Με το Cinemathesis, η Γιάννα Δεληγιάννη κάνει τον κινηματογράφο όνειρο που γίνεται πραγματικότητα για παιδιά σε κάθε άκρη της Ελλάδας

Αντίκρισα πρώτη φορά τη Γιάννα Δεληγιάννη στη “σκηνή” της 2ης Συνάντησης για την Κινηματογραφική Εκπαίδευση, που οργανώθηκε στον Πύργο Ηλείας, ως μέρος του 27ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για παιδιά και νέους, τον περασμένο Νοέμβριο. Μια χαμογελαστή γυναίκα – πολύ ωραία ντυμένη – πήρε τον λόγο και ξεκίνησε να μιλά για το πώς οργώνει την Ελλάδα μαζί με τον συνεργάτη της Χρήστο Πετρόπουλο, και προτρέπει τα παιδιά να παίζουν κινηματογράφο – για το Cinemathesis.

[relart 1]

Μετά από ένα υπέροχο, μικρό αλλά απολύτως συγκινητικό βιντεάκι με στιγμιότυπα από τις ταινίες που τα παιδιά έφτιαξαν μόνα τους, μας μίλησε για τα ακριτικά νησιά, για τα μονοθέσια σχολεία, για τα όνειρα που επιτρέπει στα παιδιά να δουν μέσα από φωτογραφικούς φακούς και μονοπλάνα. Εκτός από τον θαυμασμό μου, εκείνη την ημέρα, νομίζω πως λίγο μαγεύτηκα ή και ερωτεύτηκα τη δουλειά του Cinemathesis, την ελπίδα και τη εμπιστοσύνη της Γιάννας για την νέα γενιά και την τεχνη. Βρισκόμουν σε εκείνες τις καρέκλες του αμφιθεάτρου και έπιασα τον εαυτό μου να κλαίει από συγκίνηση και χαρά για εκείνα τα παιδιά που, τελείως απρόοπτα, μοιάζει σαν να τους δίνεται η δυνατότητα να ονειρευτούν με μέσα υπέροχα και χρωματιστά – και ίσως μια μικρή λύπη για το πόσο ο μικρός μου εαυτός θα πετούσε, κυριολεκτικά, μέσα από κάμερες και οθόνες, και δίπλα σε ανθρώπους που θα του έδειχναν πως η τέχνη είναι κάτι σαν διαστημόπλοιο – μπορεί να σε πάει παντού.

Μου ήταν αδύνατο, λοιπόν, να μην «κυνηγήσω» εκείνη τη γυναίκα και να μην τη ρωτήσω τα πάντα για όσα κάνει: για το Cinemathesis, τα ακριτικά νησιά, τον κινηματογράφο, την τέχνη – μου ήταν αδύνατο να μην την γνωρίσω. Για το γεγονός πως έχει αφιερώσει τη ζωή της για να είναι ένας λευκός καμβάς, πάνω στον οποίο παιδιά από παντού – αλλά κυρίως από περιοχές που η τέχνη δεν ακουμπάει συχνά – θα γράφουν, θα ονειρεύονται, θα μιλούν και θα εκφράζονται. Χωρίς καν να την γνωρίζω, και έχοντας ανταλλάξει μόνο λίγες κουβέντες, της ζήτησα να μου αφιερώσει τον χρόνο της και να μου εμπιστευτεί τις ιστορίες της και τα όνειρά της – το Cinemathesis, το βιβλίο της και λίγη από την ψυχή της. Της ζήτησα να μου δείξει πώς «παίζουμε κινηματογράφο» και εκείνη, σε ένα καφέ στα Εξάρχεια, ήταν αρκετά ευγενική και ανοιχτή, να μου μιλήσει για όλα.

Θα το έλεγα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Θεωρώ τα ανήλικα παιδιά ανθρώπους ισότιμους με εμάς που βρίσκονται απλά σε μία άλλη ηλικία. Θα έλεγα πως ο κινηματογράφος είναι μία “μεγάλη αγάπη”. Μία από τις καλές τέχνες που εγώ τυχαίνει να αγαπώ και θα ήθελα να τη μοιραστώ μαζί τους και να γνωρίσω και τις δικές τους αγάπες, όποιες και αν είναι αυτές.

Είμαι η Γιάννα και είμαι καλά (γέλια). Κοίτα, δεν ξέρω τι ακριβώς μπορώ να πω. Από πολύ μικρή είχα μία ιδιαίτερη αγάπη για τις τέχνες – μου άρεσε να πηγαίνω σε μουσεία, διάβαζα… – αν και δεν προέρχομαι από μια οικογένεια που είχε κάποια ασχολία με τις τέχνες. Ο μπαμπάς μου με πήγαινε παντού και αργότερα ο μεγάλος μου αδερφός με πήγαινε και έβλεπα πάρα πολύ σινεμά. Πολλά αφιερώματα, πολλά αθηνοράματα ή πολλά φεστιβάλ μεταμεσονύχτια που γινόντουσαν τότε στη Ροκ Αθήνα.

