«Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία»: Η ΔΕΗ φωτίζει τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας με ένα μοναδικό ντοκιμαντέρ

Πριν από περίπου ένα χρόνο, το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έγινε το πρώτο φεστιβάλ που εξασφάλισε την προβολή του «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας». Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα ντοκιμαντέρ εκείνης της χρονιάς, η ταινία της Λυρικής Σκηνής με την υπογραφή των Βασίλη Λούρα και Μιχάλη Ασθενίδη και την υποστήριξη της ΔΕΗ, είχε ήδη κάνει λαμπερή παγκόσμια πρεμιέρα στην ΕΛΣ, αλλά και την τηλεοπτική της πρεμιέρα στη γαλλική τηλεόραση, προσελκύοντας έτσι το ενδιαφέρον του διεθνούς Τύπου.

Το ντοκιμαντέρ για τα άγνωστα (στους περισσότερους από εμάς τουλάχιστον) πρώτα χρόνια της θρυλικής Μαρίας Κάλλας στην Ελλάδα, συνέχισε τη διεθνή πορεία του, συγκεντρώνοντας διθυραμβικές κριτικές από κοινό και κριτικούς, στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, με την γαλλική Le Monde να την περιγράφει σε πρωτοσέλιδό της ως «μια συναρπαστική, αλλά και συγκινητική ταινία – αποκάλυψη».

Στις 13 Φεβρουαρίου 2025, το συναρπαστικό αυτό ντοκιμαντέρ για τα πρώτα, άγνωστα χρόνια της Μαρίας Κάλλας στην Ελλάδα, κάνει πρεμιέρα στις ελληνικές αίθουσες και το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει από πρώτο χέρι τα γεγονότα και τις συνθήκες που συνέβαλαν, ώστε η Μαίρη Καλογεροπούλου να γίνει η γυναίκα – θρύλος που σήμερα όλος ο κόσμος αναγνωρίζει ως Μαρία Κάλλας.

Μηδεια, Μαρία Κάλλας, 1961, Επίδαυρος. Φωτογραφία: Αρχείο ΕΛΣ, Κλεισθένης

Και ενώ ταινίες και αφιερώματα, με διάσημους σκηνοθέτες και λαμπερές πρωταγωνίστριες του Χόλιγουντ, συνεχίζουν να διαιωνίζουν μια επιδερμική προσέγγιση της σπουδαίας ντίβας της όπερας ως μιας “πληγωμένης γυναίκας”, αλλά και φήμες-κατηγορίες, σχετικές με τα νεανικά χρόνια της στην Ελλάδα – η “Maria” του Λαραίν με την Αντζελίνα Τζολί το πιο πρόσφατο παράδειγμα – οι δημιουργοί του ντοκιμαντέρ, Βασίλης Λούρας και Μιχάλης Ασθενίδης, θέλησαν να εστιάσουν “στα ουσιώδη”.

Μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό, ανέκδοτες ηχογραφήσεις και συνεντεύξεις, το ντοκιμαντέρ τους, επιχειρεί να ρίξει φως στον τρόπο που η Ελλάδα καθόρισε και εν τέλει καθορίστηκε από την Μαρία Κάλλας. Από την προσωπική και καλλιτεχνική ενηλικίωση της στην Αθήνα, την σκληρή περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι την επιστροφή της στην Ελλάδα το 1975, ως διάσημης πλέον σταρ της όπερας, η Μαρία Κάλλας συνδέθηκε με την πατρίδα της. Όπως η ίδια δήλωνε, άλλωστε: “Το αίμα μου είναι ελληνικό και αυτό δεν το σβήνει κανένας”.

