Η Ταράτσα, του Ζαν-Κλοντ Καρριέρ σε σκηνοθεσία Τάσου Πυργιέρη στο Σύγχρονο Θέατρο

Η Παρισινή κωμωδία «Η Ταράτσα» (1997) του οσκαρικού σεναριογράφου Ζαν-Κλοντ Καρριέρ επισκέπτεται για πρώτη φορά το κοινό της Αθήνας σε σκηνοθεσία Τάσου Πυργιέρη. Παριζιάνοι είναι οι Θάνος Μπίρκος, Ιάσονας Παπαματθαίου, Αγγελική Καρυστινού, Μαριλένα Μόσχου, Βασίλης Αθανασόπουλος, Χριστίνα Ροκαδάκη, Ντίνος Γκελαμέρης. Η πρεμιέρα της παράστασης είναι προγραμματισμένη για την Παρασκευή 2 Mαΐου στο Σύγχρονο Θέατρο.

Στην «Ταράτσα» ένας άντρας και μια γυναίκα χωρίζουν, γεγονός που ξαφνιάζει δυσάρεστα τον ανυποψίαστο σύζυγο. Αυτό όμως που φαίνεται να τον ανησυχεί ιδιαιτέρως είναι τι θα γίνει με το διαμέρισμα στο οποίο μένουν και το οποίο διαθέτει -φυσικά- και μία ταράτσα, στοιχείο που το κάνει εξόχως ελκυστικό για τα κριτήρια της μεσίτριας και των υποψήφιων αγοραστών που θα το επισκεφθούν. Έτσι στο χώρο του διαμερίσματος παρελαύνουν διάφορα πρόσωπα, απρόσμενες σχέσεις εξυφαίνονται, η όποια σοβαρότητα της κατάστασης γρήγορα εκτραχύνεται, η επικοινωνία εμφανίζει ρωγμές που προκαλούν το γέλιο και συμβαίνουν παρεξηγήσεις οι οποίες προκύπτουν από έναν ιδιάζοντα, ειρωνικό και υπαινικτικό λόγο.

Ο Καρριέρ μέσα από τον ιδιότυπο δραματουργικό του κώδικα (διάλογοι που ταλαντεύονται μεταξύ βωντβίλ και τραγικής ευαισθησίας, σουρεαλιστικά «κοψίματα», αντι-ηρωικά δραματικά πρόσωπα, τόσο οικεία και ταυτόχρονα τόσο απόμακρα) και με το Παράλογο να αποτελεί προέκταση του Πραγματικού, καταθέτει την ιστορία της ανθρώπινης επικοινωνίας με όλες τις παραμέτρους της: της ανάγκης για κατανόηση, και συνύπαρξης, της αδιάλειπτης επιθυμίας των ανθρώπων να είναι αγαπητοί, της  χάραξης των ορίων της μοναξιάς, της δίψας  για γέλιο και σαρκασμό, των τρόπων και των μέσων της «συγκατοίκησης» με τον Άλλον. Το έργο, με τρόπο «ανάλαφρο» επιχειρεί μια διεισδυτική διερεύνηση της «βαρύτητας» της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ο Ζαν-Κλοντ Καρριέρ (1931-2021), ξεκίνησε την απαστράπτουσα πορεία του όταν σκηνοθέτησε μαζί με τον Πιερ Ετέξ τη μικρού μήκους ταινία «Heureux Anniversaire» (1962) και απέσπασε το πρώτο του Όσκαρ. Συνδέθηκε στενά με τη φιλμογραφία των Λουί Μαλ, Ζακ Ντερέ, Χεζούς Φράνκο, Ναγκίμα Οσίμα, Μίλος Φόρμαν, Μίλαν Κούντερα, Φιλίπ Γκαρέλ. Η δημιουργική του πορεία σφραγίστηκε μέσα από τη συνεργασία του με την ιδιοφυή περίπτωση του Λουί Μπουνιουέλ, καθώς για είκοσι περίπου χρόνια, συμπορεύτηκαν δίνοντας στην ιστορία του κινηματογράφου έργα-ορόσημο, ξεκινώντας από την επίσης οσκαρική «Κρυφή Γοητεία της Μπουρζουαζίας» (1972) περνώντας στο «Σκοτεινό Αντικείμενο του Πόθου» (1977), «Το Ημερολόγιο μιας Καμαριέρας» (1964), αλλά και την «Ωραία της Ημέρας» (1967), τον «Γαλαξία» (1969) και καταλήγοντας στο -εμβληματικό για την εποχή- «Φάντασμα της Ελευθερίας» (1974). Στο θέατρο, το πρώτο θεατρικό του έργο ήταν «Το σημειωματάριο» (1968), ακολούθησε η διασκευή του επικού ποιήματος «Μαχαμπαράτα» (1985) για τον ανέβασμα του από τον Πήτερ Μπρουκ και η «Ταράτσα» (1997).

«Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίσαμε τον Ζαν Κλοντ Καρριέρ από την επιτυχημένη και λαμπερή καριέρα του ως σεναριογράφου στις ταινίες του Λουίς Μπουνιουέλ. Τώρα ήρθε η στιγμή το ελληνικό θεατρικό κοινό  να γνωρίσει τον Καρριέρ ως θεατρικό συγγραφέα ενός έργου, που κατακλύζεται από χιούμορ και φιλοσοφικές αναζητήσεις, την «Ταράτσα».

Το έργο ισορροπεί ανάμεσα στο παράλογο και το ρεαλιστικό, δημιουργώντας μια θεατρική εμπειρία όπου το αναμενόμενο καταρρέει και η λογική δοκιμάζεται. Είναι μια διαδρομή μέσα από το παράδοξο, ένα σχόλιο πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη και τους τρόπους που επιχειρούμε να εξηγήσουμε το ανεξήγητο. Οι χαρακτήρες του Καριέρ αποκαλύπτουν, μέσα από τις πράξεις και τους διαλόγους τους, την αέναη ανθρώπινη αναζήτηση για νόημα, ακόμα και μέσα από το πιο απροσδόκητο πλαίσιο.

Το γεγονός ότι κάποιοι χαρακτήρες πηδούν από την ταράτσα και επιστρέφουν ζωντανοί δεν είναι απλώς ένα σουρεαλιστικό εύρημα, αλλά μια υπενθύμιση πως η πραγματικότητα είναι πολύ πιο εύπλαστη από όσο νομίζουμε. Η παράσταση μας θα προσπαθήσει να αναδείξει τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στο καθημερινό και το μεταφυσικό, να οδηγήσει το κοινό σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας, γέλιου και προβληματισμού.

Η «Ταράτσα» είναι ένα έργο που μας υπενθυμίζει ότι η πραγματικότητα είναι πολύ πιο εύπλαστη από όσο νομίζουμε και πως η ζωή δεν ακολουθεί πάντα τους κανόνες και  τα ηθικά θέσφατα που της επιβάλλονται. Η παράσταση μας θα προσπαθήσει να αναδείξει τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στο καθημερινό και το μεταφυσικό, να οδηγήσει το κοινό σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας, γέλιου και προβληματισμού. Θέλει  οι θεατές να ζήσουν με τους ήρωες της το σπάσιμο (τη διάλυση) όλων αυτών των πρέπει. Να δουν τις σχέσεις τις δικές τους, των ενοίκων και επισκεπτών αυτής της «Ταράτσας» από ένα άλλο πρίσμα, από ένα πρίσμα απελευθέρωσης, χαράς, χιούμορ και παριζιάνικου αέρα. Να αφήσουν  πίσω τους τις βεβαιότητες και να αγκαλιάσουν το άγνωστο. Να αναρωτηθούν: Τι σημαίνει πραγματικά να πέφτεις; Και τι σημαίνει να σηκώνεσαι ξανά;»;
Τάσος Πυργιέρης