Ναι, ναι! Θυμάμαι πηγαίναμε στις μεταμεσονύχτιες προβολές στο Άλφαβίλ στη Νεάπολη Εξαρχείων και σε διάφορα άλλα σινεμά του κέντρου. Πολύ θερινό σινεμά τα καλοκαίρια στην Αθήνα! Άρχισε από πολύ νωρίς η αγάπη μου για το σινεμά χωρίς απαραίτητα να το προσδιορίσω. Μετά, στο Λύκειο, επειδή πήγα σε πολυκλαδικό, παίρναμε κατεύθυνση πολύ νωρίς αλλά κυρίως είχαμε πολλά εξωσχολικά προγράμματα τις μεσημεριανές ώρες που δεν υπήρχαν σε άλλα σχολεία. Εργαστήρια φωτογραφίας, κινηματογράφου, θεάτρου, εκθέσεις ή συναυλίες. Διάλεξα και εγώ, χωρίς να ξέρω πολλά, εκείνο του κινηματογράφου. Οπότε, ήδη από το Λύκειο, άρχισα να κάνω μαθήματα με επαγγελματία κινηματογραφιστή. Μας μάθαινε μοντάζ, μας πήγαινε βόλτα στο στούντιό του… και κάπως έτσι, πολύ νωρίς, μου άνοιξε ένας δρόμος.

Η τέχνη είναι εργαλείο να εκφραζόμαστε – δεν είναι κάτι άλλο! Το πού μπορεί να φτάσει ο καθένας μας με τις δυνατότητές του είναι άλλο.

Τότε, όπως και τώρα, δεν υπήρχε ακαδημία κινηματογράφου, οπότε όταν τελείωσα το Λύκειο μπήκα στη Σχολή Χατζίκου. Τελείωσα τη σχολή, μάλιστα με τη σπουδαστική μου ταινία να είναι ένα ντοκιμαντέρ για την ιστορία του Άλφαβίλ, το σινεμά – που ήταν και το πρώτο μου έναυσμα για να ασχοληθώ ίσως με την τέχνη – και συνέχισα να κάνω μικρού μήκους ταινίες. Δούλεψα πολλά χρόνια ως βοηθός σκηνοθέτη, σε γυρίσματα, σε ταινίες… Ταξίδια… Μποέμικη ζωή! (χαμογελάει). Κουράστηκα πολύ όμως, γιατί τα γυρίσματα δεν είναι εύκολα. Και κάποια στιγμή, το 2004, γνώρισα τον Θωμά Μοσχόπουλο, που με έφερε σε επαφή με την Ξένια Καλογεροπούλου, και ξαφνικά, από εκεί που δεν το περίμενα, ξεκίνησε η πορεία μου στο θέατρο για παιδιά και νέους.

Ήταν μία πολύ ευτυχισμένη στιγμή της ζωής μου γιατί εκεί άρχισε να κουμπώνει μέσα μου αυτό που πραγματικά ήθελα να κάνω. Είχα δει τον Σκλαβή της Ξένιας Καλογεροπούλου ως θεατής. Μου άρεσε πάρα πολύ η προσέγγισή της προς τα παιδιά και τους νέους, σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης και όχι το εύκολο, εντυπωσιακό ή το διδακτικό στο θέατρο. Έμεινα πολλά χρόνια μαζί τους στο θέατρο Πόρτα – πάνω από 16 χρόνια. Και όταν ένιωσα πως αυτός ο κύκλος ολοκληρώθηκε, ήθελα να γυρίσω πίσω στη μεγάλη μου αγάπη, στο μικρόβιο του κινηματογράφου, αλλά όχι πλέον από την πλευρά του δημιουργού, αλλά από την πλευρά της εκπαίδευσης με κάποιο τρόπο.

Κάθε ταξίδι και κάθε πρόγραμμα ξεκινάει από το μηδέν. Κάθε χρονιά ψάχνεις χρηματοδότηση από το μηδέν. Είναι ένας αγώνας διαρκείας.

