Χρονικό: Μια παράσταση βασισμένη στην ομώνυμη ποιητική σύνθεση του Γιάννη Ρίτσου στο Θέατρο 104

Μετά την μεγάλη επιτυχία της παράστασης του έργου «Μαχαίρι στο κόκαλο», που απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και παρουσιάστηκε για δύο σεζόν, η ομάδα θεάτρου ÇaVa επιστρέφει στο Θέατρο 104. Αυτή τη φορά, ανεβάζουν την παράσταση «Χρονικό», βασισμένη στην ομώνυμη ποιητική σύνθεση του σπουδαίου μας ποιητή, Γιάννη Ρίτσου, που περιλαμβάνεται στον τόμο «Τέταρτη διάσταση».

Στην ομάδα έρχεται να προστεθεί η σημαντική ηθοποιός Γιώτα Φέστα που μαζί με την Σάντρα Λειβαδάρα, τον Γιώργο Σύρμα και τον ίδιο τον σκηνοθέτη θα δώσουν σκηνική υπόσταση στους στίχους του Ρίτσου.

« Όπου και να σας  βρίσκει το κακό, αδελφοί
όπου και να θολώνει ο νους σας
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη …»

Πριν επτά χρόνια, σε ένα αφιέρωμα για τον Γιάννη Ρίτσο, ο μεγάλος σκηνίτης του θεάτρου μας, Βασίλης Παπαβασιλείου,  πρόσθετε με θάρρος στον περιβόητο στίχο του Οδυσσέα Ελύτη και το όνομα του Μονεμβασίτη ποιητή: « Μνημονεύετε και Γιάννη Ρίτσο. »

Τώρα λοιπόν που στα ερείπια του καιρού, προστέθηκαν και τα ερείπια του πολέμου, μνημονεύουμε και εμείς Γιάννη Ρίτσο. Μέσα σε δίσεκτους χρόνους ακατάσχετης αυτοαναφορικότητας,  ίσως οφειλή ελάχιστη του θεάτρου να είναι η Ποίηση. Η Ποίηση στο Μνημονικό μας ως Χρέος. Και είναι η έννοια του Χρέους που επιστρέφει συνεχώς στο Χρονικό, μία σύνθεση μοναδική μέσα στην περιβόητη Τέταρτη Διάσταση.

Εκεί εξιστορείται το χρονικό της πολιτείας  που εν δυνάμει προσωπογραφεί την Ελλάδα ως πραγματικότητα μέσα στο πέρασμα του χρόνου.

Το ερώτημα που θέτουμε σήμερα ως καλλιτέχνες και «άνθρωποι του καιρού μας» είναι κατά πόσο η πολιτεία αυτή μέσα στο Χρονικό είναι κτήμα του παρελθόντος ή εν τέλει διαθλάται και στο μέλλον, στο δικό μας παρόν δηλαδή, της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα.

Μείζονος σημασίας μορφή μέσα στο έργο αναδύεται ο Ταμίας του σωματείου « Πυθαγόρας ».

Αυτός «που κοιτούσε τόσο οικεία τα απόμακρα κ’ εξοφλούσε με το χρυσάφι των άστρων, που άλλωστε δεν είταν και δικό του, τα άγνωστα ακόμη χρέη ανθρώπων και αιώνων.» Η μορφή του Ταμία-Ποιητή, είτε στο παρελθόν είτε στο παρόν, στέκει πάντα το τελευταίο καταφύγιο ανθρωπισμού σε μια εποχή παραδομένη στην εικόνα της και την αγοροπωλησία της.

Αν δεν έχουμε πουληθεί ακόμη Ίσως έχουμε κάποιο Χρέος να την αναζητήσουμε.

Όχι μόνο στους νεκρούς, αλλά σε ό, τι ζωντανό έχει μείνει μέσα μας.
Βασίλης Καλφάκης, Ιανουάριος 2025