Όλα όσα θέλετε να μάθετε για τις σπουδές στη Γαλλία

Γιατί να επιλέξει κανείς τις σπουδές στη Γαλλία και ποια είναι η διαδικασία; Σε ποιο βαθμό ανταποκρίνονται οι προσδοκίες στην πραγματικότητα; Τι κατευθύνσεις και προοπτικές υπάρχουν; Τι κόστος να υπολογίζει κανείς για τις σπουδές του εκεί; Υπάρχουν ευκαιρίες για όσους γνωρίζουν λίγα ή καθόλου γαλλικά; Τι ιδιαιτερότητες έχουν οι εξειδικευμένες σπουδές, όπως η νομική ή η ιατρική;

Αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα μπορούν να βρουν απάντηση στην Έκθεση για τις σπουδές στη Γαλλία, που όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος διοργανώνει το Γαλλικό Ινστιτούτο το Σάββατο 8 Φεβρουαρίου στην Αθήνα και την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου στη Θεσσαλονίκη. Εκεί μπορεί κανείς να ενημερωθεί για τα προγράμματα σπουδών που προσφέρουν τα γαλλικά πανεπιστήμια, να συναντήσει εκπροσώπους σχολών από πόλεις όπώς το Παρίσι, το Μονπελιέ, η Λυών, η Γκρενόμπλ, η Σορβόννη, η Λιλ, κ.ά και να παρακολουθήσει θεματικές διαλέξεις για τις σπουδές στη Γαλλία.

Στιγμιότυπο από προηγούμενη Έκθεση για σπουδές στη Γαλλία, στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Λίγο πριν από το διήμερο, μιλήσαμε με τον Vincent Lambert, υπεύθυνο διοργάνωσης της έκθεσης στο Γαλλικό Ινστιτούτο που μας έδωσε – σε άπταιστα ελληνικά! – πολλές χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές για τις πανεπιστημιακές σπουδές κάθε βαθμίδας στη Γαλλία. Και κάτι βασικό: Όσο φορτωμένα κι αν είναι τα παιδιά με διάβασμα, αξίζει να πάνε τα ίδια να ακούσουν τι γίνεται κι όχι μόνον οι γονείς!

Όπως μας διευκρινίζει ο κος Lambert, οι ενδιαφερόμενοι διακρίνονται συνήθως σε δυο κατηγορίες: Εκείνοι που ετοιμάζουν ένα Plan B για προπτυχιακό στο εξωτερικό σε περίπτωση που οι πανελλαδικές εξετάσεις δεν έχουν το επιθυμητό για εκείνους αποτέλεσμα ή, σπανιότερα, επιλέγουν τη λύση του εξωτερικού χωρίς καν να δοκιμάσουν τις πανελλαδικές. Και υπάρχουν και εκείνοι που έχουν ολοκληρώσει τις προπτυχιακές σπουδές τους και ενδιαφέρονται για πρώτο ή και δεύτερο μεταπτυχιακό στο εξωτερικό. Κάποιοι από τους μεταπτυχιακούς θα συνεχίσουν και με διδακτορικό.

Vincent Lambert

Στη Γαλλία φοιτούν σήμερα περίπου 400.000 διεθνείς φοιτητές και ο αριθμός των Ελλήνων φοιτητών έφτασε τους 3.235, μια αύξηση 39% τα τελευταία χρόνια. Η διήμερη έκθεση δίνει φέτος έμφαση, ανάμεσα σε όλα τα άλλα, και σε σπουδές νομικής, ιατρικής και σε αγγλόφωνα προγράμματα.

Όπως παρατηρεί ο κος Lambert: «Υπάρχει μια αυξητική τάση στο ενδιαφέρον για τη Γαλλία, ίσως και από τότε που επιλογές όπως η Αγγλία έχουν γίνει δυσκολότερες. Ενδιαφέρονται για συγκεκριμένες κατευθύνσεις, νομική, πολυτεχνείο μηχανολογία, ιατρική, ψυχολογία – ή και βιολογία ειδικά για μεταπτυχιακά. Η Γαλλία ήταν φημισμένη για τις ανθρωπιστικές επιστήμες, ωστόσο τώρα αυξάνεται παντού το ενδιαφέρον για θετική κατεύθυνση. Τα τελευταία χρόνια είχαμε μεγάλη αύξηση Ελλήνων φοιτητών στον business τομέα και κυρίως προς ιδιωτικά πανεπιστήμια, ίσως επειδή έχουν πολλά αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών και είναι ψηλά στις κατατάξεις, ως ιδιωτικά».

Στα δημόσια πανεπιστήμια, το πρώτο πτυχίο διαρκεί πέντε χρόνια και είναι δωρεάν, το ετήσιο συνολικό κόστος εγγραφής είναι περίπου 280 ευρώ ετησίως. Το μεταπτυχιακό διαρκεί ένα ή δυο χρόνια και η ετήσια εγγραφή κοστίζει περίπου 350 ευρώ – με το πολυτεχνείο να σημειώνει διπλάσιο κόστος.

Sorbonne

Το κόστος ζωής είναι σχετικό, εξαρτάται από την κάθε πόλη. Το υπολογίζουμε στα 1000 ευρώ με όλα συμπεριλαμβανόμενα σε πόλη εκτός Παρισιού, ενώ για Παρίσι υπολογίζουμε περίπου 1500 ευρώ. Η συμβουλή μου είναι να μην επιλέγουν οι νέοι απαραίτητα το Παρίσι που είναι η ακριβότερη πόλη και δύσκολη για κατάλυμα, τουλάχιστον σε προπτυχιακό επίπεδο. Η επένδυση για το Παρίσι ας είναι το μεταπτυχιακό.

Σχετικά με την επιλογή των πανεπιστημίων που αναφέραμε, είναι σημαντικό να γνωρίζει ο υποψήφιος ότι στη Γαλλία δεν υπάρχουν rankings (κατατάξεις) στα δημόσια πανεπιστήμια. Όλα, είτε στη Λυών Μασσαλία, Μονπελιέ, Στρασβούργο κλπ έχουν ισάξια προγράμματα και ισάξια πτυχία. Αυτό που τα ξεχωρίζει είναι το περιεχόμενο των μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών στα επιμέρους τμήματα. Για παράδειγμα, ένας προπτυχιακός φοιτητής νομικής θα πάρει ίδια θεμέλια γνώσεων παντού, σε όλη τη Γαλλία και μπορεί επίσης να συνδυάσει δύο αντικείμενα σπουδών, πχ οικονομικά και νομικά. Η όποια επιλογή χρειάζεται να γίνει μετά, σε επίπεδο μεταπτυχιακού, όπου το κάθε πανεπιστήμιο μπορεί να εξειδικεύεται σε μια κατεύθυνση και ειδικότητα, πχ κλινική ψυχολογία, ναυτικό δίκαιο, κλπ. Αυτό λοιπόν που συνιστώ είναι να κάνει κανείς επιλογή βάσει αυτού του κριτηρίου στο μεταπτυχιακό κι όχι με βάση διάφορα rankings που γίνονται από ιδιωτικούς οργανισμούς ή στο διαδίκτυο.

Université Lumière Lyon

Για την απόδειξη γνώσης της γαλλικής γλώσσας, αρκεί να παρουσιάσει κανείς πιστοποιητικό γλωσσομάθειας επιπέδου τουλάχιστον Β2. Δεν χρειάζεται να είναι πολύ πρόσφατο, αρκεί να αναγνωρίζεται από το γαλλικό κράτος, όπως τα Delf, Dalf, Tcf, Tef. Το κρατικό του ελληνικού υπουργείου δεν αναγνωρίζεται ακόμα.

Αν δεν ξέρεις γαλλικά, υπάρχουν όλο και περισσότερα αγγλόφωνα μεταπτυχιακά προγράμματα, για τα οποία μάλιστα υπάρχει ειδικό section μέσα στο διήμερο. Τα αγγλόφωνα προπτυχιακά του δημόσιου πανεπιστημίου είναι λιγότερα. Υπάρχουν σχολές, όπως το Πολυτεχνείο που παρέχουν δύο προπαρασκευαστικά έτη στα αγγλικά και υπάρχουν βέβαια και οι ιδιωτικές σχολές, κυρίως με κατεύθυνση business.

Excelia Paris

Για το προπτυχιακό μπαίνει κανείς μέσω πολλών διαφορετικών αιτήσεων σε πλατφόρμα, με τις βαθμολογίες της β’ και γ’ Λυκείου και με ένα βιογραφικό για τα εξωσχολικά ενδιαφέροντα, εμπειρίες και ασχολίες κι ένα σύντομο motivation letter. Στην πράξη τα πανεπιστήμια δεν ζητούν βεβαίωση πανελλαδικών, τους αρκεί και το απολυτήριο λυκείου. Αρχές Ιουνίου οι ενδιαφερόμενοι δέχονται απαντήσεις. Δείτε αναλυτικότερα το πώς ετοιμάζει κανείς τον φάκελό του στην πλατφόρμα Parcoursup.

