Η αγαπημένη μας ετήσια κινηματογραφική συνήθεια που τείνει να γίνει θεσμός (σε δύο χρόνια κλείνουμε δεκαετία) περιλαμβάνει και πάλι τη δεκάδα των καλύτερων φιλμ της χρονιάς από γνωστούς και έγκριτους έλληνες κριτικούς κινηματογράφου. Φέτος παρατηρούμε πολλές και διαφορετικές επιλογές που συνιστούν ένα χορταστικό μενού σχεδόν 30 ταινιών που έλαμψαν μέσα στο 2024. Καλή απόλαυση!
Λήδα Γαλανού (Flix.gr)1. Emilia Perez, του Ζακ Οντιάρ
2. Άγνωστοι μεταξύ μας, του Αντριου Χέιγκ
3. Poor Things, του Γιώργου Λάνθιμου
4. Υπόθεση Γκολντμάν, του Σεντρίκ Καν
5. Για Πάντα Νέοι, της Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι
6. Κονκλάβιο, του Έντουαρντ Μπέργκερ
7. Η ηλιαχτίδα μου, του Χιρόσι Οκουγιάμα
8. Πάντα Υπάρχει το Αύριο, της Πάολα Κορτελέζι
9. Bird, της Άντρεα Άρνολντ
10. Μαζί ξανά, του Στεφάν Μπριζέ
«Το queer χρονοδιάγραμμα της ταινίας καθορίζεται από την επιλογή των τραγουδιών: η ενέργεια ανήκει στους Erasure, το «σ’ αγαπώ» λέγεται με Pet Shop Boys γιατί you were always on my mind. Αν ελπίζεις ότι βρήκες το άλλο σου μισό, τότε welcome to the pleasuredome, μην απορήσεις όμως που τα πράγματα δεν κυλούν όπως θέλεις, the end of the party came as no surprise. Είναι και αυτή η αναδρομή στα τραγούδια που στήριξαν τα όνειρα, τις εξόδους και τους έρωτες μιας γενιάς που συμβάλλουν στο αίσθημα της απώλειας που καταλύει την ταινία. Γιατί περισσότερο απ’ όλα, το φιλμ του Χέι μιλά για μια χαμένη προσδοκία. Χαρίζει ένα παράθυρο σαρωτικής ευτυχίας, στην υποψία ότι μπορείς να ξανασυναντηθείς με πρόσωπα που έχουν φύγει για πάντα, μια φευγαλέα κοινωνική ικανοποίηση, στη γνώση ότι το σήμερα είναι πιο συμπεριληπτικό από το χτες, έναν ενθουσιασμό, στη διαπίστωση ότι μπορεί και να είσαι ζευγάρι, για να τα πάρει όλα πίσω και να σ’ αφήσει μόνο, με τις καλύτερές σου εμπειρίες ν’ ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας, με τη σφιχτότερή σου αγκαλιά να σε μεταμορφώνει σ’ ένα αστέρι στον γαλαξία, ή μια σουπερνόβα που λίγοι είδαν πριν βυθιστεί στο σκοτάδι. «Your skin’s lovely and warm», λέει η μαμά Κλερ Φόι στον γιο της, Ανταμ: το ξέρει, παρότι δεν μπορεί να το αισθανθεί κι αυτό θα πρέπει να είναι αρκετό για όλους μας».
