Θεατής: «Η Κληρονομία» στο Θέατρο Καλλιρόης

«Ένα παραμύθι που δεν είναι μόνο παραμύθι». Αυτή τη φράση χρησιμοποιεί ένας παλαίμαχος πιερότος για να περιγράψει όσα συμβαίνουν κάθε Σάββατο στο Θέατρο Καλλιρόης. Ο παλαίμαχος πιερότος, κατά κόσμον Γιώργος Πετρούνιας, είναι ο αφηγητής, ο οικοδεσπότης μας εκείνο το βράδυ, και όποτε απευθύνει τον λόγο, σε όλους εμάς στο κοινό, δεν παραλείπει να μας υπενθυμίζει πως αυτό που διαδραματίζεται μπροστά μας δεν είναι παρά μόνο ένα παραμύθι – που όμως δεν είναι παραμύθι.

Συγγνώμη αν σας μπέρδεψα, αλλά μετά από τα 70 λεπτά αυτής της παράστασης, η συγκεκριμένη φράση μοιάζει να είναι η μόνη που μπορεί να συμπεριλάβει μέσα της όλα όσα είναι και δεν είναι αυτή η ιστορία. «Η Κληρονομία» είναι η νέα δουλειά του Γιώργου Πετρούνια. Μία παράσταση χορού, θεάτρου, μουσικής και… Τάι Τσι. Σωστά διαβάσατε. Η «πολύτιμη» πολεμική τέχνη που ακούει στο όνομα Τάι Τσι Τσουάν είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παράστασης αυτής – όπως και κάθε άλλης που επιμελείται ο Γιώργος Πετρούνιας. Οφείλω να παραδεχτώ πως όταν διάβασα την περίληψη της παράστασης, δεν ήμουν σίγουρη τι ακριβώς σημαίνει αυτό για το έργο. Έπρεπε να πάω να το δω για να κατανοήσω πως οτιδήποτε συμβαίνει πάνω σε αυτή τη σκηνή είναι απολύτως εναρμονισμένο και ταιριαστό με όλα όσα συναντούν τα μάτια του θεατή.

Η ιστορία όμως δεν ξεκινάει ακριβώς έτσι. Δύο ερωτευμένοι άνθρωποι, ένα ζευγάρι που ζει ευτυχισμένο με όσα έχει και όσα δεν έχει. Η Μπρέντα και ο Λορέντζο κάνουν το καλύτερο με τη ζωή που έχουν, και για εκείνους αλλά και για όλους τους άλλους. Σε περίπτωση που δεν έγινα κατανοητή, δεν έχουν πολλά – ούτε κατά διάνοια- αλλά ζουν πολύ, αγαπούν πολύ, είναι οι ίδιοι “πολύ”. Αυτό όμως θα αλλάξει. Τα πολλά που δεν έχουν, εννοώ. Ο Λορέντζο θα κληρονομήσει έναν βασιλικό τίτλο και μια καθόλου ευκαταφρόνητη περιουσία να τον συνοδεύει. Με τι κόστος όμως; Έχει τόση σημασία η κληρονομιά, η οικονομική αποκατάσταση, τα χρήματα; Ή μήπως οι αξίες είναι πιο βαριά κληρονομιά; Μήπως η πολυτάραχη και ματωμένη ιστορία του ανθρώπινου είδους είναι η πραγματική μας κληρονομιά; Και αν αυτό ισχύει, είμαστε καταδικασμένοι να την κουβαλάμε και να την επαναλαμβάνουμε για πάντα; Και αν αυτό ισχύει, τότε μήπως και η χαρά είναι κληρονομιά μας; Η ελπίδα, η φροντίδα, το νοιάξιμο και το «μαζί»; Γιατί αν όλα τα «άσχημα» είναι «κληρονομιά», τότε και όλα τα «υπέροχα» οφείλουν να είναι. Τι, όχι;