Σε κάποιες σχολές πρακτικές και απαιτητικές όπως το Πολυτεχνείο, μπορεί να χρειαστεί να επαναλάβεις ένα έτος, αλλά αρκετά γρήγορα θα κριθείς με βάση την απόδοση, τους βαθμούς, αν έχεις απουσίες και αν το παλεύεις ή όχι. Στη δε Ιατρική δίνεις εξετάσεις για να συνεχίσεις μετά το πρώτο έτος. Ας μην ξεχνάμε ότι ένας φοιτητής μόνος σε ένα αμφιθέατρο 250 φοιτητών, πρέπει να έχει προσωπική πειθαρχία, να θυμάται γιατί πήγε και κάποιοι μπορεί να συνειδητοποιήσουν ότι τελικά το περιεχόμενο σπουδών δεν τους ενδιαφέρει. Γι’ αυτό είναι σημαντικό οι σπουδές να είναι συνειδητή επιλογή των ίδιων των νέων.

Sciences Po, Paris

Είναι πλέον σύνηθες να προτείνει το πανεπιστήμιο αγγλόφωνα μεταπτυχιακά προγράμματα με υποτροφία, τα graduate schools. Στο Γαλλικό Ινστιτούτο προσφέρουμε ένα πρόγραμμα υποτροφιών για μεταπτυχιακό μαζί με το ΙΚΥ, το Μ2, που αφορά μονοετή μεταπτυχιακά σε δημόσια πανεπιστήμια και απευθύνεται σε αποφοίτους ελληνικών πανεπιστημίων που πάνε για πρώτο μεταπτυχιακό στη Γαλλία. Οι σχετικές αιτήσεις γίνονται παράλληλα με τις αιτήσεις των μεταπτυχιακών και αξιολογούνται σαν να έχει γίνει ο φοιτητής ήδη δεκτός. Οι υπότροφοι επίσης θα έχουν προτεραιότητα σε δημόσιες εστίες. Η επόμενη λύση για κατοικία στη Γαλλία είναι οι ιδιωτικές εστίες, που είναι λίγο πιο ακριβές, αλλά πολύ καλές, και βέβαια η συγκατοίκηση σε διαμερίσματα. Το Γαλλικό Ινστιτούτο βοηθά τους ενδιαφερόμενους με πρακτικά ζητήματα, για το πώς να ψάξουν σπίτι κλπ. Κάθε Ιούνιο πραγματοποιείται εκδήλωση προετοιμασίας για σπουδές και ζωή στη Γαλλία, οι δε απόφοιτοι της Γαλλίας εξηγούν στους νεότερους τι γίνεται. Υπάρχει επίσης ένα προαιρετικό καλοκαιρινό επί πληρωμής πρόγραμμα του Γαλλικού Ινστιτούτου για εισαγωγή στο γαλλικό πλαίσιο.

Université Claude Bernard Lyon

Οι φοιτητές παραμένουν συχνά στη Γαλλία πέρα από τις σπουδές, είτε γιατί έχουν ευκαιρία χρηματοδοτούμενου διδακτορικού, είτε γιατί μπορεί ο φοιτητής με τετράμηνη ή εξάμηνη πρακτική άσκηση στο τέλος του μεταπτυχιακού, να συνεχίσει να εργάζεται με τη συγκεκριμένη εταιρεία. Η πλειοψηφία αυτών που θα βγουν έξω μόνο για μεταπτυχιακό, θα επιστρέψει στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα μετά. Υπάρχουν όμως και φοιτητές που πήγαν με την υποτροφία για μονοετές μεταπτυχιακό και έμειναν, καθώς για παράδειγμα, είχαν ευκαιρία για διδακτορικό. Η πορεία τους τότε θα πάρει εντελώς διαφορετική τροχιά. Έτσι, βρίσκουμε πολλούς Έλληνες καθηγητές στη Γαλλία. Στην έκθεση φέτος θα έχουμε τουλάχιστον 4 Έλληνες εκπροσώπους από πανεπιστήμια, όπως η Σορβόννη κ.ά.

