Κι όμως, η απιστία μπορεί ακόμη και να ωφελήσει έναν γάμο

Κανείς δεν θα προτείνει σε ένα ζευγάρι την απιστία ως «λύση» για να αναζωογονήσουν τον γάμο τους! Κάποιες φορές όμως, αν καταφέρουμε να δούμε out of the box, εάν μία σχέση καταφέρει να επιβιώσει μετά την απιστία του ενός -ή και των δύο- συντρόφων, τότε η πράξη αυτή μπορεί να ήταν ο καταλύτης μίας θετικής αλλαγής. «Έχουμε συνηθίσει να αντιμετωπίζουμε την απιστία ως πράξη προδοσίας προς το γάμο με αρκετές ψυχοσυναισθηματικές, ηθικές αλλά και κοινωνικές διαστάσεις. Αποτελεί ένα διαχρονικό θέμα για τις σχέσεις, γεμάτο συναισθήματα με αρκετά αρνητική χροιά που σηματοδοτούν το τέλος της εμπιστοσύνης: θυμό, η απογοήτευση, οι ενοχές, κρυφές επιθυμίες, ντροπή είναι κάποια από αυτά που βιώνουν οι δύο σύντροφοι», σχολιάζει η Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα. «Παρόλα αυτά, σύγχρονες απόψεις υποστηρίζουν ότι αν και «η απιστία πονάει», μπορεί να ωφελήσει την σχέση και να λειτουργήσει υποστηρικτικά, αν το ζευγάρι δεν σταθεί μόνο στις επώδυνες συνέπειες, στην χρέωση και στο θυμό. Αντίθετα, αν είναι πρόθυμο να δει πέρα από τον πόνο και την προδοσία και επιλέξει να την δει ως ευκαιρία εξέλιξης, να αναγνωρίσει τους λόγους που άνοιξαν την πόρτα στο τρίτο πρόσωπο και σταθεί στην κατανόηση και με ενδοσκόπηση για καλύτερη αυτογνωσία, τότε πραγματικά μπορεί να υπάρξουν θετικές αλλαγές οι οποίες θα αναζωογονήσουν τη σχέση» συμπληρώνει. Οπωσδήποτε, όλα τα παραπάνω είναι σύγχρονες απόψεις που από τη μία προκαλούν αντιδράσεις, από την άλλη οδηγούν σε νέες προοπτικές κατανόησης των ανθρώπινων αναγκών και των σχέσεων και αξίζει να τα εξερευνήσουμε περισσότερο με τη βοήθεια της ειδικού.

Όπως εξηγεί η Μαρίνα Μόσχα, «ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι εξωσυζυγικές σχέσεις μπορούν να ταρακουνήσουν τον γάμο ή τη μακροχρόνια σχέση και να χτυπήσουν «καμπανάκι» ότι «κάτι δεν πάει καλά και πρέπει κάτι να γίνει για αυτό, κάτι να αλλάξει». Γνωρίζουμε ότι η εμφάνιση ενός τρίτου προσώπου δεν είναι από μόνη της η αιτία των προβλημάτων, αλλά περισσότερο ένας καθρέφτης των ήδη υπαρχουσών δυσλειτουργιών, όσο δύσκολο και αν είναι να το παραδεχτεί το ζευγάρι – κυρίως ο απατημένος σύντροφος. Τέτοιου είδους προβλήματα είναι η φτωχή επικοινωνία, υποτονική ή απουσία σεξουαλικής ζωής, συναισθηματική απομάκρυνση και ψυχρότητα, έντονη κριτική και υποτίμηση, κ.λπ. Συνήθως, το άπιστο άτομο θέλει να νιώσει και πάλι ποθητό, να νιώσει ότι το θαυμάζουν, το αναγνωρίζουν και ελεύθερο να εκφραστεί και να μοιραστεί. Αν λοιπόν μετά την απιστία το ζευγάρι ανοίξει τα χαρτιά του και σκύψουν και οι δύο πάνω από το να δουλέψουν πώς μπορούν να έρθουν και πάλι κοντά, τι τους αποξένωσε και είναι διατεθειμένοι να συγχωρέσουν και πρόθυμοι να αλλάξουν κάποιες συμπεριφορές, τότε η απιστία μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά στο να αναζωογονήσουν και πάλι τη σχέση τους». Για εμάς που τα διαβάζουμε, τα παραπάνω μπορεί να ακούγονται too good to be true. Σε αυτό συμφωνεί εν μέρει και η Μαρίνα Μόσχα και βάζει στη συζήτηση κάποιες σημαντικές παραμέτρους.

