Βλάσης Φρυσίρας: Δωρεά 126 έργων της σπουδαίας συλλογής του στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων

Εξαιρετικά υψηλή ήταν η προσέλευση στην παρουσίαση του δίτομου έργου που συνοψίζει το πολυσχιδές έργο και την προσφορά του Βλάση Φρυσίρα στην τέχνη και τον πολιτισμό, με τίτλο «Βλάσης Φρυσίρας: Η συλλογή/ Το μουσείο/ Ο ζωγράφος – Κείμενα, κριτικές, συνεντεύξεις», που κυκλοφορεί σε καλαίσθητη κασετίνα από τις Εκδόσεις Πατάκη και παρουσιάσθηκε στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου.

Ο Βλάσης Φρυσίρας με τον Δήμαρχο Αθηναίων Χάρη Δούκα

Κορυφαίο γεγονός της παρουσίασης η ανακοίνωση από τον Δήμαρχο Αθηναίων, της δωρεάς 126 έργων ελληνικής ζωγραφικής σημαντικών Ελλήνων ζωγράφων από τον Βλάση Φρυσίρα, στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, τα οποία θα αξιοποιηθούν με τον καλύτερο τρόπο, όπως σημείωσε ο κ. Χάρης Δούκας:

«Είναι πλούτος για την πόλη μας να έχει ανθρώπους σαν τον Βλάση Φρυσίρα, που με τόση φροντίδα και συνέπεια ταξίδεψε για πολλά χρόνια σε όλο τον κόσμο, μπήκε σε αναρίθμητα ατελιέ, σημαντικών, αλλά κυρίως πρωτοεμφανιζόμενων ζωγράφων και συγκέντρωσε έναν ανεκτίμητο θησαυρό που αριθμεί περισσότερα από 4.000 έργα ζωγραφικής. Με γενναιοδωρία μοιράστηκε αυτόν τον θησαυρό στο Μουσείο που δημιούργησε στην Πλάκα. Ακούραστος και με πάθος σήμερα στέκεται μπροστά στο τελάρο, όχι πλέον ως συλλέκτης, αλλά ως δημιουργός…» Κατέληξε ευχαριστώντας τον Βλάση Φρυσίρα που «μεγαλόκαρδα δώρισε στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων 126 έργα ελληνικής ζωγραφικής που καλύπτουν την περίοδο από το 1950 ως σήμερα και αποτελούν έργο ζωής, σημαντικής καλλιτεχνικής αξίας», κατέληξε ο Δήμαρχος Αθηναίων.

Ευχάριστη έκπληξη της βραδιάς ήταν η παρουσία του οικοδεσπότη του Ιδρύματος κ. Βασίλη Θεοχαράκη, ο οποίος στον χαιρετισμό που απηύθυνε, συνεχάρη τον συλλέκτη Βλάση Φρυσίρα για τη συνεχή πολιτιστική του προσφορά, ενώ του ευχήθηκε υγεία και η τέχνη να είναι για πολλά χρόνια «η πυξίδα κάθε δημιουργικής δράσης του».

Οι ομιλητές με τον συλλέκτη.

Ουσιώδεις όσο και συγκινητικές ήταν οι ομιλίες, που τόνισαν τις διαφορετικές πλευρές της πολυσχιδούς δράσης του Βλάση Φρυσίρα, που έγιναν  από την εκδότρια Άννα Πατάκη, τον διευθυντή εικαστικού προγράμματος του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη Τάκη Μαυρωτά, από τον καθηγητή στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕMΠ, ζωγράφο Δημήτρη Σεβαστάκη, από τον γλύπτη, τέως πρύτανη της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Νίκο Τρανό, καθώς και από την Σώτη Τριανταφύλλου, ιστορικό, συγγραφέα. Την παρουσίαση συντόνισε ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας, σημειώνοντας ότι πρόκειται για μια έκδοση αντάξια του περιεχομένου της και αισθητικά και επί της ουσίας.

Εξαιρετικά συγκινημένος ο ίδιος ο Βλάσης Φρυσίρας ευχαρίστησε τους πάντες για την τόσο τιμητική παρουσία τους και επεσήμανε ότι η παρούσα έκδοση είναι η 55η στην σειρά των εκδόσεων που έχει προβεί το Μουσείο Φρυσίρα, καθώς ο ίδιος είναι λάτρης του βιβλίου. Αναφερόμενος στην ιδέα δημιουργίας της παρούσας έκδοσης, όντας ο ίδιος ένα ανήσυχο πνεύμα, που δεν μπορεί να ησυχάσει, σημείωσε ότι το 2022 και ενώ βρισκόταν στο χωριό του, τη Βάλτσα Κορινθίας, αναρωτήθηκε σύμφωνα με τον στίχο της  αγαπημένης του ποιήτριας Κικής Δημουλά «γέρνω ή γερνώ»… Τι μου μένει να κάνω;» και συνέχισε: «Ένα μόνο δεν έχω κάνει, να σώσω τον λόγο που συνυπήρχε με τα έργα. Μου άρεσε ως ιδέα, καθώς έχω ένα καταπληκτικό αρχείο. Η Άννα Πατάκη αποδέχτηκε αμέσως την πρόταση λέγοντας πως αν το καταφέρεις θα είναι μια προσφορά της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στον πολιτισμό της χώρας. Έτσι έγινε η αρχή».

Ο Βλάσης Φρυσίρας με τον Βασίλη Θεοχαράκη.