Δεν ήταν εύκολο να πάρω αυτή την απόφαση, γιατί στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο (γελάει). Τέλος πάντων, άρχισα να κάνω διάφορα courses στο εξωτερικό για film education, άρχισα να ψάχνω πολύ, να διαβάζω πολύ, να στήνω προγράμματα, να σχεδιάζω προγράμματα. Ρίσκαρα και άνοιξα και μια εταιρεία Α.Μ.Κ.Ε. (Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία), που — όπως λέει και η λέξη — είναι μη κερδοσκοπική (γελάει), με τεράστια έξοδα και χωρίς να έχει φυσικά έσοδα. Παρ’ όλα αυτά, αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα να κάνω διάφορες προτάσεις στο Υπουργείο Πολιτισμού, σε διάφορα ιδρύματα, σε φορείς ιδιωτικούς ή άλλα κινηματογραφικά φεστιβάλ, για συνεργασίες, επαφές, επιχορηγήσεις και τέτοια. Και έτσι άνοιξε κάπως αυτός ο δρόμος. Το πρώτο μας πρόγραμμα ήταν τα «Εργαστήρια στην Άγονη Γραμμή». Έκανα και στην Αττική αρκετά προγράμματα, αλλά το όνειρό μου ήταν να φύγω και να πάω στα μικρά νησιά — όπως είχα ταξιδέψει και παλαιότερα με μικρές περιοδείες που έστηνα πάλι στην Άγονη Γραμμή, με παραστάσεις της Ξένιας. Ήθελα πάντα να γυρίσω σε αυτά τα μέρη, και απλώς έψαχνα τον τρόπο, το σινεμά δηλαδή.

Αυτό για εμάς είναι ένας αγώνας διαρκείας – δεν σταματάει ποτέ. Θα έπρεπε ήδη να είχα αποθαρρυνθεί και να είχα σταματήσει όλη αυτή την τρέλα (χαμογελάει). Κάθε ταξίδι και κάθε πρόγραμμα ξεκινάει από το μηδέν. Κάθε χρονιά ψάχνεις χρηματοδότηση από το μηδέν. Το Υπουργείο Πολιτισμού ανοίγει προσκλήσεις, στις οποίες φυσικά κάνουμε τις αιτήσεις μας, αλλά ποτέ δεν ξέρεις αν θα εγκριθεί και τι ποσό θα εγκριθεί από το αιτούμενο. Εγκρίνονται, βέβαια… γιατί έχουμε έργο να δείξουμε, υπάρχουν οι δράσεις μας και είναι δεδομένο… το εκτιμούν αυτό οι άνθρωποι. Παρ’ όλα αυτά, το κόστος είναι τεράστιο και συνεχώς ψάχνουμε χορηγίες, δωρεές, επιχορηγήσεις για τα πάντα. Δυστυχώς, δεν υπάρχει ένα πλαίσιο που να μπορεί να καλύψει μια ΜΚΟ, για παράδειγμα, για τρία χρόνια. Δεν μπορείς να οργανώσεις τα πράγματα, να πάρεις προσωπικό, να οργανώσεις δράσεις… Ακόμα και μετά από 7 χρόνια, δεν έχει εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της εταιρείας για όλο το έτος. Αλλά κάπως θα γίνει πάλι…

Φυσικά και είναι η δουλειά μας! Είναι απογοητευτικό, όμως, ναι, να είσαι στην αρχή ή στα μέσα του έτους και να μην ξέρεις πώς θα πορευτείς. Και να πω κιόλας πως η ΑΜΚΕ (η εταιρεία που είναι το Cinemathesis) έχει εφορία, υπαλλήλους – γιατί εμείς δεν δουλεύουμε με εθελοντές. Έχουμε κινηματογραφιστές, εκπαιδευτές, ερευνητές, οι οποίοι πληρωνόμαστε, συν τα έξοδα, τα οποία εκτοξεύονται – τα μηνιαία ταξίδια, τις δράσεις στην Αθήνα… Και το Cinemathesis δεν κάνει εθελοντικό έργο – παρ’ όλα αυτά υπάγεται στην κατηγορία της ΑΜΚΕ όπου υπάγονται και άλλες οργανώσεις που κάνουν τελείως διαφορετικό έργο και με διαφορετικούς στόχους. Οπότε αυτό είναι τρομερά δύσκολο να συντηρηθεί. Είναι ένας αγώνας διαρκείας. Θα το κλείσω έτσι όπως το ξεκίνησα (γελάει).

