Η Αθήνα, κυρίως κάθε άνοιξη, βρίσκεται σε πολιτισμικό και πολιτιστικό οργασμό. Είναι λες και μόλις ανοίγει ο καιρός, η πόλη ξυπνάει. Καλά, εντάξει, δεν είναι πως τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου δεν έχουμε τι να κάνουμε, αλλά από τον Απρίλιο και μετά ξεκινάει μία περίοδος φεστιβάλ, δράσεων, διημέρων, εκθέσεων – τα πάντα. Η προηγούμενη εβδομάδα ήταν η αρχή αυτής της περιόδου που ξεχειλίζει από ζωή και δράσεις σε κάθε τομέα. Φυσικά, ως ένας άνθρωπος που βαθιά στην ψυχή μου θέλω να τα κάνω όλα (αλλά εννοείται πως δεν προλαβαίνω), προσπαθώ να συμμετέχω παντού – και η υπερκόπωση με περιμένει στη γωνία. Όπως και να έχει, εκτός από το WOW Festival που διαδραματίστηκε το προηγούμενο τετραήμερο, εκείνο το ΣΚ ήταν και το main event του Open House Athens.
Τo Open House Worldwide είναι ένας διεθνής θεσμός που επικεντρώνεται στην ανάδειξη και την προώθηση της αρχιτεκτονικής και λαμβάνει χώρα σε πάνω από 60 πόλεις παγκοσμίως. Ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα έχει καταφέρει να εδραιωθεί ως μία από τις σημαντικότερες διοργανώσεις στον χώρο της αρχιτεκτονικής σε όλο τον κόσμο, καθώς πλέον φαίνεται να είναι και συνώνυμο της. Στην Αθήνα συγκεκριμένα, η δράση ήρθε το 2012 και πλέον έχει γίνει θεσμός και στη χώρα μας, καθώς πραγματοποιείται και στη Θεσσαλονίκη.
Two Homes @Ελεάνα Κίτσιου
Ωστόσο, μπορεί το Open House Athens (OHA) να είναι γνωστό για το διήμερο δωρεάν αρχιτεκτονικών ξεναγήσεων σε δημόσια και ιδιωτικά κτήρια που ανοίγουν τις πόρτες τους, οι επιμέρους δράσεις του όμως είναι εξίσου ενδιαφέρουσες και το ίδιο δημοφιλείς. Χωρίς να μακρηγορήσω πολύ (καθώς έχω να σας πω αρκετά για το main event), μερικές παράλληλες δράσεις είναι το Open Walks, όπου ακριβώς το προηγούμενο Σαββατοκύριακο (29-30/4) πραγματοποιούνται “βόλτες” σε άγνωστες πτυχές και δρόμους της Αθήνας, το Open Office, όπου αρχιτεκτονικά γραφεία ανοίγουν τις πόρτες τους για δια ζώσης ξεναγήσεις και το (αγαπημένο) Made in Athens – όπου τοπικές επιχειρήσεις και δημιουργοί ανοίγουν τα καταστήματα ή τα εργαστήριά τους για το κοινό και ο κόσμος έχει τη δυνατότητα να παρατηρήσει από κοντά τους ανθρώπους που δημιουργούν την/στην Αθήνα.
Για να φτάσουμε όμως και στο ζήτημα που εμένα με απασχόλησε κυρίως, θέλω να μιλήσουμε για το main event του OHA – τα Open Tours. Το πιο γνωστό ίσως κομμάτι της διοργάνωσης είναι εκείνο το διήμερο δωρεάν αρχιτεκτονικών ξεναγήσεων σε δημόσια και ιδιωτικά κτήρια, που τα περισσότερα δεν είναι κανονικά προσβάσιμα στο ευρύ κοινό – ή τουλάχιστον όχι στον βαθμό που ανοίγουν για το OHA, και σίγουρα όχι με τη ξενάγηση των εθελοντών.
Καπνοεργοστάσιο @Ελεάνα Κίτσιου
Και κάπου εδώ θα κάνουμε μία αρκετά μεγάλη παρένθεση για να σας μιλήσω για την ψυχή, την κινητήριο δύναμη, και βασικά τον λόγο που υπάρχουν διοργανώσεις όπως το Open House – για τους εθελοντές του δηλαδή. Και δεν μιλάμε μόνο για τα παιδιά που σας ξεναγούν ή που βλέπετε στα τραπεζάκια της εισόδου των κτηρίων, αλλά και για τους Υπεύθυνους Περιοχών, που έχουν να συντονίσουν 4 με 5 κτήρια ο καθένας – και ουσιαστικά ασχολούνται με αυτό μήνες πριν το event. Θέλω να σας μιλήσω για όλους αυτούς τους ανθρώπους – μία εκ των οποίων κι εγώ – που είτε είναι φοιτητές αρχιτεκτονικής, είτε είναι λάτρεις της αρχιτεκτονικής, είτε είναι τελείως άσχετοι με το ζήτημα και απλά θέλουν να ζήσουν την εμπειρία, και για δύο ολόκληρες μέρες γίνονται “ένα” με την υπόλοιπη ομάδα του κτηρίου που τους ανατέθηκε και μαθαίνουν τα πάντα για το κτήριο και την ιστορία του, για να μπορέσουν να το μοιραστούν με τους χιλιάδες (ναι, χιλιάδες!) ανθρώπους που θα ξεναγήσουν μέσα σε αυτές τις δύο μέρες.