1. Η Χίμαιρα, της Αλίτσε Ρορβάχερ
2. Το Θηρίο, του Μπερτράν Μπονελό
3. Πασιφίξιον, του Άλμπερτ Σέρα
4. Μην περιμένετε και πολλά από το τέλος του κόσμου, του Ράντου Ζούντε
5. Ο διάβολος δεν υπάρχει, του Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι
6. Δαχομέη, της Ματί Ντιόπ
7. Οι αντίπαλοι, του Λούκα Γκουαντανίνο
8. Το αγόρι κι ο ερωδιός, του Χαγιάο Μιγιαζάκι
9. Εδώ, του Ρόμπερτ Ζεμέκις
10. Avant-Drag!, του Φιλ Ιερόπουλου
«Μια θλιμμένα καρναβαλική αλληγορία πάνω στην απώλεια και το πώς μας αφήνει μισούς, με την ψυχή και το σώμα να βρίσκονται σε διαφορετικούς κόσμους. Πάνω στη σχέση μας με το παρελθόν και το παρόν, αλλά και με τη γη που πατάμε, τα κειμήλιά της, τους ανθρώπους της, και το ρόλο μας σε αυτή την αλυσίδα κληρονομιάς, δημιουργίας και ύπαρξης. Σαν ένα παραμύθι που άκουσες πολύ παλιά χωρίς να το θυμάσαι, αλλά του οποίου τις εικόνες ακόμα ονειρεύεσαι».
Ρόμπυ Εκσιέλ (Flix.gr)1.Άγνωστοι Μεταξύ μας, του Άντριου Χέιγκ
2.Υπέροχες Μέρες, του Βιμ Βέντερς
3.Οι Άποικοι, του Φελίπε Γκαλβέζ
4.Πλάνο 75, του Τσίε Χαγιακάουα
5.Τα Παιδιά του Χειμώνα, του Αλεξάντερ Πέιν
6.Οι Αντίπαλοι, του Λούκα Γκουαντανίνο
7.Τα Μαθήματα της Μπλάγκα, του Στέφαν Κομαντάρεφ
8.The Substance- Το ελιξίριο της νεότητας, της Κοραλί Φαρζά
9.Τζόκερ: Τρέλα για Δύο, του Τοντ Φίλιπς
10.Poor Things, του Γιώργου Λάνθιμου
«Μια συναρπαστική σύνοψη ολόκληρης της ευρωπαϊκής αποικιοκρατικής σύμπραξης στην γενοκτονική κτηνωδία, αλλά και μια ιδιοφυής κατάδειξη της μετάβασης στη συγκεκαλυμμένη με βελούδο και ευγένεια βαρβαρότητα του 20 ου αιώνα, όπου η μνήμη μπορεί να καταπατείται και οι ενοχές να ξεπλένονται θεαματικά χάρη στα τεχνολογικά θαύματα».
Γιάννης Ζουμπουλάκης (Το Βήμα/ Τα Νέα)(Κατά σειρά Α προβολής στις αίθουσες)
1. Poor things, του Γιώργου Λάνθιμου
2.Υπέροχες μέρες, του Βιμ Βέντερς
3. Stop making sense, του Τζόναθαν Ντέμι
4. Fremont, του Μπαμπάκ Τζαλαλί
5. Πάντα υπάρχει το αύριο, της Πάολα Κορτελέζι
6. Η ληστεία του Βερολίνου, του Τόμας Άρσλαν
7. Μπανέλ και Αντάμα, της Ραμάτα Τουλαγιέ Σι
8. Black Dog, του Γκουάν Χου
9. Το διπλανό δωμάτιο, του Πέδρο Αλμοδόβαρ
10. Μικρά πράγματα σαν κι αυτά, του Τιμ Μίλαντς
«Η ληστεία που αναφέρεται στον τίτλο της ταινίας, δεν είναι παρά η αφορμή μέσω της οποίας ο (άγνωστος εν Ελλάδι) Γερμανός σκηνοθέτης Τόμας Αρσλαν δημιούργησε μια θαυμάσια ταινία χαρακτήρων. Λεία, ένας σπάνιος πίνακας, τα μέλη της σπείρας τέσσερα. Ένα από αυτά, ο Τρόιαν (Μίσελ Ματίσεβιτς) ο βασικός χαρακτήρας της ιστορίας. Χωρίς πολλά λόγια αλλά με πολύ δυνατές εικόνες, ο Αρσλαν μας βάζει κατευθείαν μέσα στην ψυχή του και ο Ματίσεβιτς τον ερμηνεύει εξαίσια – φέρνοντας κάπως στο νου ένα κράμα από Νιλ Μακ Κόλεϊ του Ρόμπερτ Ντε Νίρο στην «Ενταση» και Κοστέλο του Αλέν Ντελόν στον «Δολοφόνο με το αγγελικό πρόσωπο». Δίνοντας προτεραιότητα στις σιωπές, στα βλέμματα και στην νυχτερινή ατμόσφαιρα, ο Αρσλαν μάς προσφέρει ένα από τα γοητευτικότερα νεονουάρ που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια».
Κωνσταντίνος Καϊμάκης (monopoli.gr)1. Poor things, του Γιώργου Λάνθιμου
2. Anora, του Σον Μπέικερ
3. Dune: Μέρος Δεύτερο, του Ντενί Βιλνέβ
4.Η ληστεία του Βερολίνου, του Τόμας Αρσλαν
5.Υπέροχες μέρες, του Βιμ Βέντερς
6. Μνήμη, του Μισέλ Φράνκο
7. Τα παιδιά του χειμώνα, του Αλεξάντερ Πέιν
8. Μαζί ξανά, του Στεφάν Μπριζέ
9. Emilia Perez, του Ζακ Οντιάρ
10. Εγώ καπετάνιος, του Ματέο Γκαρόνε
«Το στοιχείο της μεταμόρφωσης χρησιμοποιείται από τον Λάνθιμο προκειμένου να δώσει στην ηρωίδα του τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να αποδοθούν πειστικά – και κυρίως συναρπαστικά- οι αλλαγές στο χαρακτήρα και κατ’ επέκταση στη ζωή της. Κάπως έτσι η γυναίκα – μωρό, το άβουλο και καταδικασμένο να βρίσκεται στη σκιά των αντρών πλάσμα, αποκτά μυαλό, συνείδηση και ταυτότητα, μόλις αντικρίζει για πρώτη φορά τα θαύματα του άγνωστου κόσμου. Η σεξουαλικότητα της Μπέλα είναι το σημείο αφετηρίας για την προσωπική της επανάσταση. Η φυσικότητα με την οποία αντιμετωπίζει το σεξ η Μπέλα, κόντρα στον καθωσπρεπισμό της υποκριτικής και καταπιεστικής πατριαρχικής κοινωνίας, γίνεται το μεγάλο της όπλο. Η ακατέργαστη ειλικρίνεια και αυθεντικότητα της όχι μόνο ξεμπροστιάζει την προβληματική φύση των αρσενικών, αλλά προετοιμάζει το έδαφος για την ιστορική ολική ανατροπή. Το «Poor things» είναι ένα προικισμένο με σπάνιες αρετές φιλμ (το σαρωτικό μαύρο χιούμορ συναντά τις ρηξικέλευθες ιδέες μιας διαφορετικής περιπέτειας της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων με σταθερή βάση τη σχέση δημιουργού- δημιουργήματος όπως θαυμάσια έθεσε ο Γουέιλ στη «Νύφη του Φρανκενστάιν») που μεγαλουργεί σε όλα τα επίπεδα».
Άκης Καπράνος (Ναυτεμπορική/ Κανάλι Ένα 90,4)1. Υπέροχες μέρες, του Βιμ Βέντερς
2. Άγνωστοι Μεταξύ μας, του Άντριου Χέιγκ
3. Τα παιδιά του χειμώνα, του Αλεξάντερ Πέιν
4. Black Dog, του Γκουάν Χου
5. Το αγόρι του θεού, του Μάρκο Μπελόκιο
6. Το δέντρο με τις χρυσές πεταλούδες, του Τιαν Αν Φαμ
7. Megalopolis, του Φράνσις Φορντ Κόπολα
8. Tο Θηρίο, του Μπερτράν Μπονελό
9. Το Αγόρι κι ο Ερωδιός, του Χαγιάο Μιγιαζάκι
10. Anora, του Σον Μπέικερ
«Με ένα σχεδόν οπερατικό score το οποίο έρχεται να αγκαλιάσει την μεγαλοπρέπεια της αφήγησης, ο Μπελόκιο αντιπαραθέτει συχνά τα ιδεαλιστικά αδιέξοδα των ηρώων του, ενώ κάποια σχόλια περί «ακαδημαϊκής γραφής» που ακούστηκαν από μερίδα της διεθνούς κριτικής στις Κάννες μου φαίνονται εκτός πραγματικότητας: Δεν υπάρχει ούτε ένα πλάνο εδώ που να μην έχει μια ιδέα. Εκτός κι αν τους πείραξε που ο Μπελόκιο δε διστάζει να φιλμογραφήσει μια μάνα που κλαίει σε κοντινό, εικόνα εντέλει διόλου “εκβιαστική” αλλά άμεσα συνδεδεμένη με την κληρονομιά του Ιταλικού σινεμά, από την εποχή του βωβού και τα νεορεαλιστικά χρόνια, μέχρι σήμερα».
