Βραβεία LUX: Φωτίζοντας τις αξίες και τις ιστορίες της Ευρώπης

Ο κινηματογράφος έχει τη δύναμη να αφηγείται ιστορίες που μας ενώνουν, να ανοίγει διαλόγους και να αναδεικνύει τις αξίες μιας κοινωνίας. Τα Βραβεία LUX, μια πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τιμούν τις ταινίες που ρίχνουν φως σε κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα και ενισχύουν την ευρωπαϊκή ταυτότητα. Ο Κωνσταντίνος Τσουτσοπλίδης μάς μιλά για τη σημασία του θεσμού, τον τρόπο επιλογής των ταινιών και τον ρόλο του κινηματογράφου στη διαμόρφωση μιας πιο συνειδητοποιημένης και ενωμένης Ευρώπης.

Επίσης μάς εξηγεί το σκεπτικό πίσω από την επιλογή των ταινιών που διεκδικούν τα φετινά Βραβεία LUX και προβάλλονται από την Τετάρτη 05 ως την Κυριακή 09 Μαρτίου 2025 στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Ανεξάρτητου Κινηματογράφου Kino Athens, στην Τεχνόπολη, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Ο Κωνσταντίνος Τσουτσοπλίδης είναι Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα.

Τα Κινηματογραφικά Βραβεία LUX θεσπίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2007 με στόχο την ενίσχυση του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, την προώθηση του διαλόγου και της κατανόησης μεταξύ των πολιτισμών, καθώς και την προβολή ευρωπαϊκών θεμάτων και αξιών. Μέσω αυτών, επιδιώκεται η ενίσχυση της κινηματογραφικής παιδείας και η σύνδεση του κινηματογράφου με τις πολιτικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη διαδικασία επιλογής των ταινιών για το βραβείο LUX είναι ουσιαστικός και αφορά την τελική επιλογή του νικητή.

Τα Βραβεία Κοινού LUX πήραν το όνομά τους από τη λατινική λέξη lux, που σημαίνει «φως». Για τον λόγο αυτό, οι ταινίες αυτές οφείλουν να ρίχνουν φως και να αναδεικνύουν αξίες και κοινωνικά θέματα που συνδέονται με την ευρωπαϊκή ταυτότητα. Οι ταινίες LUX εκπαιδεύουν τους πολίτες στην δημόσια ζωή εκθέτοντας τους σε πολιτικά διλήμματα, όπως έκανε η τραγωδία στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κοινωνική δικαιοσύνη, η διαπολιτισμικότητα, η περιβαλλοντική συνείδηση και η ευρωπαϊκή ενότητα. Στοχεύουν στην προώθηση θεμάτων που αφορούν την ισότητα, την αλληλεγγύη και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Αρχικά, μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων επιλέγει τις ταινίες που θα είναι υποψήφιες. Αυτή η επιτροπή αξιολογεί τις ταινίες με βάση την καλλιτεχνική αξία τους, τα θέματα που αναδεικνύουν και τη σύνδεση τους με τις ευρωπαϊκές αξίες. Οι ταινίες που επιλέγονται πρέπει να προάγουν τον διάλογο και να αντικατοπτρίζουν τις σύγχρονες προκλήσεις και αξίες της Ευρώπης.Το Βραβείο Κοινού LUX θα κερδίσει η ταινία με την υψηλότερη συνολική βαθμολογία, η οποία υπολογίζεται κατά 50% από τη βαθμολογία του κοινού και κατά 50% από τη βαθμολογία των ευρωβουλευτών.

Κωνσταντίνος Τσουτσοπλίδης: Οι ταινίες LUX εκπαιδεύουν τους πολίτες στην δημόσια ζωή εκθέτοντας τους σε πολιτικά διλήμματα, όπως έκανε η τραγωδία στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία.

