48 ώρες στη Νέα Υόρκη μέσα από έναν συναρπαστικό εικαστικό περίπατο

Όταν με ρώτησε η αγαπητή μου Μάρη Τιγκαράκη ποιες εκθέσεις θα πρότεινα αν κάποιος είχε μόνο 48 ώρες στη Νέα Υόρκη, ομολογώ ότι δεν ήξερα από πού να ξεκινήσω. Πώς μπορείς να διαλέξεις τι να δεις σε μια πόλη όπου συνυπάρχουν το MoMA, το MET, το Guggenheim και ένας ατελείωτος ιστός από γκαλερί;

Αποφάσισα λοιπόν να απαντήσω αλλιώς, με έναν πιο προσωπικό τρόπο. Αντί να φτιάξω μια κλασική λίστα, προσέγγισα αυτή την ερώτηση όπως θα ξεκινούσα ένα καινούριο έργο: με έναν περίπατο. Όταν περπατάω, αφιερώνω χρόνο στον εαυτό μου για να σκεφτώ δημιουργικά και να αφουγκραστώ ό,τι συμβαίνει γύρω μου – μια διαδικασία που για μένα είναι η αφετηρία σχεδόν κάθε δουλειάς μου.

Ήχοι της πόλης, άπλετο φως, αμέτρητες αποχρώσεις του γκρι, τεχνητά λουλούδια, σκόρπιες κουβέντες, σώματα που κινούνται σαν να χορεύουν εκτός ρυθμού… Όλα αυτά συνθέτουν ένα ατέρμονο εικαστικό πεδίο. Οι εκθέσεις που επέλεξα να παρουσιάσω εδώ αποτυπώνουν τα συναισθήματα που μου γεννά το να περιπλανιέμαι στη Νέα Υόρκη. Αποπνέουν ηρεμία, γαλήνη, αγωνία, χάος, περιέργεια, αναρχία, λύπη, μοναξιά, ανθεκτικότητα – και πολλά ακόμα.

Γιατί το περπάτημα στη Νέα Υόρκη είναι μια ανατρεπτική, καρναβαλική εμπειρία. Και αυτές οι εκθέσεις τη συνοψίζουν.

“This Beautiful Light“είναι αφιερωμένη στην Ετέλ Αντνάν (1925–2021), μια κορυφαία καλλιτεχνική και λογοτεχνική φωνή της αραβοαμερικανικής κουλτούρας, με αφορμή την εκατονταετηρίδα από τη γέννησή της. Την πρώτη φορά που είδα έργα της Αντνάν ήταν το 2022, λίγο μετά το θάνατο της και ακόμα θυμάμαι το αίσθημα ηρεμίας και αισιοδοξίας που ένιωσα. Μικρής κλίμακας και φορτισμένοι με συναίσθημα πίνακες, αυτοσχέδια βιβλία λεπορέλο καθώς και υφαντά συνθέτουν μια έκθεση γεμάτη χρώμα, που εξευρευνά τόσο τη ζωγραφική τοπίων ως δημιουργία ενός κοσμικού γεγονότος καθώς και τη διττή ιδιότητα της Αντνάν ως καλλιτέχνης και συγγραφέας.

Για την έκθεσή του στο Sculpture Center, ο Urbano επικεντρώνεται σε ένα έργο του Αμερικανού γλύπτη Scott Burton, το οποίο είχε εγκατασταθεί αρχικά στο λόμπι του Equitable Center το 1986 και αποσυναρμολογήθηκε το 2020. Το έργο, που συνδυάζει στοιχεία γλυπτικής και επίπλου -οι επισκέπτες μπορούν να κάτσουν και να διαβάσουν- επανατοποθετείται και αναδιοργανώνεται από τον Urbano σε νέο χώρο, εστιάζοντας στα υλικά του Burton και τις φυσικές δυναμικές του έργου. Η έκθεση δημιουργεί μια υποθετική γέφυρα στον χρόνο και στον χώρο μεταξύ του λόμπι του κτηρίου και του τοπίου της περιοχής The Ramble στο Central Park, δύο χώρων που λειτουργούν ως σημεία συνάντησης μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου.

