ΠΕΜΠΤΗ
21
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Την εβδομάδα που πέρασε κάναμε βόλτες στην πόλη, πήγαμε σε εκθέσεις, παρακολουθήσαμε την επικαιρότητα – και κάποια από αυτά θέλουμε να τα μοιραστούμε μαζί σας. Συγκεντρώσαμε ότι μάς κέντρισε το ενδιαφέρον και μάς ενθουσίασε ή μας απογοήτευσε!
(+) Κάτι που μάς άρεσε (+) Στην έκθεση “Από τη Μεγάλη… στη Σύγχρονη Ελλάδα” του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου
Φωτογραφία: Ευδοκία Βαζούκη
Αυτή την περίοδο το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο φιλοξενεί την περιοδική έκθεση «Από τη Μεγάλη… στη Σύγχρονη Ελλάδα (Μέρος Β΄): Οι Πρόσφυγες», στην οποία βρέθηκα λίγες ημέρες πριν και τώρα είμαι εδώ και γράφω αυτές τις γραμμές φέρνοντας ξανά στον νου μου όλα όσα είδα και βίωσα. Η έκθεση αναπτύσσεται σε τέσσερεις μεγάλες θεματικές ενότητες (Τα Αίτια, Ο Ξεριζωμός, Το Στέριωμα, Η Μνήμη) και με αυτόν τον τρόπο εξετάζεται διαδοχικά το προσφυγικό ζήτημα μέσα από την παράλληλη και όσο τον δυνατόν πληρέστερη παρουσίασή του μέσα από τα γεγονότα που απασχόλησαν τους ομοεθνείς πληθυσμούς που βρέθηκαν στη δύσκολη θέση να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να εγκατασταθούν στη μητροπολιτική Ελλάδα, μεταξύ των ετών 1821 και 1923.
Και ξανά φέρνω στο μυαλό μου το ότι καθώς περιπλανιέσαι στο εσωτερικό του μουσείου κάπως σαν να ζεις από την αρχή την ιστορία που έχεις άχαρα εντελώς διδαχθεί στο σχολείο, αυτή τη φορά μέσα από ανθρώπινες ιστορίες, μαρτυρίες και καταγραφές, τις οποίες πλαισιώνουν φωτογραφικά τεκμήρια, ιστορικά έγγραφα και αντικείμενα από τις συλλογές του ίδιου του μουσείου, αλλά και άλλων φορέων και ιδιωτών. Και σε κάθε τέλος του διαδρόμου έχεις «φωτίσει» και κάτι παραπάνω γύρω από την αναγκαστική φυγή, τις δυσκολίες της μετακίνησης, την υποδοχή και την εγκατάσταση στη νέα πατρίδα, την ενσωμάτωση αλλά και το σημαντικότερο · τη διαχείριση του τραύματος των προσφύγων. Και κάπως στο κεφάλι σου μπαίνουν όλα σε τάξη, ενώ πιάνεις τον εαυτό σου να βουρκώνει απέναντι σε μαρτυρίες για πράξεις αλληλεγγύης, προσπάθειες για βοήθεια με κάθε κόστος, πηγαίνοντας κόντρα στην αρχική καχυποψία και εχθρική στάση απέναντι στο «ξένο». «Στις φωτογραφίες των παππούδων σου θα δεις και τους δικούς μου» – το πανό των οπαδών του Πανιωνίου σε έναν αγώνα με τον Απόλλωνα Σμύρνης, κρεμασμένο μέσα στην προθήκη του, κουβαλάει τη δική του ιστορία και τη λέει ξανά στο σήμερα. Πραγματικά, αν βρεθείτε στο κέντρο της Αθήνας μη χάσετε την ευκαιρία να κάνετε μία βόλτα από την έκθεση που σκιαγραφεί με το δικό της τρόπο όλες τις συνέπειες – κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές – ενός προσφυγικού φαινομένου που