταφέρει. Ακόμα και σε θετικές κριτικές, εγώ ξέρω ότι δεν ήμουν καλή, ότι μπορούσα να κάνω πολλά περισσότερα. Το ίδιο ισχύει και στην προσωπική μου ζωή: Ψέγω τον εαυτό μου για μια σχέση που δεν πάλεψα όσο έπρεπε ή για μια φιλία που άφησα να χαθεί. Το έχω ξαναπεί: Πιστεύω ότι κάποια στιγμή, ο κόσμος θα καταλάβει ότι είμαι μούφα κι όσα έχουν ειπωθεί και γραφτεί για μένα ήταν λάθος, τους ξεγέλασα και δεν είμαι καλή ηθοποιός.

Γιατί τόση αυτοαμφισβήτηση;

Κάνω λίγο πλάκα με τον εαυτό μου, δεν θέλω να του δώσω παραπάνω αξία. Αναγνωρίζω σε συναδέλφους το ψώνιο και το ναρκισσισμό και δεν θέλω να γίνω έτσι – ανατριχιάζω στην ιδέα. Κι αυτός ήταν ένας λόγος για τον οποίο ποτέ δεν είχα ερωτική σχέση με άνδρα ηθοποιό. Δεν ξέρω πως αλλιώς να το εξηγήσω, αλλά δεν θέλω να συμπεριφέρομαι ως ηθοποιός. Δεν θέλω να μπαίνω σε ένα χώρο και να λένε «να, αυτή είναι η Μπαζάκα». Δεν θέλω να κάνω καθόλου θόρυβο.

Δεν ήμουν μια γυναίκα που σκεφτόταν γάμους, οικογένειες· ήμουν λίγo punk

Ούτε ως γυναίκα το επικοινωνήσατε αυτό;

Είναι αλήθεια πως έκρυψα πολλά πράγματα από τη θηλυκότητα μου, φοβόμουν να την επικοινωνήσω και καταπιέστηκα αρκετά. Έπρεπε να αγωνιστώ μόνη μου σε μια εποχή όπου ο χώρος ανδροκρατούνταν, σε μια πόλη που δεν ήξερα. Κι επειδή είχα λάβει σήματα που δεν μου άρεσαν κατέβασα ρολά, σκλήρυνα. Όποιος με ήθελε, έπρεπε να βρει το θάρρος να με πλησιάσει.

Χαρήκατε τον έρωτα;

Έχω αγαπήσει και με έχουν αγαπήσει με πάθος. Απλώς, εγκατέλειψα αρκετά νωρίς και δεν ήταν ωραίο. Πλέον, δεν ακουμπάει πουθενά το βλέμμα μου.

Ψέγετε και γι’ αυτό τον εαυτό σας;

Δεν το έκανα επίτηδες, πληγώθηκα και απογοητεύτηκα από τις επιλογές μου. Θύμωνα γιατί είχα επιτρέψει στον εαυτό μου να μου φερθεί ακατάλληλα ένας άλλος άνθρωπος. Πήρα λίγο χρόνο μόνη μου και χωρίς να το καταλάβω εδραιώθηκε σε μια στάση ζωής. Έτσι όταν οι φίλες μου, μου λένε «αυτός σε κοιτάζει» από μέσα μου λέω «ωχ Θεέ μου»!

Δεν θα δίνατε ευκαιρία να σας πλησιάσει ένας άνθρωπος που αξίζει;

Πρέπει να κάνει μεγάλη προσπάθεια. Δεν πρέπει να με φοβηθεί.

Σας ενοχλεί η μοναξιά;

Μοναξιά δεν έχω νιώσει. Από το πρωί μέχρι το βράδυ περιβάλλομαι από ανθρώπους, συναδέλφους, φίλους. Βέβαια, υπάρχουν στιγμές, όταν μένω μόνη μου στο σπίτι, που νιώθω την έλλειψη ενός συντρόφου να κάνουμε πράγματα μαζί.

Όταν ακούω μεγάλα λόγια κλείνω τα αυτιά μου. Πιο πολύ μετρούν οι αποτυχίες, εκεί που δεν τα έχω καταφέρει

Από νωρίς στη ζωή σας βιώσατε την απώλεια, χάσατε τον αδερφό σας στα 18 του χρόνια. Πως σας σμίλεψε ο θάνατος;

