The Dumb Waiter: Ένα πιντερικό παράλογο παιχνίδι εξουσίας και απειλής στο Θέατρο Σημείο

Η Δανάη Σπηλιώτη μετά τη μεγάλη επιτυχία του «Τάο» (2023) και του «Πλατόνοφ» (2023) σκηνοθετεί τον Αντώνη Καφετζόπουλο και τον Μιχάλη Τιτόπουλο σ΄ ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του Θεάτρου του Παραλόγου, το «The Dumb Waiter», του Χάρολντ Πίντερ.

Το έργο αυτό του Νομπελίστα και κορυφαίου θεατρικού συγγραφέα Χάρολντ Πίντερ – που γράφτηκε το 1957 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1960 – είναι ένα σκοτεινό, κωμικό αριστούργημα του Θεάτρου του Παραλόγου που εξερευνά την αβεβαιότητα, την εξουσία και την αποξένωση.

Dumb Waiter: ο μικρός ανελκυστήρας φορτίων που χρησιμεύει για τη μεταφορά φαγητών και σερβίτσιων από και προς την κουζίνα. Κυριολεκτικά, μπορεί να σημαίνει είτε «χαζός σερβιτόρος», είτε «μουγγός σερβιτόρος», είτε, ακόμα πιο κυριολεκτικά, «ο χαζός που περιμένει».

Ο Μπεν και ο Γκας κλεισμένοι σε ένα υπόγειο δωμάτιο περιμένουν τις οδηγίες τους. Ο χρόνος κυλά, η ένταση πυκνώνει σε κάθε ανάσα, ενώ οι ήρωες μιλούν σοβαρά για πολύ καθημερινά θέματα: τα σακουλάκια του τσαγιού, το ποδόσφαιρο, τις ασήμαντες ειδήσεις της τρίτης σελίδας στην εφημερίδα.

Όμως, οι μυστηριώδεις και παράλογες παραγγελίες που έρχονται – κυριολεκτικά – άνωθεν, ανεβάζουν την ένταση, τεντώνουν τα νεύρα και δημιουργούν μιαν αίσθηση επικείμενης απειλής. Ο γνώριμος και οικείος κόσμος διαρρηγνύεται. Σαν κάποια δύναμη να παίζει ένα παιχνίδι. Η ιεραρχία αμφισβητείται, το δωμάτιο μοιάζει με παγίδα και οι ήχοι του ανελκυστήρα και των σωληνώσεων, υπονοούν ότι η πραγματικότητα, ίσως, δεν είναι αυτή που φαίνεται. Στα μάτια των ανδρών κυριαρχεί η ανησυχία: η κωμική αδυναμία να κατανοήσουν και να ελέγξουν τον παράξενο κόσμο που κατοικούν.

Ο Χάρολντ Πίντερ χρησιμοποιεί τον συμβολισμό και την υπαινικτική γλώσσα για να δημιουργήσει αίσθηση ανασφάλειας και αβεβαιότητας, χαρακτηριστικά που συναντώνται συχνά στα έργα του. Στο The Dumb Waiter διερευνά την ιεραρχική δομή του κόσμου μας και το μερίδιο προσωπικής ευθύνης των ατόμων. Η γραφή του Πίντερ αποτελεί σταθμό στο παγκόσμιο θέατρο και έχει επηρεάσει θεατρικούς συγγραφείς και σκηνοθέτες.

Η ταινία «Αποστολή στη Μπρυζ» του ΜακΝτόννα, που βγήκε πρόσφατα στις αίθουσες, έχει σαφή συγγένεια με το Dumb Waiter.