Η πρωτοβουλία αυτή επιτρέπει στις υποψήφιες ταινίες να προβληθούν σε περισσότερες χώρες, φτάνοντας έτσι σε ευρύτερο κοινό. Έτσι, θεατές από την ΕΕ και άλλες περιοχές έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ταινίες που ίσως δεν θα προβάλλονταν στη χώρα τους. Οι πέντε ταινίες φιναλίστ υποτιτλίζονται στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ και προβάλλονται δωρεάν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στόχος του βραβείου είναι να συνδέσει τους ανθρώπους με την πολιτική, προσκαλώντας το ευρωπαϊκό κοινό να συμμετάσχει ενεργά στις συζητήσεις και να ψηφίσει για την ανάδειξη της νικήτριας ταινίας. Μέσω αυτού του θεσμού, ενισχύεται η προώθηση των ευρωπαϊκών αξιών και η πολιτιστική ενότητα, ενώ παράλληλα ενδυναμώνεται η διεθνής προβολή του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Το Βραβείο συμβάλλει στην υποστήριξη της κινηματογραφικής βιομηχανίας στην Ευρώπη, προσφέροντας στις ταινίες την ευκαιρία να φτάσουν σε νέες αγορές και να αγγίξουν ένα ευρύτερο κοινό.

Οι φετινές υποψήφιες ταινίες επιλέχθηκαν για να καλύψουν ποικίλα θέματα που αγγίζουν σημαντικές πτυχές της σύγχρονης ευρωπαϊκής κοινωνίας. Κάθε ταινία προσφέρει διαφορετική προοπτική και αναδεικνύει είτε πολιτικά ζητήματα που αφορούν την κοινωνική δικαιοσύνη, είτε προσωπικές ιστορίες που απεικονίζουν τη δύναμη του ατόμου μπροστά σε αντίξοες συνθήκες.

Η ταινία “Animal“ εξετάζει τις κοινωνικές και πολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην Ευρώπη, με έμφαση στην ισότητα και την ενδυνάμωση. Το “Dahomey“ προσφέρει μια μοναδική προοπτική για την αφρικανική κληρονομιά και τη σύνδεσή της με την Ευρώπη, αναδεικνύοντας τη σημασία της πολιτιστικής διατήρησης και των ιστορικών καταβολών. Το “Flow, η γάτα που δεν φοβόταν πια το νερό” παρουσιάζει μια συγκινητική ιστορία που εστιάζει στη σχέση ανθρώπων και ζώων, ενισχύοντας θέματα εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης. Από την άλλη, η ταινία “Intercepted” αναλύει σύγχρονα ζητήματα όπως η παρακολούθηση και η προστασία της ιδιωτικότητας στην ψηφιακή εποχή. Τέλος, η “Julie Keeps Quiet” αναδεικνύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι στην Ευρώπη, με επίκεντρο θέματα ταυτότητας και κοινωνικής ένταξης. Όλες οι ταινίες επιλέχθηκαν για τη δυνατότητά τους να προάγουν σημαντικούς κοινωνικούς διαλόγους και να αναδείξουν τη διαφορετικότητα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου.

Η διαφορετικότητα των χωρών προέλευσης των ταινιών αποκρυσταλλώνει το ουσιαστικό μήνυμα των Βραβείων LUX, καθώς αντικατοπτρίζει την πολιτιστική ποικιλία και την ενότητα της Ευρώπης. Κάθε ταινία φέρνει μια διαφορετική οπτική για τα κοινά κοινωνικά ζητήματα που απασχολούν την Ευρώπη, προάγοντας τον διάλογο και την αλληλοκατανόηση μεταξύ των λαών της. Μέσα από αυτή την ποικιλία, τα Βραβεία LUX ενισχύουν την έννοια της ευρωπαϊκής ταυτότητας και της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών, προάγοντας τη συνοχή και τις κοινές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μέσα από την προβολή ταινιών που θίγουν θέματα όπως η ισότητα, η κοινωνική ένταξη, η πολιτική και η προστασία της ιδιωτικότητας, τα Βραβεία LUX ενθαρρύνουν τους θεατές να σκεφτούν, να συζητήσουν και να αλληλοεπιδράσουν με τα ζητήματα που αφορούν τις σύγχρονες κοινωνίες. Οι φετινές ταινίες αναδεικνύουν διαφορετικές πτυχές της ευρωπαϊκής πραγματικότητας, δίνοντας φωνή σε θέματα που χρειάζονται προσοχή και δράση, ενισχύοντας τη συνείδηση των πολιτών και προάγοντας την αλληλεγγύη και την κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα.