ΔΕΥΤΕΡΑ
24
ΜΑΡΤΙΟΥ
Την εβδομάδα που πέρασε πήγαμε θέατρο και σινεμά, κάναμε βόλτες στην πόλη, παρακολουθήσαμε την επικαιρότητα – και όσα κρατήσαμε θέλουμε να τα μοιραστούμε μαζί σας. Συγκεντρώσαμε ότι μάς κέντρισε το ενδιαφέρον και μάς ενθουσίασε ή μας απογοήτευσε!
(+) Adolescence (2025): Η μίνι σειρά της χρονιάςΒρετανικής παραγωγής το “Adolescence” αφήνει μια πολύκροτη αφηγηματική και οπτικοακουστική πατημασιά και βυθίζεται στον κόσμο της εφηβικής βίας, της παιδοψυχολογίας, του σχολικού περιβάλλοντος σαν καμία άλλη σειρά, διατηρώντας μια συγκινητική ματιά μόλις σε τέσσερα επεισόδια. Δίκαιο το hype και τα εκθειαστικά λόγια που ακολούθησαν. Η σειρά του Netflix ξετυλίγει το κουβάρι μιας δολοφονίας, όταν ένας 13χρονος συλλαμβάνεται ως βασικός ύποπτος για τον φόνο συμμαθήτριάς του. Θεματικά τα επεισόδια καταπιάνονται με τα διαφορετικά στάδια και τις διαφορετικές οπτικές γωνίες της συγκεκριμένης υπόθεσης, η οποία μέσα από τις πολύ έυστοχες και λεπτομερείς στιχομυθίες σκιαγραφεί ένα κοινωνικό πορτρέτο με πολλές αδυναμίες και ελλείψεις, χωρίς ποτέ να πλατειάζει σε επιτηδευμένα σχόλια ή καταδεικτικές σκηνές. Η εξερεύνηση της περιρρέουσας ατμόσφαιρας και του σχολείου ανοίγεται ικανοποιητικά, όσο και οι παράπλευρες συνέπειες εκμυστηρεύονται μέσα από τις βαθιές ερμηνείες και σχέσεις. Ιδίως ο Stephen Graham στον ρόλο του πατέρα, που υπογράφει και την δημιουργία της σειράς, καταφέρνει να αποδομήσει τον δύσκολο ρόλο του, βάζοντας ως ακρωγωνιαίο λίθο την ανθρωπιά και την συναισθηματική συντριβή που πυροδοτεί μια αλυσιδωτή αντίδραση και στην οικογενειακή ζωή κάτι που υποβοηθά και η αδιάκοπη παρακολούθηση και πλοήγηση μέσα στον χώρο από την κάμερα ρυθμίζοντας το κέντρο βάρος της ιστορίας εκεί που πρέπει κάθε φορά και δημιουργεί την αίσθηση ενός χρονικού που δεν παύει να έχει συνέπειες παρά τα χρονικά άλματα της σειράς. Τρομερός και εκφραστικός και ο μικρός πρωταγωνιστής Owen Cooper, μια τέλεια επιλογή από τον σκηνοθέτη Philip Barantini.
Πετυχημένη, επίκαιρη και συγκινητική αυτή η σειρά έχει την ευαισθησία και την απαραίτητη ώθηση να κινητοποιήσει βαθύτερο σχολιασμό για πολλά παραπάνω ζητήματα, που εντάσσονται στην ομπρέλα της βίας: ζητήματα ταυτότητας, φύλου, παιδικής ηλικίας, μπούλινγκ και σχολικού περιβάλλοντος, οικογενειακή επιρροής και τεχνολογίας, ζητήματα “ανήκειν”, αυτοαντίληψης και αυτοεικόνας. Πολύ όμορφη και η πρωτότυπη μουσική (το συγκινητικό ορίτζιναλ τραγούδι της αγαπημένης AURORA- Through the Eyes of a Child” μαζί με την τελευταία στιγμή καλεί για χαρτομάντιλα) και ένα υπερ-αξιόλογο καστ και σκηνοθεσία κάνουν αυτή τη σειρά πράγματι ένα κομμάτι εξαιρετικής τηλεόρασης: αυτής που παρακινεί, λέει ιστορίες, γεμίζει με συναισθήματα.
Λίνα Ρόκα
Την Τετάρτη (18/3) εγκαινιάστηκε στο Ίδρυμα Βασίλης και Ελίζας Γουλανδρή η έκθεση “Catch Me” του Nichola Kontaxi. Ένας 29χρονος Ελληνοαμερικανός καλλιτέχνης, που βρέθηκε στη λίστα των Forbes “30 under 30” το 2022, φέρνει για πρώτη φορά τα έργα του στην Ελλάδα. Για τον Νικόλα, η τέχνη και τα έργα του είναι ο σημαντικότερος – και πολλές φορές ο μόνος – τρόπος επικοινωνίας, καθώς από όταν ήταν 15 μηνών ζει με επιληπτικές κρίσεις που προκαλούνται από έναν όγκο στον εγκέφαλό του. Από τότε έχει βιώσει πάνω από 75.000 επιληπτικές κρίσεις και, λόγω αυτού, ο ίδιος δεν επικοινωνεί με λέξεις. Η ανάγκη του για έκφραση, η στήριξη του οικογενειακού του περιβάλλοντος, η αφοσίωση και η προσωπική του δύναμη οδήγησαν αυτόν τον αυτοδίδακτο καλλιτέχνη στο να γίνει η ζωγραφική όλη του η ζωή. Στο στούντιο που υπάρχει στο σπίτι του στην Αμερική περνάει τις περισσότερες ώρες της ημέρας του ζωγραφίζοντας ασταμάτητα.
Αγαπάει τα έντονα φωτεινά χρώματα, τα κυκλικά σχήματα, τις έντονες κάθετες και οριζόντιες γραμμές και την πίεση που ασκεί το πινέλο του στον καμβά. Τα περισσότερα έργα του που θα δείτε στην έκθεση είναι ακρυλικά ή λάδια, αλλά το δικό μου αγαπημένο ήταν εκείνο με τις ακουαρέλες, με τίτλο “Windows Down and Cruise”. Βλέποντας το συγκεκριμένο έργο, ένιωσα κάτι μέσα μου να μετακινείται – σαν μια διαφανής μεμβράνη, σαν ένα τζαμένιο παράθυρο όπου το φως με διαπερνά και ο ζεστός ήλιος με χτυπάει στο πρόσωπο (σημαντική σημείωση εδώ: ο εξαιρετικός φωτισμός των έργων!). Ο Νικόλας, εκτός των άλλων, είναι γνωστός για τη συνήθειά του να χρησιμοποιεί ως υλικά δημιουργίας μπαχαρικά, καφέ, στάχτη και άλλες μη συμβατικές πρώτες ύλες ζωγραφικής. Δεν θέλω να σας πω πολλά παραπάνω, γιατί αξίζει πραγματικά να ανακαλύψετε ένα-ένα τα σημεία και τα στοιχεία αυτής της τόσο ζωντανής έκθεσης (μέχρι και τις 18/5).
Το τελευταίο που θα σας πω – γιατί δεν μπορώ να κρατηθώ – είναι πως αγαπώ την επιλογή του curator, Arthur Lewis, να παίζει μουσική μέσα στην έκθεση από ένα ηχείο που αναπαριστά εκείνο που υπάρχει στο στούντιο του καλλιτέχνη. Αν δεν κάνω λάθος, τα τραγούδια που ακούγονται είναι από την προσωπική playlist του. Σε μια περίοδο που η τέχνη στην Ελλάδα δέχεται επίθεση, επειδή επιτελεί πλήρως το έργο της – μετακινεί, εξετάζει, ενοχλεί, δημιουργεί και διαφέρει – η έκθεση “Catch Me” είναι σαν μια στιγμή ελπίδας αλλά και προσωπικής αναζήτησης. Όπως λέει και ο Arthur Lewis στο επιμελητικό του σημείωμα: “Are you lucky enough to have someone to catch you?”.
