Σταύρος Ξαρχάκος: Ο Μαέστρος και ο καθηλωτικός “Διάλογος” με το κοινό

Από τα τελευταία βράδια του Φεβρουαρίου στο κέντρο της Αθήνας. Ο δρόμος για το θέατρο Παλλάς είναι γνώριμος. Παρόλα αυτά μια διάχυτη ‘αμηχανία’ επικρατεί στην ατμόσφαιρα. Η είδηση του θανάτου του Μανώλη Λιδάκη έχει γίνει γνωστή μόλις λίγες ώρες πριν. Η βραδιά που θα ακολουθούσε του ‘ανήκε’ δικαιωματικά. Έτσι τα πρώτα λόγια του Σταύρου Ξαρχάκου με το που ανέβηκε στη σκηνή μαζί με την Ηρώ Σαΐα και την Ελεονώρα Ζουγανέλη ήταν: «επιτρέψτε μου να αφιερώσω αυτή τη συναυλία στον Μανώλη Λιδάκη». Το δυνατό  χειροκρότημα που ακολούθησε, επιβεβαίωσε ότι όλοι μας συνταχθήκαμε αμέσως μαζί του.

Φωτογραφία: Ευαγγελία Θωμάκου

Και επειδή για τον συνθέτη «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια», εκείνος ξεκίνησε αμέσως να μας ‘μιλά’ μέσω της μουσικής του. Αυτή άλλωστε είναι η δική του γλώσσα, και ο ‘διάλογος’ που κάθε φορά καλείται να αναπτύξει μαζί της είναι μοναδικός. Όσα ειλικρινά κι αν γνωρίζει κανείς για τον Σταύρο Ξαρχάκο, το να τον παρακολουθεί ζωντανά να διευθύνει είναι κάτι το συγκλονιστικό. Είναι πάντα ο απόλυτος κυρίαρχος της σκηνής. Ένας κορυφαίος Μαέστρος, που δίνει προσοχή σε κάθε όργανο ξεχωριστά και δεν διστάζει να παρακολουθεί αδιακρίτως όλους τους μουσικούς του.

Φωτογραφία: Ευαγγελία Θωμάκου

Οι εκπληκτικές ενορχηστρώσεις ήταν ξεκάθαρα αυτό που μας ‘κέρδισε’, έτσι που ακόμα κι αν οι φωνές αφαιρούνταν-χωρίς φυσικά να υποβιβάζουμε τις υπέροχες ερμηνείες των Ηρώ Σαΐα και Ελεονώρα Ζουγανέλη-θα επρόκειτο και πάλι για ένα απολύτως ολοκληρωμένο μουσικό σύνολο. Και αυτό μόνο ένας μεγάλος συνθέτης μπορεί να το επιτύχει.

Φωτογραφία: Ευαγγελία Θωμάκου

Αυτήν τη φορά ωστόσο ο Σταύρος Ξαρχάκος μας ξάφνιασε και είχαμε την ευκαιρία να δούμε μία πλευρά του που δεν έχουμε ομολογουμένως συνηθίσει. Μετά το πέρας των δύο πρώτων τραγουδιών γυρνά άξαφνα προς το μέρος μας και μας απευθύνεται: «Πάντοτε ήμουν λακωνικός-άμεση συνέπεια και της καταγωγής μου. Πρέπει να ξέρετε ότι αυτό οφείλεται και στο ότι είμαι βραδύγλωσσος, στο σχολείο μέχρι να ξεκινήσω να λέω το μάθημα είχε χτυπήσει του κουδούνι για διάλειμμα»-εδώ το Παλλάς γέλασε σύσσωμο. «Ένας φίλος μου όμως προχθές μου είπε ‘ρε συ Σταύρο, ωραίος ο ‘διάλογος’ που κάνεις με τη μουσική σου, πρέπει όμως να ‘χεις και λίγο διάλογο με το κοινό σου’». 

Από ό,τι φαίνεται ο αγαπημένος συνθέτης έλαβε σοβαρά υπόψιν αυτή τη συμβουλή-αν κρίνουμε τουλάχιστον από τη συνέχεια της βραδιάς. Γιατί με τούτα και με κείνα καταλήξαμε να μιλάμε για ένα επείγον τηλεγράφημα της Finos Film και τη δημιουργία της «Βαρκαρόλας» που ερμήνευσε η Αλίκη Βουγιουκλάκη στο «Ταξίδι», για την ιστορία της «Χοντρομπαλούς», καθώς για το πώς προήλθαν οι στίχοι του «Ξένου»-μαζί με μια επί τούτου ψηφοφορία του κοινού για το ποιοι στίχοι είναι καλύτεροι, του Χατζιδάκι ή του Γκάτσου. Δεν λέω, αγαπάμε τον Σταύρο Ξαρχάκο όπως είναι, με το προσωπικό του ύφος, τη δωρικότητά του και την ικανότητά του να εκφράζει όσα θέλει μέσω της μουσικής του. Δεν μπορούμε ωστόσο να κρύψουμε ότι αγαπήσαμε και αυτήν την πλευρά του, την πιο άμεση, την πιο διαδραστική, την πιο επικοινωνιακή.

Φωτογραφία: Ευαγγελία Θωμάκου

Επειδή όμως-όπως είπε κι εκείνος πολύ σοφά χαριτολογώντας-«κατέρριψε το μια γυναίκα δύο άντρες», δεν μπορούμε να μη μιλήσουμε για τις κυρίες της παρέας. Με δύο κομψά total-black σύνολα Ηρώ Σαΐα και Ελεονώρα Ζουγανέλη ανέβηκαν στη σκηνή και πραγματοποίησαν έναν απολύτως επιτυχημένο ‘διάλογο’ ερμηνειών-πότε με εναλλάξ σόλο και πότε με δυνατά ντουέτα-από τα οποία ξεχωρίσαμε «Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» και το μοιρολόι της «Μεγάλης Παρασκευής». Άκρως συγκινητικές, κατόρθωσαν να ‘αγγίξουν’ τις πιο ευαίσθητες χορδές μας μέσω της διαπλοκής των φωνών τους.

Φωτογραφία: Ευαγγελία Θωμάκου

Η Ηρώ Σαΐα υπήρξε μια ευγενική παρουσία, που με την ξεχωριστή χροιά της μας χάρισε δυνατές στιγμές, με αποκορύφωμα αυτή του δικού της αποχαιρετισμού στον Μανώλη Λιδάκη. Με το «Βάλε τον Ήλιο Σύνορο» τραγουδήσαμε κι εμείς το τελευταίο αντίο σε έναν μεγάλο ερμηνευτή που μόλις είχε ταξιδέψει για τη γειτονιά των αγγέλων.

Φωτογραφία: Ευαγγελία Θωμάκου

Με τη σειρά της η ζεστή φωνή της Ελεονώρας Ζουγανέλη έλαβε αντίστοιχα και το πιο ‘ζεστό’ μας χειροκρότημα στο «Για ποιο ταξίδι κίνησες να πας»– που έκανε πιο ζωντανή από ποτέ τη θύμηση της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη- αλλά και στο «Ένα πρωινό» σε μια ιδιαίτερη ενορχήστρωση από τον Σταύρο Ξαρχάκο.

Φωτογραφία: Ευαγγελία Θωμάκου

Οι όμορφες στιγμές που μας επιφύλασσε η βραδιά όμως δεν σταμάτησαν εκεί. Οδεύοντας προς το φινάλε, το μπουζούκι είχε την τιμητική του με τα «Μάτια Βουρκωμένα» να αντηχούν σε όλη την αίθουσα και το «Γεια σου χαρά σου Βενετιά» να γίνεται μελωδία στα χείλη μας.

Φωτογραφία: Ευαγγελία Θωμάκου

Ώσπου με το σύνθημα της ‘υπομονής’ για να γίνει κάποτε «πιο γαλανός ο ουρανός» και με την ευχή του μαέστρου για ένα «όμορφο βράδυ», κατευθυνόμασταν προς την έξοδο του Παλλάς. Ξέροντας πως, κάποτε ίσως και εμείς  διηγούμαστε μουσική ιστορία στις επόμενες γενιές, λέγοντας: «’ήτανε μια φορά μάτια μου’… ο Σταύρος Ξαρχάκος»…