Αυτό που βλέπετε μπροστά σας σήμερα έχει να κάνει με την απώλεια, αναπόφευκτα. Μου το έλεγε και η Αννέζα Παπαδοπούλου με την οποία ήμασταν φίλες από το 1977· μου έλεγε ότι έχω ένα τρόπο να «καβατζάρω» την απώλεια και τις κακές στιγμές. Μάλλον, τις ξεχνάω, τις απωθώ. Καταπιάνομαι με άλλα πράγματα για να μην σκέφτομαι. Όταν πέθανε ο αδερφός μου, δεν έκλαψα καθόλου και μέσα σε ένα μήνα δεν είχα καμία παιδική ανάμνηση από αυτόν. Φυσικά, μετά γύρισαν όλα· όμως, τότε χρειαζόταν να ξεχάσω για να αντέξω το χαμό του και να στηρίξω τους γονείς μου. Πάντως, την τρύπα της απώλειας, κάποτε πρέπει να την κοιτάξεις και να προσπαθήσεις να την επουλώσεις. Δεν πάει πολύς καιρός που μέσα σε ένα μήνα έχασα την Αννέζα και τον Κωνσταντίνο Τζούμα – ο οποίος επίσης στενός φίλος μου. Είχα μείνει ενεή, δεν μπορούσα να καταλάβω τι είχε συμβεί. Για την Αννέζα, έφτασα μέχρι το Μεξικό: Πήγα στην Εβδομάδα των Νεκρών και εκεί είδα έναν άλλο τρόπο αντιμετώπισης του θανάτου, όπου είναι εντελώς μέσα στη ζωή. Κάνουν ολονυχτίες στα νεκροταφεία, τρώγοντας, μιλώντας.

Τι άλλο σας έχει διαμορφώσει τόσο καθοριστικά;

Πιστεύω πως ακόμα και τα μικρά καθημερινά πράγματα μας φτιάχνουν σε αυτό που είμαστε. Και αυτό που είσαι, σχετίζεται και με το πως αντιδράς στα μικρά πράγματα. Κι ενώ σαν άνθρωπος είμαι πολύ κοινωνική, δυστυχώς στην εποχή μας, οι άνθρωποι είναι πολύ αγριεμένοι και κυνικοί. Είναι δύσκολο να σχετιστείς.

Υπολογίζετε τη γνώμη των άλλων;

Πληγώνομαι, ομολογώ, αλλά όχι για πολύ. Την επόμενη μέρα το έχω ξεχάσει.

Έκρυψα πολλά πράγματα από τη θηλυκότητα μου, φοβόμουν να την επικοινωνήσω και καταπιέστηκα αρκετά. Έπρεπε να αγωνιστώ μόνη μου σε μια εποχή όπου ο χώρος ανδροκρατούνταν

Σε τι πιστεύετε ακράδαντα;

Φοβάμαι πως δεν πιστεύω σε τίποτα. Φοβάμαι ότι φτιάχνω τη ζωή μου με τα δικά μου στολίδια. Μερικές φορές, πιστεύω στην ενέργεια, στο σύμπαν, προσεύχομαι. Είναι φορές που νιώθω εμπιστοσύνη σε κάτι ανώτερο κι άλλες που τη χάνω. Φοβάμαι ότι δεν έχω ένα κέντρο, στις σκοτεινές μου στιγμές δεν έχω κάπου να γείρω. Μεγάλωσα σε μια, απωθητικά θρησκευόμενη, οικογένεια της δεκαετίας του ’60 και όλο αυτό με απέτρεψε πολύ σοβαρά να δω την πίστη πέρα από τα πραγματικά όρια. Πιστεύω, λοιπόν, ότι αν προσπαθήσεις κάτι θα σου επιστραφεί. Ότι αν είσαι ένας καλός άνθρωπος θα λάβεις καλοσύνη – έστω από κάποιους. Κι έχω συναντήσει πολλούς καλούς ανθρώπους στη ζωή μου όπως και πολλά τέρατα.

Ποια είναι τα πιο ανθρώπινα χαρακτηριστικά σας; Τι δεν απαρνείστε από την ανθρωπιά σας;

Είμαι ένας πολύ στοργικός άνθρωπος – παρότι δίνω την εντύπωση της σκληρής. Τους ανθρώπους που αγαπώ τους φροντίζω σαν μαμά και μερικές φορές ως εκνευριστική μαμά. Είμαι φροντιστική κι αυτό με γειώνει πολύ. Δεν μπορώ να διανοηθώ πως δεν θα φροντίσω το παιδί μου παρότι κοντεύει 40 χρονών, πως δεν θα τρέξω για τους φίλους μου.

Θέλετε να σας φροντίζουν εξίσου;

Το έχω ξεχάσει λίγο, είναι πολλά τα χρόνια που έχει κάποιος να με φροντίσει. Πάντως, έχω φίλους τρυφερούς όπως και η κόρη μου είναι πολύ τρυφερή. Αλλά οι περισσότεροι παίρνουν ως δεδομένο ότι θα τα καταφέρω μόνη μου. Θυμάμαι, είχα κάνει ένα χειρουργείο στον ώμο και βγαίνοντας από το νοσοκομείο ήρθαν οι φίλες μου να με βοηθήσουν αλλά με βρήκαν να μαγειρεύω. Μοιάζει να δηλώνω πως δεν έχω ανάγκη.