Μαρία Βαλτζάκη
«Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις είναι συμπτωματική». Αυτή θα μπορούσε να είναι μια υποσημείωση στο πρόγραμμα της νέας παράστασης στην Πειραματική του Εθνικού Θεάτρου όπου ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Βασιλακόπουλος διασκευάζει και σκηνοθετεί το κλασικό του Χένρικ Ίψεν «Ο εχθρός του λαού».
Η ελεύθερη μεταγραφή του κειμένου εστιάζει με καυστικότητα στο ρόλο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην παραπληροφόρηση και την διαστρέβλωση των γεγονότων, την απροκάλυπτη συναλλαγή τους με τον επιχειρηματικό κόσμο και τους κυβερνώντες και την δολοφονία προσωπικοτήτων όσων δεν παίζουν με αυτούς τους όρους.
Στην παράσταση κεντρική ηρωίδα είναι η δήμαρχος Πειραιά που, παρότι εύπορη και αστικής καταγωγής, αποφασίζει να υπερασπιστεί την αλήθεια (και τους πολίτες της πόλης) όταν μια μονάδα διύλισης πετρελαίου, ενταγμένη μέσα στον οικιστικό ιστό, απειλεί αποδεδειγμένα την υγεία των πολιτών.
Μολονότι, όλες αυτές οι σκανδαλώδεις καταστάσεις είναι πράγματι ο βασικός τρόπος λειτουργίας της ελληνικής πραγματικότητας και, πλέον, είναι στη γνώση μεγάλης μερίδας της κοινωνίας, η δραματουργία επιλέγει να τις καταστήσει ακόμα πιο μασημένη τροφή, αποδυναμώνοντας – κατά την γνώμη μου – το μήνυμα για το πού στέκεται η αλήθεια, η δικαιοσύνη, ο λαός και οι εχθροί του. Είναι η θέση του θεάτρου να φέρει την πραγματικότητα ολόκληρη και απαράλλακτη επί σκηνής;
Εδώ νομίζω βρίσκεται η λάθος κατεύθυνση της δραματουργίας σ’ αυτήν προσπάθεια που, κατά τα άλλα, έχει ερμηνευτικό ενδιαφέρον – παίζουν οι Εύη Σαουλίδου, Γιάννης Ανασταστάκης, Ιφιγένεια Βαρελά, Κωνσταντίνος Σεβδαλής – όπως και σκηνοθετικό και εικαστικό.
Στέλλα Χαραμή
Αμέσως μόλις μπήκε το 2025 θυμάμαι να γράφω σε αυτήν τη στήλη για τα χαρμόσυνα νέα της εκεχειρίας στη Γάζα και την ελπιδοφόρα νέα χρονιά που αυτό συνεπαγόταν. Αναρωτήθηκα βέβαια για πόσο θα επικρατήσει η ειρήνη-και σίγουρα δεν ήμουν η μόνη. Όλοι είμαστε πια σχεδόν συμφιλιωμένοι με το ‘κτηνώδες’, που επιτρέπουμε να εισέρχεται στη φύση μας και να μας κάνει να λησμονούμε την ανθρώπινη ιδιότητά μας. Αυτό το ‘κτήνος’ λοιπόν μας έδειξε ξανά τα ‘δόντια’ του και έφερε στο προσκήνιο μία νέα σειρά αιματηρών συγκρούσεων στη λωρίδα της Γάζας. Στο ίδιο έργο θεατές, χιλιάδες ανθρώπινες ζωές να χάνονται, μητέρες να κλαίνε πάνω από τα νεκρά παιδιά τους και εικόνες βαρβαρότητας να βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Και όλα αυτά φυσικά με τις ευλογίες των ‘ισχυρών’ αυτού του κόσμου. Δεν θέλω ακόμη να πω ‘καληνύχτα Κεμάλ’, αλλά να αναρωτηθώ περαιτέρω για το τι φταίει τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Δεν ξέρω, έχω την ελπίδα ότι ίσως αν καθένας από εμάς έκανε αυτήν την ενδοσκόπηση κάτι μπορεί να άλλαζε. Αυτές είναι μερικές σκέψεις για την ώρα.. και μέχρι να ξαναμιλήσουμε για το ζήτημα αυτό εύχομαι ο Θεός να βάλει το χέρι Του για να μη γίνουν τα πράγματα χειρότερα. Πόσο χειρότερα θα μου πεις; Να μη θρηνήσουμε άλλες αθώες ψυχές, εκεί ελπίζουμε πάντα.