Λουκάς Κατσίκας (Διευθυντής Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας και Athens Open AirFilm Festival)1. Άγνωστοι Μεταξύ μας, του Αντριου Χέιγκ
2. Πασιφίξιον, του Άλμπερτ Σέρα
3. Το Θηρίο, του Μπερτράν Μπονελό
4. Anora, του Σον Μπέικερ
5. Τοτέμ, της Λίλα Αβιγιές
6.Μικρά Πράγματα σαν κι Αυτά, του Τιμ Μίλαντς
7. Εν αρχή, της Ντέα Κουλουμπεγκασβίλι
8. Η ηλιαχτίδα μου, του Χιρόσι Οκουγιάμα
9. Slow, της Μαρίγια Καβταράτζε
10. Σύντομη ιστορία μιας οικογένειας, του Λιν Ζιανζέ
«Κανείς δεν γίνεται απαραιτήτως καλύτερος άνθρωπος βλέποντας μια ταινία. Ο Άντριου Χέιγκ κατορθώνει, ωστόσο, και με ένα από τα πιο όμορφα φινάλε που έχουμε δει στον κινηματογράφο, όχι μόνο μετατρέπει έναν ιδιωτικό καημό σε κάτι οικουμενικό και λυτρωτικό, αλλά και αποχαιρετά τους θεατές με ανανεωμένη τη γνώση και το δώρο της αιώνιας αγάπης. Πόσες ταινίες έχουν το μεγαλείο να καταφέρουν κάτι τέτοιο; Και πόσες τη γενναιοδωρία;».
Πόλυ Λυκούργου (Flix.gr)1. Poor Things, του Γιώργου Λάνθιμου
2. Μαύρος Κότσιφας, Μαύρο Βατόμουρο, της Ελενε Ναβεριάνι
3. Άγνωστοι Μεταξύ μας, του Αντριου Χέι
4. Μικρά Πράγματα σαν κι Αυτά, του Τιμ Μίλαντς
5. Emilia Perez, του Ζακ Οντιάρ
6. Τοτέμ, της Λίλα Αβιγιές
7. Black Dog, του Γκουάν Χου
8. Η Αρπαγή, της Ιρίς Καλτενμπάκ
9. Μνήμη, του Μισέλ Φράνκο
10. Η Χίμαιρα, της Αλίτσε Ρορβάχερ
«Η μεγαλύτερη δύναμη της ταινίας όμως είναι η πρωταγωνίστριά της. Η Eκα Τσαβλιεσβίλι φορά την λακωνική, αγριωπή φιγούρα της Ετέρο με μία μελετημένη, αλάνθαστη εγκράτεια. Την κουβαλά με πληγωμένη περηφάνεια, με τολμηρή διαφορετικότητα. Κι όταν το μαυροπούλι ξεκινήσει το ξεσηκωτικό κελάηδισμά του μέσα της, η Τσαβλιεσβίλι επιτρέπει στην ηρωίδα της να μαλακώσει. Τα μάτια της λάμπουν διαφορετικά, τα μάγουλά της αποκτούν ζωή, τα χείλη της ανοίγουν με ωμές απαντήσεις στα πικρόχολα σχόλια, η καρδιά της ρίχνει τα τείχη κι επιτρέπει να τρυπώσει η ελπίδα. Με όρους και όρια όμως – η γυναικεία φωνή έχει αποκτήσει δύναμη κι οντότητα. Ξέρει τι θέλει και, ιδιαίτερα τι (ασυμβίβαστα) δε θέλει. Σε μία χρονιά που μιλάμε για γυναικείες, φεμινιστικές ταινίες, η Ναβεριάνι έχει μία πολύ διαφορετική πρόταση. Μία ωδή στην γυναικεία ανεξαρτησία – ακόμα κι αν αυτή έρχεται αργά και με τίμημα. Εναν ύμνο στη ζωή που επιφυλάσσει ανατροπές – ανθίζει, όταν κανονικά θα έπρεπε να μαραθεί. Αλλωστε είναι γνωστό: τα μαύρα βατόμουρα ωριμάζουν τελευταία. Γίνονται όμως τα πιο γλυκά από όλα».