συνδέεται άρρηκτα με το συγκλονιστικότερο συλλογικό τραύμα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, την Μικρασιατική Καταστροφή. Συν του ότι είναι μια ωραία αφορμή να επισκεφθείς το εμβληματικό Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής – σε περίπτωση που δεν έχεις βρεθεί ποτέ στο εσωτερικό του – ένα κτήριο πραγματική κιβωτός της εθνικής μας μνήμης και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Ευδοκία Βαζούκη
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η τραγική είδηση του θανάτου του-μόλις 31 ετών- διεθνούς ποδοσφαιριστή Τζορτζ Μπάλντοκ, που βρέθηκε νεκρός στην πισίνα του σπιτιού του το βράδυ της Τετάρτης, συγκλόνισε τον αθλητικό κόσμο, αλλά και το πανελλήνιο. Και ενώ τα αίτια της κατάληξής του ακόμα διερευνώνται-με πολλούς να μη δείχνουν τον απαιτούμενο σεβασμό απέναντι σε ένα τόσο συνταρακτικό γεγονός- η Εθνική μας ομάδα ποδοσφαίρου αποδίδει φόρο τιμής στη μνήμη του και δίνει ένα παράδειγμα ενότητας, αυτοθυσίας και δύναμης ψυχής. Πετυχαίνοντας μια σπουδαία νίκη στο Γουέμπλεϊ κόντρα στην Αγγλία το βράδυ της Πέμπτης (10/10), αφιερώνει την εμφάνισή της στον αδικοχαμένο Μπάλντοκ, με τους παίκτες να σηκώνουν ψηλά τη φανέλα του, αλλά και τον Βαγγέλη Παυλίδη, τον πρωταγωνιστή της βραδιάς, να αφιερώνει το γκολ του στον αγαπημένο συμπαίκτη του.
Οι διεθνείς σταρ είχαν έρθει αποφασισμένοι για τη νίκη και πέτυχαν. Για να στείλουν το δικό τους μήνυμα πως η ζωή πάντα θα είναι δυνατότερη από τον θάνατο. Όπως είχε τονίσει εξάλλου και ο αρχηγός της ομάδας, Τάσος Μπακασέτας πριν από την έναρξη του αγώνα: «Ο Τζορτζ πάντα ήταν το παράδειγμα για την ομάδα, έδινε και την ψυχή του. Σήμερα μέσα στο παιχνίδι θα είναι το παράδειγμά μας. Ο καθένας από εμάς θα θυσιάζει τον εαυτό του για να τον τιμήσουμε, όπως του αξίζει. Να είμαστε όλοι έτοιμοι».
Το είχαν λοιπόν αποφασίσει και το έκαναν πράξη. Κι εμείς μέσα σε αυτό το κλίμα συγκίνησης υποκλινόμαστε και παραδεχόμαστε πως αυτόν τον αθλητισμό θέλουμε. Όσο για τον αδικοχαμένο Τζορτζ Μπάλντοκ, ευχόμαστε ολόψυχα ο Θεός να τον αναπαύει και είμαστε σίγουροι πως από εκεί ψηλά είναι κι εκείνος πολύ περήφανος.
Μιλένα Αργυροπούλου
Τις προηγούμενες εβδομάδες μια από τις ειδήσεις που κατέκλεισε τα feed μας στα social media αλλά και αποτέλεσε πολύωρο θέμα συζήτησης στους τηλεοπτικούς μας δέκτες ήταν – ετοιμαστείτε- το πέταγμα της μπλούζας της Ματούλας Ζαμάνη επί σκηνής, στο κλείσιμο της συναυλίας της, στο θέατρο βράχων. Και θυμάμαι να παρακολουθώ το ζήτημα, με ένα υπαινικτικό χαμόγελο, σκεπτόμενη ότι πρόκειται για ένα από τα συχνά θέματα που έρχονται και φεύγουν «εν μια νυκτί» για να «γεμίσουν» για λίγο τις ώρες των τηλεοπτικών εκπομπών.