Έχω αγαπήσει και με έχουν αγαπήσει με πάθος. Απλώς, εγκατέλειψα αρκετά νωρίς και δεν ήταν ωραίο. Πλέον, δεν ακουμπάει πουθενά το βλέμμα μου

Φοβάστε πως θα βρεθείτε σε ανάγκη;

Μα δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει ανάγκη. Είχα δει κάποτε μια ταινία του Καναδού σκηνοθέτη Τζέρεμι Ποτέσουα που λεγόταν «Πέντε αισθήσεις» όπου ένας από τους πελάτες μιας μασέρ πήγαινε δύο φορές την εβδομάδα στο ιατρείο της. Κι εκείνη κάποια στιγμή του είπε «μα δεν έχετε ανάγκη». Αλλά εκείνος της απάντησε: «Έχω ανάγκη το άγγιγμα σας». Είχα βάλει τα κλάματα, όχι μόνο επειδή ήταν ωραία ταινία, αλλά γιατί συνειδητοποιούσα πως σε πολλούς ανθρώπους λείπει το άγγιγμα. Η φοβερή σύμπτωση είναι πως μετά από πολλά χρόνια έκανα ένα δοκιμαστικό για μια καναδική παραγωγή, το «Fugitive pieces» που τη σκηνοθετούσε κι αυτή ο Τζέρεμι Ποντέσουα – ο οποίος μετά έκανε το «Game of Thrones». Σας τα είπα, όλα αυτά, γιατί το ανθρώπινο άγγιγμα στερεύει, χάνουμε στοιχεία από τον ανθρωπισμό μας.

Σας έχει λείψει το χάδι;

Μα ένα ζεστό άγγιγμα μπορεί να σου λείπει ακόμα κι αν έχεις οικογένεια, σύντροφο, σχέση.

Ηλικιακό ρατσισμό έχετε βιώσει στη δουλειά;

Εννοείται. Σε βάζουν να συγκριθείς με κάτι που δεν υπάρχει σύγκριση. Δεν έχει να κάνει με την ικανότητα σου, αλλά με την αμφισβήτηση της ζωής που έζησες και της εμπειρίας που έχεις.

Πώς δέχεστε το πέρασμα του χρόνου;

Δεν ξέρω πως θα ακουστεί, αλλά συχνά κοιτάζω στον καθρέφτη και δεν εστιάζω στο αν έχω μεγαλώσει. Πιο πολύ παρατηρώ τα σημάδια της κούρασης στο πρόσωπο μου. Και το μόνο που με απασχολεί είναι να είμαι γερή σωματικά και πνευματικά για να μπορώ να δουλεύω και να ταξιδεύω. Κι επίσης, όχι· δεν είμαι καμιά τρελή που θέλει να πεθάνει στο σανίδι!

Είμαι ένας πολύ στοργικός άνθρωπος – παρότι δίνω την εντύπωση της σκληρής. Τους ανθρώπους που αγαπώ τους φροντίζω σαν μαμά και μερικές φορές ως εκνευριστική μαμά

Θέλετε να δουλεύετε όσο αντέχετε ή όσο επιθυμείτε;

Όσο μπορώ. Όσο γουστάρω αυτό που κάνω. Κατά καιρούς, σκέφτομαι να παρατήσω, αλλά μου φεύγει γρήγορα. Θέλω απλώς να συνεργάζομαι με ωραίους ανθρώπους και να γίνομαι κάθε φορά καλύτερη. Ακόμα και τώρα στην επανάληψη του «Humans» που θα ανεβάσουμε, θέλω να είμαι καλύτερη από πέρυσι. Κάθε μέρα πρέπει να είσαι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου κι αυτό ισχύει για κάθε πτυχή της καθημερινότητας μας. Δεν τα καταφέρνω πάντα, αλλά αυτός είναι ο στόχος.

Μετά από 40 χρόνια στη δουλειά, πιστεύετε ότι έχετε περιθώριο βελτίωσης;

Ναι! Που ξέρεις; Μπορεί να γίνω και πραγματική ηθοποιός! Αυτό που κάνω με παιδεύει πολύ, το μισώ και την ίδια στιγμή το λατρεύω. Είναι κάτι οργανικό, σε αυτό το πράγμα χωράω ολόκληρη, δεν περισσεύει τίποτα. Είμαι εκεί 100%.