Χρήστος Μήτσης (Αθηνόραμα)1. Dune: Μέρος Δεύτερο, του Ντενί Βιλνέβ
2. Άγνωστοι Μεταξύ μας, του Άντριου Χέιγκ
3. Anora, του Σον Μπέικερ
4. Poor Things, του Γιώργου Λάνθιμου
5. Τα Μαθήματα της Μπλάγκα, του Στέφαν Κομαντάρεφ
6. Υπέροχες Μέρες, του Βιμ Βέντερς
7. Ο Φίλος μου το Ρομπότ, του Πάμπλο Μπέργκερ
8. Οι Άποικοι, του Φελίπε Γκαλβέζ
9. Μην Περιμένετε Πολλά Από το Τέλος του Κόσμου, του Ράντου Ζούντε
10. Black Dog, του Γκουάν Χου
«Το sci-fi έπος του Βιλνέβ είναι μια εναργής, περίπλοκη αλληγορία πάνω στη γοητεία της εξουσίας με σαφείς αναφορές στον «Λόρενς της Αραβίας» και τον «Νονό». Ένα φιλόδοξο, πολυεπίπεδο εγχείρημα το οποίο ο Καναδός δημιουργός ολοκληρώνει με υποδειγματική δραματουργική συνέπεια και σαγηνευτική σκηνοθετική μαεστρία, υπογράφοντας τον «Άρχοντα των Δακτυλιδιών» της σύγχρονης επιστημονικής φαντασίας.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης (enetpress.gr)1. Υπέροχες μέρες, του Βιμ Βέντερς
2. Ο σπόρος της ιερής συκιάς, του Μοχάμεντ Ρασούλοφ
3. Ο διάβολος δεν υπάρχει, του Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι
4. Μην περιμένετε πολλά από το τέλος του κόσμου, του Ράντου Ζούντε
5. Megalopolis, του Φράνσις Φορντ Κόπολα
6. Δαχομέη, της Ματί Ντιόπ
7. Κάποια μέρα θα πούμε τα πάντα ο ένας στον άλλο, της Έμιλι Αντέφ
8.Τα παιδιά του χειμώνα, του Αλεξάντερ Πέιν
9. Μπανέλ και Αντάμα, της Ραμάτα Τουλαγιέ Σι
10.Το γόνατο της Αχέντ, της Ναβάντ Λαπίντ
«Ο Ρασούλοφ έφτιαξε μια συγκλονιστική, πολιτικά τολμηρή ταινία, με δυνατές και συγκινητικές σκηνές. Σκηνές που είναι ταυτόχρονα εικαστικά όμορφες, με αρκετές από αυτές να έχουν γυριστεί κρυφά από το καθεστώς, αναπτύσσοντας ένα σωστά ελεγχόμενο, και με σασπένς ρυθμό, τονίζοντας την τραγικών διαστάσεων ιστορία της οικογένειας, που το καθεστώς καταφέρνει να οδηγήσει σε σύγκρουση. Μια σύγκρουση που φτάνει τελικά σε αυτογνωσία και εξέγερση».