Μιλώντας για τα εξαιρετικά κείμενα που εμπεριέχονται στην έκδοση κορυφαίων ανθρώπων της τέχνης απ’ όλο τον κόσμο, καλλιτεχνών, ιστορικών τέχνης, τεχνοκριτών, συγγραφέων, ποιητών, σημείωσε πως το συγκλονιστικότερο όλων ανήκει στον Antonio Tabucchi. Είναι οι σκέψεις που κράτησε στο ημερολόγιο του κατά το ταξίδι του στην Κνωσσό, για τη ζωγραφική του Valerio Adami, που συνόδευσε  τον κατάλογο της αναδρομικής έκθεσης του καλλιτέχνη στο Μουσείο Φρυσίρα, το 2004.

Άλλο σπουδαίο κείμενο είναι του παγκόσμιου βεληνεκούς συγγραφέα Edward Lucie-Smith, που έχει γράψει για την ελληνική ζωγραφική σε σύγκριση με την ευρωπαϊκή και τη διεθνή ζωγραφική, τοποθετώντας την τέχνη της χώρας μας σε έναν παγκόσμιο κύκλο και ενυπάρχει μέσα στην έκδοση. Αφιέρωσα τρία χρόνια για να συλλέξω τα κείμενα του βιβλίου και να τα συνδέσω με δικές μου σκέψεις ώστε να έχει κάθε φορά ο αναγνώστης το πλαίσιο», κατέληξε ο Βλάσης Φρυσίρας, ευχαριστώντας τον Κώστα Βαβηλουσάκη για την αισθητική επιμέλεια της παρούσας έκδοσης και κάνοντας συγκινητικές αναφορές στον Αλέξη Βερούκα, που είχε την αισθητική επιμέλεια των εκδόσεων του Μουσείου ως το 2010, ενώ του ευχήθηκε από καρδιάς να είναι υγιής.

Το πάνελ των ομιλητών

Η Άννα Πατάκη, ευχαρίστησε τον Βλάση Φρυσίρα για την εμπιστοσύνη του και επεσήμανε ότι είχε την μεγάλη τύχη λόγω του Αλέξη Βερούκα, να παρακολουθήσει σχεδόν από την αρχή την πορεία του συλλέκτη και να είναι μάρτυς της «δημιουργικής εμμονής» του. Επεσήμανε ότι «το δίτομο αυτό έργο είναι σαν να διαβάζεις μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος. Περιλαμβάνει εύστοχα κείμενα για τους εξαιρετικούς καλλιτέχνες στους οποίους αναφέρεται. Είναι μια ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια».

Από την πλευρά του ο Δημήτρης Σεβαστάκης κάνοντας μια εκτενή και εμπεριστατωμένη αναφορά σημείωσε ότι με αφορμή τη συλλογή του Βλάση Φρυσίρα έγινε ένας γόνιμος διάλογος των θέσεων της ελληνικής ζωγραφικής σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Αυτό που εμπεριέχεται στους δύο τόμους θα λειτουργήσει ως ντοκουμέντο, καθώς όλες οι σχολές της τέχνης υπάρχουν εκτεθειμένες σε αυτό το έργο.

Η οικογένεια Φρυσίρα με τον δήμαρχο Αθηναίων

Από την πλευρά του ο Τάκης Μαυρωτάς σημείωσε ανάμεσα σε άλλα ότι ο «Βλάσης Φρυσίρας ήρθε αντιμέτωπος με το βάρος των μεγάλων ευθυνών και αυτή η αλήθεια καταγράφεται σήμερα στην πολυσέλιδη έκδοση των Εκδόσεων Πατάκη, στα συγκεντρωμένα κείμενα σημαντικών ανθρώπων της τέχνης και του λόγου, τα οποία καλύπτουν μία διαπολιτιστική διαδρομή πενήντα περίπου χρόνων. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα βιβλίο αφιερωμένο στη ζωγραφική και στους πιστούς θαυμαστές της. Ο Φρυσίρας δίνει τη δική του ανάγνωση, αποκαλύπτοντας ότι παραμένει νέος, αφήνοντας ένα αναλλοίωτο χνάρι μιας δυναμικής ιδιοσυγκρασίας και ευαισθησίας, αφού πάντα η φωνή της ζωγραφικής είναι εκείνη που τον βοηθάει να πλησιάζει την ομορφιά, την αλήθεια, την αρετή και τον έρωτα». 

Ο Νίκος Τρανός επεσήμανε ότι «ο Βλάσης Φρυσίρας βρίσκεται για περισσότερο από πενήντα χρόνια σε μια διαρκή ερωτοτροπία με το έργο τέχνης». Σε αυτούς τους δύο τόμους παρακολουθούμε την περιπέτεια της ζωής του Φρυσίρα και μέσα από αυτήν ένα μέρος της ιστορίας των εικαστικών τεχνών της Ελλάδας, αλλά και άλλων ευρωπαϊκών και όχι μόνο χωρών. Παρακολουθούμε έναν άνθρωπο της δράσης, έναν μαχητή, ο οποίος με απόλυτη ειλικρίνεια μεταφέρει όλο το ταξίδι της ζωής του, αλλά και το πώς είναι να είσαι συλλέκτης.

Η Σώτη Τριανταφύλλου, ανέφερε με γλαφυρότητα ότι αναζητά τη λογοτεχνική πλευρά του Βλάση Φρυσίρα, ώστε να τον κάνει ήρωα βιβλίου και τον ονόμασε «συλλέκτη της ζωής της».

Ανάμεσα σε εκείνους που παραβρέθηκαν στην παρουσίαση ήταν σημαντικοί άνθρωποι της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής του τόπου μας, διαπρεπείς καλλιτέχνες, συλλέκτες, ιστορικοί τέχνης. Τους υποδέχτηκε εγκάρδια ο Βλάσης Φρυσίρας, έχοντας στο πλευρό του τη σύζυγό του Ρούλα, ενώ το παρών έδωσαν και οι δύο γιοί του Θανάσης και Στάμος, αλλά και ο συνονόματος εγγονός του Βλάσης.