Φωτογραφία: Αρχείο Ζαππείου
Προσωπικά, είναι η δεύτερη χρονιά που συμμετέχω ως εθελόντρια στο OHA και, αν την πρώτη φορά το είδα ως μία ευκαιρία να προσθέσω κάτι ενδιαφέρον στο βιογραφικό μου, φέτος ήταν ξεκάθαρη επιλογή θέλησης. Πέρυσι ήμουν στο Ζάππειο και είχα περάσει εξαιρετικά! Πέρασα σχεδόν 10 ώρες με άλλους 8-9 ανθρώπους που δεν ήξερα, μερικούς δεν τους είχα ξαναδεί, και γίναμε ομάδα – γελάσαμε, γίναμε έξαλλοι (εντάξει, υπάρχουν και αυτά), αλλά κυρίως περάσαμε καλά και με μερικούς από αυτούς πλέον είμαι φίλη. Φέτος τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Μέσα σε έναν χρόνο αλλάζουν πολλά και, επειδή –ευτυχώς– οι άνθρωποι στη ζωή μου πληθαίνουν, είχα την τύχη να ξέρω 3-4 από τους υπεύθυνους περιοχών, να είναι φίλοι μου, να είναι η παρέα μου – οπότε πλέον δεν ήταν μία ακόμα καινούρια εμπειρία· ήταν η ευκαιρία να περάσω χρόνο με ανθρώπους που αγαπώ, να μάθω νέα πράγματα και φυσικά να γνωρίσω ακόμα περισσότερο cool κόσμο.
@ Γιώργος Σφακιανάκης
Το κτήριο στο οποίο βρισκόμουν ήταν το VEIL (ίσως το πιο διαφημισμένο κτήριο του φετινού OHA – και απολύτως δικαιολογημένα), ένα σχεδόν “αιωρούμενο” κτήριο στη γειτονιά των Πατησίων, δημιούργημα από τους ARID, μία νεοσυσταθείσα αρχιτεκτονική ομάδα. Δεν θα κάτσω να σας γράψω όλο το κείμενο της ξενάγησης των 6 ορόφων (να ερχόσασταν να το βλέπατε!), αλλά θα σας πω τα βασικά. Πρόκειται για μία διπλοκατοικία της δεκαετίας του ’50 που ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε το 2024 και περιλαμβάνει διαμερίσματα co-living (όχι AIRBNB), co-working spaces, ταράτσα και γενικά ένα συνονθύλευμα νέων τεχνολογιών και διαχρονικών επιλογών, επαναχρησιμοποίηση των υπαρχόντων υλικών και γενικά μία πρόθεση από την πλευρά των αρχιτεκτόνων να “φτιάξουν” κάτι σύγχρονο, αλλά διατηρώντας την αρμονικότητα που υπάρχει στις γειτονιές της Αθήνας. Φυσικά και διαφοροποιείται – ακόμα και μία άσχετη μέρα σταματάς στον δρόμο για να παρατηρήσεις αυτό το σχεδόν “γλυπτό” κτήριο – αλλά στη βάση του, σαν δημιουργία, είναι ένας διάλογος παλιού και νέου.