Παρ’ όλα αυτά στο ελληνικό έδαφος θρηνήσαμε μια αθώα ψυχή. Αναφέρομαι σε μία είδηση μείζονος σημασίας που δεν έχει λάβει όμως τόσες διαστάσεις, αναφορικά με την κατάληξη ενός 61χρονου διανομέα και την προσθήκη ενός ακόμη εργατικού ατυχήματος στη μακρά λίστα. Μπορεί να γίνω γραφική και να μιμηθώ όλα εκείνα τα ποστ που κυκλοφορούν αυτήν την περίοδο στα σόσιαλ σε σχέση με τον σεβασμό στους εργαζομένους την περίοδο της καλοκαιρινής σεζόν, ωστόσο αισθάνομαι την ανάγκη να τονίσω κι εγώ τα αυτονόητα αφορμώμενη από αυτό. Ευγένεια λοιπόν, σεβασμός και διακριτικότητα σε όλα εκείνα τα νέα παιδιά-ή και όχι- που δουλεύουν για ένα μεροκάματο. Ακόμη κι αν οι συνθήκες εργασίας τους δεν είναι ιδανικές, εμείς οφείλουμε να τους τις κάνουμε όσο πιο ευχάριστες γίνεται.
Μιλένα Αργυροπούλου
Αυτή την εβδομάδα έτυχε να ακούσω δύο πολύ όμορφα λαϊκά τραγούδια – και τα δύο με την συμμετοχή του Σωκράτη Μάλαμα. Το πρώτο, ο «Προφήτης», ένα αυθεντικό σύγχρονο λαϊκό τραγούδι, σε μουσική του Χρυσόστομου Καραντωνίου και υπέροχους στίχους από τον Γιώργο Κλεφτογιώργο. «Πού θα βρω έναν προφήτη να ‘χει πείρα να ‘χει χάρη με παγόβουνα ο κόσμος να μου πει αν θα τρακάρει…» τραγουδάει ο Σωκράτης Μάλαμας στο φοβερά επίκαιρο αυτό κομμάτι, που αποτελεί τη δεύτερη συνεργασία του με το δημιουργικό δίδυμο μετά το «Κατάματα» – και εγώ άρχισα να σκέφτομαι πόσο σπάνιο είναι πλέον το να βρεις τόσο όμορφα, σύγχρονα λαϊκά τραγούδια που να είναι “σημερινά”, με την καλή έννοια, προφανώς. Αυτό σκέφτηκα όταν άκουσα και τα “Σπίρτα”, άλλο ένα κομμάτι με την υπογραφή του Σωκράτη Μάλαμα – το πέμπτο τραγούδι που έχει προκύψει από την συνεργασία του με τον Οδυσσέα Ιωάννου για την φωνή της Ιουλίας Καραπατάκη, που αδιαμφισβήτητα είναι μια από τις καλύτερες λαϊκές φωνές που έχουμε την τύχη να ακούμε σήμερα. Πραγματικά τύχη θα το αποκαλέσω, γιατί ένιωσα τυχερή που αυτά τα δύο υπέροχα τραγούδια συνόδευσαν το Σαββατοκύριακο μου.
Τατιάνα Γεωργακοπούλου