Βέβαια, να τονίσουμε ότι δεν μπορούν όλα τα ζευγάρια να ξεπεράσουν την προδοσία. Όπως δεν είναι σίγουρο ότι αν αποφασίσουν να δουλέψουν για τη διατήρηση της σχέσης τους ότι θα τα καταφέρουν. Κάποιοι από τους παράγοντες που «προδικάζουν» το αποτέλεσμα είναι η ψυχική σύνδεση και ψυχική επαφή – πόσο δεμένοι είναι οι δύο σύντροφοι. Κάτι που χρειάζεται προσοχή γιατί μπορεί μεν να νιώθουν ψυχική σύνδεση χωρίς όμως πλέον να μπορεί ο ένας να δει τον άλλον και ως ερωτικό σύντροφο. Αυτό που περιγράφουν πολλοί, «τον/την αγαπάω ως άνθρωπο αλλά δεν μας δένει τίποτα άλλο πια εκτός από τα παιδιά». Η ποιότητα της σχέσης, όπου αν το ζευγάρι είχε γερή βάση πριν από την απιστία είναι πιο εύκολο να βρει και πάλι τα πατήματά του. Παράδειγμα, ζευγάρια που κάπου χάνονται μέσα στην καθημερινότητα και «ξεχνούν» ο ένας τον άλλον κάτω από τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις, είναι πιο εύκολο να ανακάμψουν μετά από το καμπανάκι που τα ταρακούνησε και τους θύμισε ότι δεν είναι μόνο το «Εγώ» και το «Εσύ» χωριστά αλλά χρειάζεται να ξαναβρούν το «Εμείς». Φυσικά, μεγάλο ρόλο παίζει και η προθυμία για συγχώρεση και αλλαγή και των δύο συντρόφων να αναλάβει ο καθένας το δικό του μερίδιο ευθύνης για να οδηγηθούν στην αλλαγή που θα τους φέρει και πάλι κοντά, εφόσον χωρίς αμοιβαία προσπάθεια, η σχέση είναι δύσκολο να επιβιώσει.

Τέλος, σημαντική είναι και η βαρύτητα της απιστίας, ο τύπος της. Αν για παράδειγμα πρόκειται για ευκαιριακή ή σεξουαλική μόνο απιστία, κάποιες περιπετειούλες κρίσης μέσης ηλικίας ή λόγω έλλειψης σεξουαλικής ζωής, όπου συνήθως δεν διαλύουν το γάμο. Αντίθετα, αν πρόκειται για ψυχική απιστία, για σχέσεις που αφορούν ανεκπλήρωτες ανάγκες, την αναζήτηση προσωπικής ταυτότητας, μακροχρόνιες εξωσυζυγικές σχέσεις ή με άτομα του στενού οικογενειακού ή φιλικού περιβάλλοντος, τότε πιθανά υποδεικνύουν βαθύτερες ρήξεις.

Η βοήθεια ενός ειδικού σε θέματα σχέσεων είναι ζωτικής σημασίας. Ένας θεραπευτής μπορεί να βοηθήσει το ζευγάρι να επεξεργαστεί τον πόνο της προδοσίας, να κατανοήσει τα βαθύτερα αίτια της κρίσης και να δουλέψει πάνω στη διαδικασία της συγχώρεσης. Η θεραπεία παρέχει επίσης τα εργαλεία για την ενίσχυση της συναισθηματικής ασφάλειας και την ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας. Δεν είναι τόσο εύκολο για τους δύο συντρόφους να καταφέρουν να διαχειριστούν το μεγάλο συναισθηματικό κόστος και να δουλέψουν τα θέματα που αναφέρονται ενδεικτικά παραπάνω αλλά και πόσα ακόμα, μόνοι τους.

Ακόμα και αν το ζευγάρι μετά από μία διαδικασία αυτογνωσίας καταλήξει σε χωρισμό, ενδεχομένως είναι κάτι που θα συνέβαινε – έστω και αν δεν τολμούσε κανείς να ταράξει τα νερά. Και δεν υπάρχει χειρότερο από το να είναι δύο άνθρωποι μαζί αλλά να μην θέλει ο ένας να βλέπει τον άλλον, να μην νιώθει ευτυχισμένος δίπλα του ή να νιώθει εγκλωβισμένος σε έναν γάμο που νιώθει ότι του «κλέβει» τη ζωή. Συνεπώς, το να αναζητήσουν οι δύο σύντροφοι την ευτυχία σε ένα άλλο άτομο και να ζήσουν όσο καλύτερα μπορούν είναι και το ζητούμενο.

Είναι γνωστό ότι η απιστία δεν είναι εύκολη δοκιμασία εφόσον «ξαφνικά» ανατρέπονται όλα όσα γνώριζε το ζευγάρι ως δεδομένα και φέρνει βαθιές αλλαγές. Και γράφω «ξαφνικά» γιατί τίποτα δεν γίνεται ξαφνικά, αλλάζει στη διάρκεια του χρόνου καθώς οι δύο σύντροφοι αλλάζουν και εκείνοι και ο ένας παύει να ικανοποιεί τον άλλον. Απλά, ξαφνικά έρχεται το γεγονός στην επιφάνεια με την αποκάλυψή της. Παρόλα αυτά, μπορεί να ωφελήσει μία μακροχρόνια σχέση ή έναν γάμο μόνο υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες και εφόσον και τα δύο μέρη δεσμευτούν σε βαθιές αλλαγές. Ωστόσο, η διαδικασία της επούλωσης απαιτεί χρόνο, ψυχολογική υποστήριξη, και ανοιχτή επικοινωνία. Εάν η απιστία λειτουργήσει ως ερέθισμα για την αναδόμηση της σχέσης, τότε μπορεί να γίνει ευκαιρία για προσωπική και διαπροσωπική ανάπτυξη.