Το Όνειρο της Ιωνίας: Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τα ημερολόγια των στρατιωτών στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Η παράσταση «Το Όνειρο της Ιωνίας», σε κείμενο του Αντώνη Κυριακάκη και σκηνοθεσία Αντώνη Κυριακάκη και Γιώργου Πατεράκη, βασίζεται σε πάνω από 20 ημερολόγια στρατιωτών της Μικρασιατικής Εκστρατείας και επιχειρεί να φωτίσει τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου 1919 – 22, μέσα από τη ματιά των απλών ανθρώπων, που τα βίωσαν και των οποίων οι ζωές καθορίστηκαν ολοκληρωτικά από αυτά. Από 5 Δεκεμβρίου και για 8 παραστάσεις στο Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά.

Στην ουσία πρόκειται για ένα αντιπολεμικό έργο που έχει ως στόχο να φωτίσει αθέατες πλευρές της περιπέτειας που έζησε η ελληνική κοινωνία από το 1919 έως το 1922.

Τέσσερις αδερφικοί φίλοι στρατολογούνται για να πάρουν μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Η αποβίβαση στη Σμύρνη, οι ελληνικές νίκες και οι ονειρική υποδοχή του ελληνικού στρατού σε κάθε χωριό και πόλη της Μ. Ασίας, θα τους κάνει να αισθανθούν σαν μυθικοί ήρωες. Το κλίμα, όμως, σιγά-σιγά, θα αλλάξει, αφού οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις θα επηρεάσουν αρνητικά την εκστρατεία. Η πτώση του Βενιζέλου, η αντικατάσταση, σχεδόν, της πλειονότητας των υψηλόβαθμων εμπειροπόλεμων αξιωματικών του μετώπου στα μέσα της εκστρατείας από τη νέα Ελληνική κυβέρνηση, οι πρώτες πύρρειες νίκες που θα μοιάζουν με ήττες, με τα χαρακώματα να καταπίνουν εκατοντάδες στρατιώτες και αξιωματικούς, θα αλλάξουν τελείως την πορεία της εκστρατείας. Οι τέσσερις φίλοι θα πεινάσουν, θα διψάσουν, θα βιώσουν τον εθνικό διχασμό μέσα στο ίδιο τους το στρατόπεδο, θα προδοθούν, την ίδια ώρα που η Ελλάδα βρίσκεται στο απόλυτο οικονομικό και πολιτικό αδιέξοδο. Τέλος, θα γίνουν μάρτυρες της φρικιαστικής άτακτης υποχώρησης και Το Όνειρο της Ιωνίας θα μετατραπεί στον απόλυτο εφιάλτη. Μέσω, λοιπόν, των τεσσάρων φίλων που παίρνουν μέρος στην Μικρασιατική εκστρατεία, παρακολουθούμε το ψυχορράγημα ενός ολόκληρου έθνους.

Τα ημερολόγια των στρατιωτών, που έλαβαν μέρος στην Μικρασιατική Εκστρατεία, αποτελούν ένα πραγματικό θησαυρό πληροφοριών για την ζωή στα χαρακώματα. Εκμεταλλευόμενοι, λοιπόν, αυτό το υλικό συνθέσαμε μια ιστορία τεσσάρων στρατιωτών, που έχει ως στόχο να αναδείξει γνωστές και άγνωστες πτυχές της περιόδου 1919 έως 22 και κυρίως το επώδυνο τέλος της.

Στο έργο ακούγονται αυτοτελή αποσπάσματα από τα ημερολόγια των στρατιωτών: Τ. Κουτσουράδης, X. Καραγιάννης, Γ. Παρθένιος, Π. Αποστολίδης, Σ. Ανδρούτσος, Δ. Αρβανίτης, Μ. Παπαδάκης, Ν. Βασιλικός, Χ. Πληζιώτης, Π. Πρινιωτάκης, Σ. Δομουχτσής, Δ. Κεφαλογιάννης, Ι. Μεντζάλης, Ν. Κολόμβας, Ε. Καμπάνης, Λ. Παρασκευαΐδης, Κ. Γλέντης, Ι. Γιαννόπουλος, Β. Σούλης, Δ. Συμβώνης. Εκτός από τα ημερολόγια, η παράσταση βασίστηκε και στα «Πολεμικά Φύλλα από την Μικρασιατικήν Εκστρατεία» του πολεμικού ανταποκριτή στη Μικρά Ασία Κ. Μισαηλίδη, και χρησιμοποιήθηκαν αποσπάσματα από το βιβλίο του Στρατή Μυριβήλη, «Ζωή Εν Τάφω» και το διήγημα «Το λουλούδι της φωτιάς».

«Με τα μάτια μας στραμμένα στους πολέμους που εξελίσσονται στην Ευρώπη, την Μέση Ανατολή, την Αφρική και τον γενικευμένο μιλιταριστικό πνεύμα που επικρατεί, να δημιουργεί έντονα την απειλή ενός προοιμίου γενικευμένης σύρραξης – θεωρούμε πως είναι επιτακτικά αναγκαίο να δυναμώσει το αντιπολεμικό αφήγημα. Πιστεύουμε ότι είναι πλέον η στιγμή, που τα αντανακλαστικά των κοινωνιών χρειάζεται να οξυνθούν προκειμένου να σταθούν απέναντι στην οποιαδήποτε φιλοπόλεμη διάθεση.

Το θέατρο λοιπόν, είναι αυτό το οποίο μπορεί να φανεί ισχυρός αρωγός σε αυτή τη προσπάθεια, αφού τοποθετεί τον άνθρωπο στο κέντρο της δράσης, ανοίγοντας κύκλους διερωτήσεων και ζυμώσεων σχετικά με τον κόσμο που ζούμε ή που θα θέλαμε να ζούμε.

Η παράσταση Το Όνειρο της Ιωνίας – Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τα ημερολόγια των στρατιωτών,μπορεί να έχει ως αφορμή την προαιώνια Ελληνοτουρκική σύγκρουση, αλλά στην ουσία τα ζητήματα που θέτει είναι παγκόσμια. Αφορούν την ηθική και τον πολιτισμό. Δύο από τις βασικότερες αξίες του ανθρωπίνου γένους.

Βάζοντας την ιστορία της Εκστρατείας στο προσκήνιο, μέσα από μια θεατρική παράσταση, και με ανάλογο σεβασμό, θελήσαμε να φωτίσουμε μια πτυχή της ιστορίας του 20ου αιώνα, την οποία κατα κανόνα προσπαθούμε να αποφύγουμε. Μέσα από το διάλογο του παρελθόντος με το παρόν, θα προσπαθήσουμε να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν σαν έθνος, τόσο για τα πάθη του παρελθόντος όσο και για την δημιουργία ενός καλύτερου αύριο. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι μέσα από τέτοιες πρωτοβουλίες η διαχείριση της ιστορίας μας, θα γίνει από μια πιο υπεύθυνη ματιά, η οποία θα μας κάνει να αντιληφθούμε ότι το μέλλον πρέπει να είναι στα δικά μας χέρια και μόνο αυτά».