VEIL @Ελεάνα Κίτσιου
Σε αυτό το κτήριο λοιπόν μετακόμισα για δύο μέρες και καλωσόρισα μέσα του 1.150 ανθρώπους (!) – από τα 69 κτήρια του OHA, ήταν εκείνο με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα. Εγώ, κατά βάση, βρισκόμουν στην είσοδο και στο crowd control, μαζί με την Όλγα συνήθως, που ήταν εκεί με τις τσάντες και τους χάρτες του OHA για να αγοράσει ο κόσμος. Όλοι οι υπόλοιποι υπέροχοι – εξαιρετικοί – τέλειοι άνθρωποι της ομάδας (μαζί με την Αγγελική, η οποία ήταν η Υπεύθυνη Περιοχής) ανεβοκατέβαιναν το κτήριο και ξεναγούσαν τον κόσμο σε αυτούς τους 6 ορόφους. Η κούραση είναι τεράστια – θα ήταν γελοίο να υποστηρίξω το αντίθετο – η καλή διάθεση όμως, η μουσική που είχαμε βάλει στο ηχείο, τα inside jokes, τα ευτράπελα και ο κόσμος που είχε απίστευτη υπομονή και ευγένεια, έκαναν την όλη διαδικασία κάτι για το οποίο, μόλις τελείωσε, ανυπομονούσες να ξαναρχίσει. Πιστεύω είμαι τρομερά τυχερή που βρέθηκα σε αυτή τη συνθήκη με αυτή την ομάδα, γιατί ποτέ δεν ξέρεις πού θα χρειαστεί να πας. Και ως ένας άνθρωπος που αγαπάω τον κόσμο και είμαι κοινωνική, η συνθήκη της συνύπαρξης με κάνει από μόνη της χαρούμενη. Πολύ γέλιο παιδιά, πολύ κούραση, πολύ μέτρημα, πολύ πάνω-κάτω (το health app στο κινητό του Νικηφόρου έλεγε μόνο τη μία μέρα: 51 ορόφους).
Το διήμερο του main event έκλεισε με ένα πάρτι στο Romantzo, με τους εθελοντές από όλα τα κτήρια της Αθήνας – γιατί ναι, μέσα στην κούραση μας και το χάος των ημερών, θέλουμε στο τέλος να παρτάρουμε, να χορέψουμε και να πιούμε, και ξέρετε κάτι; That’s better than ok. Γενικότερα, θα το ξαναπώ: είμαι τρομερά τυχερή. Αυτό το διήμερο είναι από τα πράγματα που πλέον θα περιμένω κάθε χρόνο – και γιατί μπαίνεις σε χώρους που δεν θα είχες αλλιώς την δυνατότητα να δεις αλλά βασικά μου δίνεται η ευκαιρία να περνάω χρόνο με ανθρώπους που είναι ήδη φίλοι μου, αλλά και γιατί ο κόσμος που γνωρίζεις είναι, κατά βάση, υπέροχος . Γιατί αυτό που κάνει, δεν το κάνει ούτε για τα λεφτά, ούτε γιατί τον υποχρεώνει κανένας – το κάνει γιατί του αρέσει. Ο καθένας μας δίνει τον χρόνο του και την παρουσία του σε αγνώστους και με αγνώστους απλά επειδή θέλει, και αυτό, για μένα, είναι – εκτός των άλλων – τρομερά γοητευτικό και άξιο θαυμασμού. Και ναι, ξέρω πως οι ουρές και η αναμονή, ειδικά φέτος, ήταν ένα ζήτημα – και ειδικά στο κτήριο που βρισκόμουν εγώ – αλλά κάνουμε όλοι το καλύτερο που μπορούμε. (Κάπου εδώ θα υπερηφανευτώ και θα πω πως στο VEIL δεν έμεινε άνθρωπος απ’ έξω – τους βάλαμε όλους – proud moment).
Οι Υπεύθυνοι Περιοχών – και όχι μόνο – στο πάρτι λήξης στο Romantzo
Μέχρι του χρόνου, λοιπόν, ή μέχρι το επόμενο ποτό που θα πιούμε όλοι μαζί, αποχαιρετώ το Open House Athens και την τρέλα της τελευταίας εβδομάδας – που, βασικά, πήγαινα από δουλειά για κρασιά και από πρόβες σε κουτούκια – γιατί ναι, υπάρχει ισορροπία. Όση δουλειά κάνουμε και όσο τρέξιμο ρίχνουμε, άλλη τόση καλοπέραση θέλει για να βγει, παιδιά. Γιατί αν δεν περνάμε και καλά, τι κάνουμε; Μέχρι του χρόνου, λοιπόν, θα κοιτάω τις φωτογραφίες και τα βίντεο και θα πηγαίνω γυμναστήριο – γιατί είναι τρομερά πιθανό του χρόνου να ξεναγούμε… ουρανοξύστη.
*Κάπου εδώ θέλω να ευχαριστήσω την Αγγελική, τον Νικηφόρο, την Όλγα, την Αναστασία, τη Ναταλία, τη Δήμητρα, την Κλαίρη, τον Γιάννη, την Αγγελίνα, τη Μαρία, τη Χαρά και φυσικά την Άρτεμη, την Κατερίνα, τον Αντώνη, τον Δημήτρη, τον Μηνά, τη Μαρία και τον Μάνθο – που κάνανε τις μέρες μου, και κυρίως τις νύχτες μου, υπέροχες και τις γεμίσανε με γέλιο και ιστορίες.