Joyce DiDonato: Μία ντίβα της όπερας που χρησιμοποιεί τη φωνή της για όλους τους σωστούς λόγους

Η Joyce DiDonato δεν είναι απλώς μια από τις κορυφαίες mezzo-soprano της εποχής μας – είναι μια καλλιτέχνις με αποστολή. Βραβευμένη με πολλαπλά Grammy και περιζήτητη στις μεγαλύτερες όπερες του κόσμου, η DiDonato χρησιμοποιεί τη φωνή της όχι μόνο για να μας μαγεύει με τις ερμηνείες της, αλλά και για να αφυπνίζει συνειδήσεις σε θέματα που μας αφορούν όλους. Και αυτό είναι που την κάνει σπουδαία – από όλες τις απόψεις.

Γεννημένη και μεγαλωμένη στο Κάνσας Σίτι, η όπερα βρέθηκε τυχαία στο δρόμο της DiDonato. Μεγαλώνοντας σε μία οικογένεια με μεγάλη αγάπη για τη μουσική, η πρώτη της σκέψη ήταν να γίνει καθηγήτρια μουσικής. Η αγάπη της για την όπερα γεννήθηκε όταν άρχισε να σπουδάζει, ανακαλύπτοντας μέσα από τις άριες τον πλούτο της ανθρώπινης εμπειρίας. Οι πρώτες της εμφανίσεις ήταν σε αρκετά μικρούς ρόλους και η πορεία της προς την κορυφή δεν ήταν εύκολη.

Όταν πρωτοεμφανίστηκε στη Metropolitan Opera ήταν 35 ετών και είχε ήδη αντιμετωπίσει την απόρριψη αρκετές φορές – το Houston Opera Studio είχε χαρακτηριστικά αναφέρει πως “δεν είχε ιδιαίτερο ταλέντο”. Φυσικά, η φωνή της, η αφοσίωσή της στην τέχνη της και οι διθυραμβικές κριτικές μετά από κάθε της ερμηνεία αποδεικνύουν το αντίθετο. Σήμερα, θεωρείται μια από τις σημαντικότερες γυναικείες φωνές της γενιάς της, έχει βραβευτεί με Grammy και Βραβείο Olivier για τα εξαιρετικά της επιτεύγματα στην όπερα, ενώ οι Times έχουν γλαφυρά περιγράψει τη φωνή της ως «τίποτα λιγότερο από 24 καράτια χρυσό».

Ως ερμηνεύτρια, έχει κατακτήσει τη διεθνή αναγνώριση μέσα από τις όπερες του Χαίντελ και του Μότσαρτ, τους bel canto ρόλους του Ροσσίνι και του Ντονιτσέτι, αλλά και τη σπουδαία, πολυσχιδή δισκογραφία της. Ως δημόσιο πρόσωπο ξεχωρίζει για την ακτιβιστική και ανθρωπιστική της δράση, για την ανάγκη της να χρησιμοποιεί τη φωνή της για καλό σκοπό.

Ως “αθεράπευτα αισιόδοξη”, όπως αποκαλεί τον εαυτό της, η Joyce DiDonato θέλει μέσα από την τέχνη της να θίγει ζητήματα που μας αφορούν όλους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ένα από τα πιο διάσημα πρότζεκτ της, που απολαύσαμε και στην Ελλάδα, το “Eden”.

Μια ξεχωριστή πρωτοβουλία, που στόχευε στην ευαισθητοποίηση απέναντι στην κλιματική αλλαγή, είδε την ΝτιΝτονάτο να μεταμορφώνεται σε μία ονειρική αφηγήτρια, για να μιλήσει στην καρδιά μας – να μας φέρει λίγο πιο κοντά στη φύση. Όσοι έζησαν την εμπειρία του «Eden» μιλούσαν για κάτι υπερβατικό, κάτι περισσότερο από μια απλή συναυλία. Ίσως γι’ αυτό συγκίνησε το κοινό στις μεγαλύτερες αίθουσες συναυλιών του κόσμου, συνδυάζοντας τη διαχρονική ομορφιά της μπαρόκ και της κλασικής μουσικής με ένα στοχευμένο κάλεσμα για δράση για την προστασία των πολύτιμων οικοσυστημάτων του πλανήτη μας.