Το σπίτι που μεγάλωσε η Κάλλας στην Πατησίων, φωτογραφία Μιχάλης Ασθενίδης

Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει αρχειακά κομμάτια – “θησαυρούς” και για τη μετέπειτα πορεία της Κάλλας ως ερμηνεύτριας – φαινόμενο. Δύο ανέκδοτες ηχογραφήσεις – της Λευκάδας του 1964 και του Παρισιού του 1977 – βρέθηκαν στα χέρια των Λούρα-Ασθενίδη και συμπληρώνουν «κάποια πολύ σημαντικά κομμάτια στο παζλ αυτής της, τόσο, σπουδαίας ζωής. Ειδικά η δεύτερη ηχογράφηση, η οποία αποτελεί και το τελευταίο τεκμήριο από τη φωνή της – μόλις λίγες μέρες πριν τον θάνατο της, καταρρίπτει τον κυρίαρχο μύθο, ότι έφυγε από τη ‘ραγισμένη από έρωτα καρδιά’ της και επιβεβαιώνει ότι η μανία της για την τελειότητα και τη μάθηση δεν την εγκατάλειψαν ποτέ» εξηγούσαν οι δημιουργοί του ντοκιμαντέρ, ένα χρόνο νωρίτερα στο Monopoli.

Τελικά, το συγκινητικό αυτό ντοκιμαντέρ αφηγείται την ιστορία της Μαίρης, της Μαριάννας, της Μαρίας, του μικρού κοριτσιού που κατέβαλε κάθε προσπάθεια για να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα, υπό τις αντίξοες συνθήκες της κατοχικής Αθήνας, φτάνοντας να υπογράφει το πρώτο της επαγγελματικό συμβόλαιο με την Λυρική ως Μαριάννα Καλογεροπούλου και να κατακτά τον κόσμο ως Μαρία Κάλλας.

Η ΔΕΗ, αναγνωρίζοντας τη σημασία της τέχνης και του πολιτισμού ως αναπόσπαστων στοιχείων της εθνικής ταυτότητας, συμβάλλει στη διατήρηση και περαιτέρω ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.

Το 2023, η ΔΕΗ, ως περήφανος χορηγός του Έτους Κάλλας, στήριξε σημαντικές δράσεις και παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για να τιμήσει την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, συμβάλλοντας στην διάδοση του πολιτιστικού αποτυπώματος της κορυφαίας σοπράνο.

Η Γενική Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων και Επικοινωνίας Ομίλου ΔΕΗ, κα. Σοφία Δήμτσα, δήλωσε σχετικά: «Η Μαρία Κάλλας, με τη μοναδική της φωνή, άφησε ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ιστορία της όπερας, καθιερώνοντας τον εαυτό της ως ένα από τα μεγαλύτερα μουσικά φαινόμενα του 20ού αιώνα. Ως ΔΕΗ, επιδιώκουμε όχι μόνο να τιμήσουμε τη μνήμη μιας μεγάλης καλλιτέχνιδας και Ελληνίδας, αλλά και να συμβάλουμε στη διατήρηση και προώθηση του πολιτιστικού πλούτου που μας κληροδότησε».

Στο πλαίσιο της στρατηγικής της δέσμευσης για την στήριξη της πολιτιστικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας, η ΔΕΗ, μέσα από την σταθερή συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, υποστηρίζει σημαντικές παραγωγές και δράσεις που ενισχύουν τον πολιτιστικό διάλογο και προάγουν την καλλιτεχνική έκφραση. Η ΔΕΗ, ως πρωτοπόρος στον χώρο της ενέργειας, συνεχίζει να στηρίζει ενεργά τον πολιτισμό και την τέχνη, ενισχύοντας δράσεις που προάγουν την εθνική πολιτιστική κληρονομιά και εμπνέουν τις νέες γενιές.

Το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Tα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας», σε έρευνα, σενάριο Βασίλη Λούρα, σκηνοθεσία Μιχάλη Ασθενίδη – Βασίλη Λούρα και παραγωγή Στέλλας Αγγελέτου θα κυκλοφορήσει στις ελληνικές αίθουσες στις 13 Φεβρουαρίου σε διανομή της Cinobo, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να ανακαλύψει την άγνωστη πλευρά της μεγάλης ντίβας και να βιώσει τη μαγεία της μουσικής της.

Το φιλμ δημιουργήθηκε για το Έτος Κάλλας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο πλαίσιο του επετειακού έτους UNESCO Μαρία Κάλλας 2023 του Υπουργείου Πολιτισμού και η υλοποίηση του πραγματοποιήθηκε και με τη συνδρομή της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) προς την ΕΛΣ. Την καλλιτεχνική επιμέλεια του Έτους Κάλλας της ΕΛΣ είχε ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής Γιώργος Κουμεντάκης.