Αλλά όπως αποδείχθηκε, αυτή μου η θεώρηση, διαψεύσθηκε θεαματικά καθώς και ένα μήνα μετά από το πέρας της συναυλίας της καλλιτέχνιδας, εμείς είμαστε ακόμα τόσο συγκλονισμένοι που συνεχίζουμε να προβληματιζόμαστε με αυτή τη μπλούζα. Τώρα τα feed μας έχουν κατακλειστεί από τις απαντήσεις της «ταλαίπωρης» – ας μου επιτραπεί να πω- τραγουδίστριας η οποία μετά από κυνηγητό σε αεροδρόμια, δρόμους, λιμάνια και όπου γη και πατρίς, «έσπασε τη σιωπή της»- θα δανειστώ και εγώ έναν μελοδραματικό τίτλο. Τι να έκανε και αυτή; Και οι ερωτήσεις διαδέχονται χωρίς σταματημό, η μια την άλλη μέχρι και σήμερα. Γιατί έβγαλε την μπλούζα της η κυρία Ζαμάνη; Ήταν μια κίνηση καλλιτεχνικής απελευθέρωσης; Είναι ασέβεια προς το κοινό της; Και εμάς γιατί μας πειράζει που έβγαλε την μπλούζα; Γιατί δεν μας ενοχλεί με τόσους άλλους καλλιτέχνες- συνήθως καλλίγραμμους εκπροσώπους της pop σκηνής; Mήπως έχουμε πρόβλημα με το σώμα της Ματούλας Ζαμάνη;
Πολλές φορές πίστευα ότι τα ζητήματα αυτά απασχολούν τόσο πολύ τα μίντια για να αποπροσανατολίσουν από άλλα φλέγοντα θέματα – βλέπε συναυλία για τα Τέμπη- έτσι λίγο για να «ξεχαστούμε» από το μοίρασμα ευθυνών αλλά ίσως τελικά και εμείς το ίδιο το κοινό να κατασκευάζουμε τη πραγματικότητα μας. Και η απόδειξη, τα ίδια τα σχόλια μας στα social media που δεν σταματούν να είναι καυστικά και άκρως ρατσιστικά. Και προσωπικά θεωρώ τουλάχιστον ντροπή εν έτει 2024 να συζητάμε για το σώμα μιας γυναίκας και αν θα της επιτρεπόταν να δηλώσει όπως επιθυμεί εκείνη καλλιτεχνικά την παρουσία της επί σκηνής – εκτός αν το πέταγμα μπλούζας θεωρείται ποινικό αδίκημα.
Η αγαπημένη Ματούλα Ζαμάνη δήλωσε μόλις χθες: «Εγώ σκέφτομαι να βγω με ένα air-condition στη συναυλία μου στις 11 του μήνα, με μια μπούρκα, με μια κεραία». Και εγώ μάλλον ανυπομονώ για την ώρα που θα συζητάμε επί ένα μήνα για το αν είναι πρέπον να βγαίνεις με air-condition επί σκηνής.
Ελένη Ανδρεάτου
Έργο του καλλιτέχνη Andy Vible με τίτλο «IGNANT»
Αυτή την εβδομάδα, στο γραφείο με τα κορίτσια, συζητούσαμε πώς έχουν εξελιχθεί οι πρωινές εκπομπές της ελληνικής τηλεόρασης – αν ο όρος «εξέλιξη» μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Μετά από λίγη ώρα, η ετυμηγορία ήταν πως μπορεί τα πρωινάδικα να είναι εκείνο το κομμάτι της τηλεόρασης που έχει παραμείνει στην πραγματικότητα 30 χρόνια πίσω, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες όλων για pink washing, αλλά είναι αυτό που θέλει να δει στην πραγματικότητα ο κόσμος, γιατί πουλάει.
