Αλήθειες και μύθοι για τη σκολίωση

Η σκολίωση είναι μία παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης που συχνά ακούμε ως διάγνωση πηγαίνοντας τα παιδιά στον παιδίατρο πριν ξεκινήσουν κάποια αθλητική δραστηριότητα. Πρόκειται όμως για ένα ορθοπεδικό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει σε κάθε ηλικία, συνήθως μετά από κάποια βλάβη σπονδύλου. Η άμεση παρέμβαση του ορθοπεδικού είναι αυτή που θα βοηθήσει να διορθωθεί πιο γρήγορα και να μειωθεί η επίδρασή της στην καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής του ατόμου.

«Η σκολίωση είναι η τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης που είτε παρουσιάζεται ιδιοπαθώς και εξελίσσεται κατά την ανάπτυξη του παιδιού, είτε είναι δευτεροπαθής, μετά από κάποια βλάβη σπονδύλου που οδηγεί σε παραμόρφωσή της. Οι περισσότερες σκολιώσεις, δεν έχουν καμία γνωστή αιτία και καλούνται ιδιοπαθείς. Κατά τη διάρκεια των εφηβικών ετών, η σκολίωση είναι πιο κοινή στα κορίτσια από τα αγόρια», αναφέρει ο κ. Μάριος Λυκίσσας Διευθυντής Ορθοπαιδικός Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης του Metropolitan Hospital, Επ. Καθηγητής Ορθοπαιδικής και Senior Clinical Associate στο Πανεπιστήμιο Weill Cornell της Νέας Υόρκης.

Είτε παιδί είτε ενήλικας με που έχει σκολίωση μπορεί να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε αθλητική δραστηριότητα χωρίς κανένα περιορισμό. Εξαιρέσεις αποτελούν οι σκολιώσεις μεγάλου βαθμού που δυσχεραίνουν την αναπνοή ή όταν υπάρχουν υποκείμενα προβλήματα. Τα άτομα με σκολίωση θα πρέπει να είναι δραστήρια και να διατηρούν σε φόρμα τους μύες της πλάτης τους. Μετά από ένα χειρουργείο σκολίωσης η επιστροφή σε κάθε αθλητική δραστηριότητα είναι εφικτή μετά από διάστημα 3 μηνών. Εξαίρεση αποτελούν τα αθλήματα που απαιτούν επαφή του σώματος του αθλητή με άλλους αθλητές (π.χ. μπάσκετ, ποδόσφαιρο), όπου η επιστροφή στα αθλήματα αυτά είναι εφικτή μετά από διάστημα 1 έτους από το χειρουργείο.

Η σκολίωση δεν μπορεί να προκληθεί από την «κακή» στάση του σώματος, όποια και εάν είναι αυτή. Δεν προκαλείται από τη μεταφορά μιας βαριάς σχολικής τσάντας ή οποιαδήποτε δραστηριότητα κάνει ή δεν κάνει ένα παιδί ή ενήλικας. Στις περισσότερες περιπτώσεις η σκολίωση είναι ιδιοπαθής, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποια γνωστή υποκείμενη αιτία. Στην ιδιοπαθή σκολίωση άλλος αριθμός γονιδίων ελέγχει την εμφάνιση της σκολίωσης και το μέγεθος αυτής. Η ηλικία εμφάνισης και η σοβαρότητα της σκολίωσης κατά τη διάγνωση είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες που θα καθορίσουν το βαθμό που θα επιδεινωθεί.

Η σκολίωση συνήθως επιδεινώνεται πολύ γρήγορα κατά την εφηβεία επειδή το παιδί σε αυτή την περίοδο αναπτύσσεται γρήγορα. Ως γονέας δεν πρέπει να κατηγορείτε τον εαυτό σας που δεν αντιληφθήκατε τη σκολίωση νωρίτερα. Η σκολίωση του παιδιού πιθανότατα επιδεινώθηκε πολύ γρήγορα μέσα σε διάστημα μόλις μερικών μηνών. Παρατηρήστε την πλάτη και τους ώμους του παιδιού ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Εάν κάτι σας ανησυχήσει, ζητήστε την γνώμη ενός ειδικού.

Γυναίκες που πάσχουν από σκολίωση δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορέσουν να τεκνοποιήσουν ή δεν θα μπορέσουν να έχουν έναν φυσιολογικό τοκετό. Η σκολίωση δεν έχει καμία επίδραση στη σύλληψη και στις περισσότερες περιπτώσεις οι γυναίκες δεν θα αντιμετωπίσουν προβλήματα με την εγκυμοσύνη τους και τον τοκετό. Η μαία και ο γυναικολόγος θα πρέπει να γνωρίζουν την ιδιαιτερότητα της σπονδυλικής σας στήλης. Εάν πρόκειται να κάνετε επισκληρίδιο έγχυση (είτε για ανακούφιση από τον πόνο, είτε για τη διενέργεια καισαρικής τομής), ο αναισθησιολόγος θα πρέπει να είναι ενήμερος για την παρουσία της σκολίωσης.

Όταν ένα παιδί ή ενήλικας διαγνωστεί με σκολίωση δεν σημαίνει ότι θα χρειαστεί να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Εάν η σκολίωση είναι εξαρχής πολύ μεγάλη ή αυξάνει πολύ γρήγορα, τότε πράγματι θα χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι πρέπει απλώς να ελέγχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να βεβαιωθούν ότι η σκολίωση δεν χειροτερεύει.

Είναι ευρέως αποδεκτό από τη διεθνή ιατρική κοινότητα ότι η χειρουργική της σπονδυλικής στήλης αποτελεί τον μόνο αποδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης της σκολίωσης που ξεπερνά τις 45 μοίρες. Εξαίρεση αποτελούν τα πολύ μικρά παιδιά και οι μικρότερες σκολιώσεις, όπου ο νάρθηκας ή ο γύψος είναι θεραπευτικές εναλλακτικές. Θεραπείες, όπως η φυσικοθεραπεία από έμπειρο φυσικοθεραπευτή και η καθημερινή άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στον πόνο και να βελτιώσουν τη στάση του σώματος και την ευλυγισία, αλλά δυστυχώς δεν θα μειώσουν το μέγεθος μιας σκολίωσης ούτε θα επιβραδύνουν την επιδείνωσή της.

Μετά την επέμβαση, πολλοί πιστεύουν ότι δεν θα μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες όπως ιππασία, μπαλέτο, χορό, γυμναστική και καταδύσεις. Όλοι οι άνθρωποι με σκολίωση μπορούν πλέον μετά την επέμβαση, με τη βοήθεια της ρομποτικής πλοήγησης, να επιστρέψουν σε όλες αυτές τις δραστηριότητες συνήθως μετά από χρονικό διάστημα 3 μηνών. Εξαίρεση αποτελούν τα αθλήματα επαφής όπου το διάστημα αυτό παρατείνεται στο 1 έτος.