ENIB Ecole Nationale d’ Ingenieurs de Brest Bretagne

Βάσει νόμου το διδακτορικό στη Γαλλία πρέπει να χρηματοδοτείται. Υπάρχει μηνιαίο εισόδημα 1700 ευρώ ως ελάχιστη αμοιβή του διδακτορικού φοιτητή. Το 73% χρηματοδοτούνται. Αλλά υπάρχει αρκετά μεγάλη ανισορροπία. Στη Μηχανολογία και γενικά στις θετικές επιστήμες είναι 90%, ενώ για ανθρωποκεντρικές επιστήμες είναι πιο δύσκολο, δεν υπάρχουν τόσες χρηματοδοτήσεις. Η χρηματοδότηση γίνεται με σύμβαση εργασίας με το πανεπιστήμιο, βοηθούν οι ΟΤΑ, ο ιδιωτικός τομέας κάνει τις λεγόμενες CIFRE συμβάσεις που επιτρέπουν σε μια ιδιωτική εταιρεία να χρηματοδοτεί διδακτορικά, επειδή ενδιαφέρεται για μια συγκεκριμένη θεματική. Αλλά και τα ίδια τα πανεπιστήμια ζητούν διδακτορικούς με συγκεκριμένα αντικείμενα μέσω αγγελιών. Δείτε πληροφορίες και ΕΔΩ.

Στιγμιότυπο από Έκθεση για σπουδές στη Γαλλία, στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Σε δημοφιλή αντικείμενα, όπως το διεθνές και το δημόσιο δίκαιο, υπάρχουν συγγένειες. Το ελληνικό δίκαιο επηρεάστηκε από το γαλλικό, γερμανικό, ιταλικό δίκαιο, αναλόγως με τομείς, και έτσι υπάρχει αρκετή συνάφεια. Ο κόσμος επιλέγει λοιπόν γενικότερες κατευθύνσεις που συχνά συνδυάζονται με πολιτικές επιστήμες και διεθνείς σχέσεις. Θεωρούνται άλλωστε η οδός για την είσοδο στο διπλωματικό σώμα ή σε διεθνείς οργανισμούς. Στην έκθεση φιλοξενούμε ιδρύματα, όπως το Sciences Po, την πιο γνωστή σχολή της Γαλλίας. Επικεντρωθήκαμε στη Νομική, επειδή η ζήτηση ανανεώνεται διαρκώς, για μεταπτυχιακά κυρίως. Έχουμε ξεκινήσει και μια συνεργασία με την ELSA Athens (European Law Students Association), την Ευρωπαϊκή Ένωση Νέων Νομικών Αθήνας και κάνουμε από κοινού ενημέρωση για επαγγελματικές ευκαιρίες. Άλλωστε στο πάνελ θα συμμετέχουν και φοιτητές του ΕΚΠΑ και θα μιλήσουν φοιτητές από το Μονπελιέ, από την Γκρενόμπλ ή από το Sciences Po.

Grenoble

Στην Ιατρική είναι καλύτερα να μπεις από την αρχή, παρά να ξεκινήσεις αλλού και να εισαχθείς με εξετάσεις μετά το πρώτο έτος. Επίσης υπάρχουν οι απόφοιτοι που θέλουν να εξεταστούν για ειδικότητα για να δουλέψουν στη Γαλλία. Όμως ο διαγωνισμός εισαγωγής για ειδικότητα είναι δυσκολότερος, αν δεν έχεις ήδη σπουδάσει εκεί, υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός. Το δε πλαίσιο των ιατρικών σπουδών μεταρρυθμίζεται συνεχώς. Γι’ αυτό φέτος επιλέξαμε αυτή τη θεματική, παρουσιάζοντας το σύστημα με τις ιδιαιτερότητές του και φιλοξενώντας ακαδημαϊκούς και εκπροσώπους γαλλικών πανεπιστημίων.

Université Rennes

Συχνά οι σπουδές στο εξωτερικό είναι ένα Plan Β που μπορεί να το έχουν επιλέξει οι γονείς. Αν δεν είναι προσωπική επιλογή των νέων, υπάρχει κίνδυνος να μην είναι ευχάριστο το πλαίσιο και να εγκαταλείπουν τις σπουδές τους. Βασική συμβουλή μου είναι να μην κάνουν οι γονείς την αίτηση για τα παιδιά τους. Στο επίπεδο των προπτυχιακών μιλάω κατά 50% μόνο με γονείς και δεν βλέπω τον ενδιαφερόμενο. Αυτό είναι λάθος και ρίσκο, γιατί δεν θα σπουδάσω εγώ ή ο γονιός στη Γαλλία, πρέπει να δώσω πληροφορίες στον ίδιο τον μαθητή και ζητώ να κάνουμε έστω μια συζήτηση τουλάχιστον πριν τις πανελλαδικές. Και τα γαλλικά πανεπιστήμια άλλωστε αυτό ζητούνε, την προσωπικότητα του παιδιού που κάνει την αίτηση και την αυτονομία του. Αν φαίνεται πχ ότι την αίτηση την συνέταξαν γονείς ή καθηγητές ή το μέηλ που δηλώνεται ανήκει σε άλλον κι όχι στον υποψήφιο, δεν δίνει θετική εντύπωση.

Université de Rouen Normandie