Eden in Olympia, φωτογραφία WHF – Stephan Talneau

Για το πρότζεκτ που ταξίδεψε σε 45 πόλεις και 5 ηπείρους, η ΝτιΝτονάτο είχε επιλέξει την Ελλάδα και το Μέγαρο για την πρεμιέρα της διεθνούς περιοδείας της. Μάλιστα, τέτοια εποχή πέρσι, λίγες ημέρες πριν από την Τελετή Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισίου, το “Eden” ταξίδεψε και στην Αρχαία Ολυμπία – για μία διοργάνωση με πολλαπλά νοήματα.

Σε αυτή την ιστορική τοποθεσία, η διεθνούς φήμης μεσόφωνος και η ομάδα της είχαν ενώσει τις δυνάμεις τους με το World Human Forum για να τιμήσουν το πνεύμα του Ολυμπισμού, υπογραμμίζοντας παράλληλα τη σημασία της διατήρησης της ζωής στον πλανήτη μας για τις επόμενες γενιές. “Η μουσική είναι ένα δώρο”, έχει πει, “και πιστεύω πως μέσα από το ‘Eden’ οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν μια βαθιά εμπειρία σύνδεσης”.

Δύο χρόνια μετά την τελευταία, καθηλωτική της εμφάνιση στο Μέγαρο με το Eden, η Joyce DiDonato επιστρέφει την Τρίτη 8 Απριλίου στο Μέγαρο – αυτή τη φορά για να δώσει φωνή στον έρωτα ως βίωμα, μέσα από την οπτική της Γυναίκας.  Μαζί της στη σκηνή, για το ρεσιτάλ που θα σηματοδοτήσει την έναρξη του Φεστιβάλ της Άνοιξης, ο αμερικανός πιανίστας Kραιγκ Τέρρυ.

Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει με τα Τρία Τραγούδια της Βιλιτώς του Ντεμπυσσύ, όπου η μουσική ξαναζωντανεύει έναν παγανιστικό κόσμο αισθησιακών απολαύσεων. Τα ποιήματα του Λουύς, παρουσιασμένα ως μεταφράσεις σωζόμενων στίχων της αρχαίας ποιήτριας Βιλιτώς, μας μεταφέρουν στην Παμφυλία, στις λέξεις μιας γυναίκας που υπήρξε ερωμένη της Σαπφούς.

Joyce DiDonato | Credit: Salva López

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει και έναν πιο σύγχρονο γυναικείο έρωτα, εκείνον της Άλμα Μάλερ. Αν και ο σύζυγός της, Γκούσταβ Μάλερ προσπάθησε να την αποτρέψει από τη σύνθεση, όταν ανακάλυψε το 1910 τη σχέση της με τον νεαρό αρχιτέκτονα Βάλτερ Γκρόπιους, τη βοήθησε τελικά να εκδώσει πέντε από τα τραγούδια της. Σε αυτά, η Άλμα μελοποιεί με έντονη ευαισθησία ερωτικά ποιήματα του ύστερου ρομαντισμού, αφήνοντας τη δική της φωνή να ακουστεί σε έναν ανδροκρατούμενο μουσικό κόσμο.

Και από εκεί θα επιστρέψουμε σε έναν μυθικό έρωτα, στον μύθο της εγκαταλελειμμένης Αριάδνης, που στοιχειώνει τις τέχνες εδώ και αιώνες, ως μια συγκλονιστική καντάτα του Χάυντν. Η πριγκίπισσα της Κρήτης, μόνη στη Νάξο, θρηνεί την προδοσία του Θησέα και χάνεται στη δίνη του πόνου και της παραφροσύνης. Το ρεσιτάλ ολοκληρώνεται με έναν κύκλο τραγουδιών του διακεκριμένου Αμερικανού συνθέτη Τζέικ Χέγκι, εμπνευσμένο από την παθιασμένη και θυελλώδη σχέση της γλύπτριας Καμίγ Κλοντέλ με τον δάσκαλο και εραστή της, Ωγκύστ Ροντέν. Μέσα από αυτά, η ΝτιΝτονάτο δίνει φωνή σε μια γυναίκα που αψήφησε τις κοινωνικές συμβάσεις, αγάπησε με πάθος, αλλά τελικά οδηγήθηκε στη λήθη και την απομόνωση.

Ένα μουσικό αφιέρωμα στον έρωτα που ξεπερνά τον χρόνο, γεμάτο ιστορίες γυναικών που αγάπησαν, διεκδίκησαν και θυσιάστηκαν – ειπωμένες μέσα από τη φωνή της συγκλονιστικής Τζόυς ΝτιΝτονάτο.