Ο Γιώργος Πετρούνιας λειτουργεί σαν ζωγράφος σε αυτή την παράσταση, και ίσως κάποιες φορές σαν χορογράφος – τουλάχιστον εγώ έτσι τον είδα για αυτά τα 70 λεπτά. Ο Κωνσταντίνος Αργυρίου Ευαγγελούδης (Λορέντζο) και η Μπίλιω Καλιακάτσου (Μπρέντα) λειτουργούν ως πινέλα στα χέρια του, ενώ οι λέξεις, η μουσική και κυρίως η κίνηση είναι τα χρώματα. Η Σοφία Εφεντάκη συμπληρώνει την τετράδα, παίζοντας κιθάρα επί σκηνής. Αυτή η παρομοίωση νιώθω πως αποτυπώνεται απόλυτα στη σχέση των ηθοποιών σε αυτή την ιστορία. Μία ομάδα που, πριν ξεκινήσει η παράσταση, έκανε έναν κύκλο, αγκαλιάστηκε και κοιτάχτηκε κατάματα, για να σιγουρευτεί πως είναι έτοιμη και σίγουρη. Μία στιγμή ασφάλειας για όσους ήταν μέρος της.

Η μικρή έκταση της σκηνής και του χώρου γενικότερα σε φέρνει πραγματικά πρόσωπο με πρόσωπο με τους ηθοποιούς, ενώ τα φώτα που αναβοσβήνουν συχνά κατά τη διάρκεια της παράστασης σε κάνουν να μην ξεχνάς στιγμή που βρίσκεσαι. Και οι τρεις ηθοποιοί, καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου , εκτός από τις στιγμές που συγκεντρώνονται σε κινήσεις Τάι Τσι, σε κοιτούν κατάματα. Σε κοιτούν και σου μιλούν για όλα όσα σκέφτεσαι: για τις ευκαιρίες, τον φόβο, την αδικία, την ελευθερία, τη σύνδεση και την ανάγκη για ανθρωπιά. Πολλά και διαφορετικά props—καρέκλες, σκούπες, μπάλες για ταχυδακτυλουργικά, σκαμπό, ακορντεόν—βρίσκουν τις θέσεις τους στον χώρο, αλλάζοντας μορφή και χρήση ανάλογα με το τι εξυπηρετεί το έργο. Η ιστορία σε κρατάει και σε ταξιδεύει μαζί της για αυτά τα 70 λεπτά. Επιμένω αρκετά στο χρονικό μέρος της παράστασης γιατί το θεωρώ από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματά της. Η ιστορία και οι ηθοποιοί είχαν πολλά και σημαντικά πράγματα να πουν, αλλά το γεγονός ότι ο χρόνος ήταν συγκεκριμένος και όχι ανεξέλεγκτος έδωσε στο έργο ακριβώς αυτό που χρειαζόταν: τον σωστό «χώρο» για να απλωθεί και να ανθίσει, χωρίς να πέσει σε επαναληπτικά κλισέ και λούπες. Είπε όσα είχε να πει και έκανε τον θεατή να θέλει να μείνει.

Ανάμεσα στους χορούς και τις μουσικές, τη χαρά που φέρνουν η αγάπη και το νοιάξιμο, και την αναπόφευκτη ανάγκη του ανθρώπου να χρειάζεται τον συνάνθρωπό του για να επιβιώσει, αυτή η παράσταση κατορθώνει να μιλήσει σε όλους. Με μια μορφή που ίσως μοιάζει απλή και θυμίζει θεατρικό παιχνίδι, καταφέρνει να σε κάνει να νιώσεις. Τα αντιπολεμικά και αντικαπιταλιστικά μηνύματα, οι ταξικές διαφορές που μας καθορίζουν, και τα δεινά που κουβαλούν μαζί τους είναι μόνο μερικά από όσα μας αφηγούνται και μας τραγουδούν ο Λορέντζο, η Μπρέντα και ένας παλαίμαχος πιερότος. Η «Κληρονομία» που μας αφήνει αυτή η παράσταση είναι, στην ουσία, όσα ήδη έχουμε: ο ένας τον άλλον.