Λίγες ημέρες μετά, η είδηση του θανάτου του ποδοσφαιριστή του Παναθηναϊκού, George Baldock, σόκαρε και ξάφνιασε τους πάντες και άφησε μια οικογένεια μισή. Φυσικά, στα media υπήρχαν όλων των ειδών συζητήσεις και ρεπορτάζ. Φυσικά, εκείνη η εκπομπή που για άλλη μια φορά κέρδισε επάξια την πρώτη θέση στη λίστα της «παλιάς καλής ελληνικής τηλεόρασης» είναι «Το Πρωινό» του Γιώργου Λιάγκα και η – εξαιρετική – δημοσιογραφική του ομάδα. Σε περίπτωση που δεν είναι εμφανές, μιλάω ειρωνικά.
Αν δεν έχετε παρακολουθήσει το συμβάν, αφήστε με να σας το περιγράψω συνοπτικά. Την ημέρα του θανάτου του γνωστού ποδοσφαιριστή, η δημοσιογραφική ομάδα του κυρίου Λιάγκα αποφάσισε να αφιερώσει τον τηλεοπτικό της χρόνο σε μια ενδελεχή ανάλυση του σπιτιού μέσα στο οποίο βρέθηκε η σωρός του ανθρώπου. Υπήρχαν μεσιτικά στοιχεία, οικονομικά στοιχεία, εναέρια πλάνα, αναλύσεις για την ενοικίαση και την τοποθεσία του σπιτιού, καθώς και για το κόστος του. Α, και φυσικά αν έβλεπε ή όχι θάλασσα από το ισόγειο ή από τον πρώτο όροφο. Ναι, δεν καταλάβετε κάτι λάθος. Ένας άνθρωπος πέθανε – δεν γνώριζαν ακόμα ούτε καν το πώς – και ένα από τα μεγαλύτερα κανάλια της χώρας, σε μία από τις (δεν έχω ιδέα γιατί πραγματικά) γνωστότερες εκπομπές της χώρας, μιλούσαν για την εξαιρετική πολυτελή κατοικία και τα προνόμια αυτής, όπου – επαναλαμβάνω – βρέθηκε νεκρός ένας άνθρωπος!
Δεν ξέρω αν πρέπει να μιλήσω για δημοσιογραφική δεοντολογία, επαγγελματισμό ή απλή ηθική και ανθρωπιά. Αλλά το ζήτημα δεν είναι το γεγονός πως ο συγκεκριμένος άνθρωπος, και οι συνεργάτες του, ασχολήθηκαν με κάτι τέτοιο. Είναι το γεγονός πως γνώριζαν ότι κάτι τέτοιο «θα πουλήσει», θα κάνει νούμερα και θα το δει κόσμος. Και διερωτώμαι: Γιατί ο κόσμος θέλει να δει κάτι τέτοιο; Γιατί να τον αφορά;. Υπάρχει κάποια λογική εξήγηση για την ανθρωποφαγία και την ολική διάλυση της οποιασδήποτε ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ηθικής; Και ναι, ειπώθηκαν πολλά από εκεί και μετά από διάφορους. Δόθηκαν απαντήσεις, ειπώθηκαν συγγνώμες και λόγια του αέρα και ο κόσμος στα social δήλωνε «εξοργισμένος». Την απάντηση όμως στην ερώτηση μου μάλλον την βρήκα σε ένα story στο Instagram του Γιώργου Λέντζα που έλεγε χαρακτηριστικά: «Η αντανακλαστική αντίδραση του μέσου ζηλόφθονου σκατόψυχου ξεχωρίζει τον θάνατο ανάλογα με τη φορολογική δήλωση, ή την επιτυχία και την αναγνωρισιμότητα». Δηλαδή, μάλλον, τέτοια τηλεόραση θέλουμε.
Μαρία Βαλτζάκη