Ralph Lemon

Η έκθεση Ceremonies Out of the Air του Ralph Lemon στο MoMA PS1 είναι πραγματικά μια έντονη και πολυδιάστατη εμπειρία. Το έργο του δημιουργεί μια μοναδική ατμόσφαιρα όπου η κάθε αίθουσα είναι γεμάτη από διαφορετικά μέσα και μορφές τέχνης: χορός, περφόρμανς, γλυπτά, βίντεο και εγκαταστάσεις. Το συναίσθημα που προκαλεί είναι τόσο σύνθετο και ανατρεπτικό, αφού η κάθε αλληλεπίδραση με το έργο ανανεώνεται συνεχώς. Η χρήση της έκστασης για να περιγράψει κανείς την εμπειρία αυτή είναι πολύ εύστοχη, γιατί ως θεατής βυθίζεσαι σε μια μόνιμη αίσθηση ροής και ανανέωσης, σε έναν κόσμο γεμάτο εικόνες και ήχους που αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοανατρέπονται. Ο Lemon, με την εξερεύνηση των θεμάτων ταυτότητας και μνήμης, προκαλεί μια αίσθηση επαναστατικής εσωτερικής αναζήτησης που είναι δύσκολο να συγκριθεί με κάτι άλλο.

Mary Mattingly

Η Mary Mattingly, στην έκθεση που μόλις άνοιξε και θα διαρκέσει έως τον Ιούνιο, σε επιμέλεια της Katherine Carl, Ph.D, δημιουργεί μια συλλογή έργων που λειτουργεί ως ζωντανό αρχείο των φυσικών – γεωλογικών και σωματικών – εμπειριών και διεργασιών του νερού στο τοπικό υδροσύστημα και τους υδάτινους δρόμους της Νέας Υόρκης. Μεγαλωμένη σε μια περιοχή όπου το πόσιμο νερό ήταν τοξικό λόγω αγροχημικών, η Mattingly διαμόρφωσε την καλλιτεχνική της πρακτική γύρω από τη σχέση του ανθρώπου με το νερό και το περιβάλλον. Η έκθεση αυτήπου περιλαμβάνει κατασκευές από ετερόκλητα αντικείμενα, ήχο, βίντεο και φωτογραφία, μας υπενθυμίζει ότι η πρόσβαση σε καθαρό νερό δεν είναι μόνο αναφαίρετο δικαίωμα αλλά και ευθύνη μας να το προστατεύουμε.

Cy Twombly

Οι πίνακες του σου προκαλούν δέος και ταυτόχρονα μια αίσθηση οικειότητας, οι φόρμες του και οι ποιητικές επιγραφές, είναι σχεδόν γνώριμοι από κάπου.  Έργα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά, αυτή η έκθεση αποτελεί ίσως μια από τις πιο ολοκληρωμένες εκθέσεις του CY Twombly.

Η εγκατάσταση στον έκτο όροφο παρουσιάζει μια σειρά ζωγραφικών έργων που δημιούργησε ο Cy Twombly μεταξύ 1968 και 1971, τα οποία χαρακτηρίζονται από μια πιο αυστηρή προσέγγιση σε σύγκριση με τους πίνακες της προηγούμενης δεκαετίας. Δημιουργημένα κατά την περίοδο του Μινιμαλισμού και της Εννοιολογικής τέχνης, αυτά τα έργα έχουν συχνά ερμηνευθεί ως “μαυροπίνακες”— διαλύοντας τα όρια μεταξύ ζωγραφικής, σχεδίου και γραφής.

Alvin Ailey. Photo by John Lindquist. ©️ Harvard Theatre Collection, Houghton Library, Harvard University

Το Edges of Ailey είναι μια έκθεση εμπειρία ζωής, μια διαρκής κατάσταση μέθεξης που προσφέρει μια πολυδιάστατη εμπειρία. Με τη συμμετοχή πάνω από 80 καλλιτεχνών και καλύπτοντας περίπου 1.600 τετραγωνικά μέτρα, αυτή είναι η πρώτη μεγάλης κλίμακας μουσειακή έκθεση που χρησιμοποιεί ζωντανές παραστάσεις, μουσική, σπάνια αρχειακά υλικά, όπως βίντεο παραστάσεων, συνεντεύξεις, σημειωματάρια, επιστολές, ποιήματα, διηγήματα, χορογραφικές σημειώσεις, σχέδια και προγράμματα παραστάσεων, εξερευνώντας πλήρως τη ζωή και το έργο του οραματιστή καλλιτέχνη, ακτιβιστή και χορογράφου Alvin Ailey.

Χωρίς ίχνος διδακτισμού, το Edges of Ailey αποτελεί μια καταγραφή και αντανάκλαση της μαύρης κουλτούρας που τον διαμόρφωσε και που εκείνος βοήθησε να διαμορφωθεί. Όταν την επισκέφτηκα για πρώτη φορά, χόρεψα, συγκινήθηκα, οργίστηκα, εμπνεύστηκα και ένιωσα σχεδόν την καρδιά μου να χτυπάει στους ρυθμούς της, εντυπωσιασμένη από την καλύτερη οπτικοακουστική εγκατάσταση που έχω δει ποτέ μου.