Πάντα μου άρεσε το ταξίδι. Μου άρεσε να γνωρίζω νέους τόπους. Δεν έχω κάποιο δικό μου χωριό, ας το πούμε, οπότε πάντα αναζητούσα καινούργιες “πατρίδες”. Είμαι κιόλας από τη Μικρά Ασία, οπότε ίσως είναι και στο DNA όλο αυτό. Όσο ταξίδευα λοιπόν σε αυτά τα μικρά μέρη και έβλεπα αυτές τις μικρές ομάδες μαθητών και την αγάπη που γυρνούσε πίσω — η οποία ήταν δεκαπλάσια από αυτό που τους προσφέραμε, ήδη από τότε με τις παραστάσεις θεάτρου που κάναμε — με γοήτευε πάρα πολύ και μου έδινε ώθηση και κίνητρο. Περνούσαν τα χρόνια και έβλεπα κιόλας ότι δεν αλλάζουν τα πράγματα στα νησιά. Υπάρχουν, δηλαδή, πολλά νησιά που τώρα, το 2025, ζούνε λες και είμαστε στη μεταπολεμική Ελλάδα. Τα παιδιά δεν έχουν ερεθίσματα, δεν έχουν διεξόδους. Οι ίδιοι οι κάτοικοι δεν έχουν διεξόδους. Δηλαδή, πηγαίνουμε τώρα σε σχολεία και, εκτός από τα παιδιά, έρχονται και οι γονείς μαζί για να δουν κι αυτοί μια ταινία — για να κάνουν κάτι διαφορετικό στην καθημερινότητά τους. Πηγαίνουμε στα καφενεία και βάζουμε ταινίες για τους παππούδες και τις γιαγιάδες και γίνονται άλλοι τόσοι. Η χαρά και η αγάπη που μας δίνουν πίσω για κάτι πολύ “απλό” για εμάς, είναι ανεκτίμητη.

Το βάζω το “απλό” σε εισαγωγικά, φυσικά, γιατί είναι πολύ δύσκολο να ταξιδεύεις καταχείμωνο και με αυτές τις συνθήκες που υπάρχουν στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια — μια φορά το μήνα, κατά μέσο όρο. Από την οργάνωση μέχρι τα πάντα. Και φυσικά, αφήνουμε πίσω μας πάρα πολλά πράγματα· την προσωπική μας ζωή, τις οικογένειές μας… Αλλά έχει γίνει έργο ζωής πια. Δηλαδή, ήταν ένα όραμα που έγινε στόχος ζωής.

Πιστεύω πολύ στην εξωστρέφεια της τέχνης

Όχι, δεν το ξεκίνησα μόνη μου – έκανα μόνη μου τη δύσκολη δουλειά και από τότε έχουν περάσει 7 χρόνια. Η ιδέα ήταν και από μία φίλη μου που ζούσε στο Λονδίνο, που μου είχε πει πως το film education υπάρχει στην Ελλάδα, οπότε εκεί πήρα θάρρος και ξεκίνησα να το ψάχνω περισσότερο. Είδα πως υπάρχει και σε άλλα μέρη στην Ευρώπη, ήξερα και για τα μαθηματικά φεστιβάλ κινηματογράφου. Αλλά το σκεπτικό – το να πηγαίνω με όλα αυτά τα project στην άγονη γραμμή και σε ακριτικές περιοχές ήταν μία δική μου τελείως προσωπική τρέλα που όμως βρήκα σε αυτήν συνοδοιπόρους φίλους που βοήθησαν και στο στήσιμο της Cinemathesis τα πρώτα χρόνια και είναι ακόμα δίπλα μου και τους ευχαριστώ, καθώς και σε νέους φίλους και συνεργάτες. Κυρίως όμως οφείλω πάρα πολλά στον Χρήστο Πετρόπουλο που ήταν φίλος μου από 19 χρόνων και συμμαθητής μου στη σχολή και μοιραστήκαμε αυτή την τρέλα του να αντέχουμε να πηγαίνουμε ξανά και ξανά σε όλα αυτά τα μέρη και τις δύσκολες συνθήκες και να μοιραζόμαστε αυτή την αγάπη. Νομίζω πως μεγαλώνουμε μαζί και οι δύο, δεν έχουμε προσωπικά απωθημένα να κάνουμε κάτι δικό μας – θέλουμε να δώσουμε χώρο στα παιδιά να κάνουν κάτι δικό τους και αυτό δεν το βρίσκεις εύκολα νομίζω.

Για εμένα είναι ουσιαστική η προτεραιότητα που δίνουμε στα παιδιά και στους νέους. Αν δεις σε όλες τις μαθητικές ταινίες, δεν υπογράφουμε πουθενά – ούτε ως σκηνοθέτες, ούτε τις “χρησιμοποιούμε” σε δικά μας φεστιβάλ. Δηλώνουμε εκπαιδευτές, είμαστε εκεί με τα παιδιά, τα στηρίζουμε, τους δίνουμε βήμα, τον εξοπλισμό, τις γνώσεις – τις οποίες γνώσεις έχουμε, γιατί μαθαίνουμε πολλά από τα παιδιά. Όμως όλες οι δουλειές και τα έργα τέχνης των παιδιών είναι δικά τους. Θα πάνε σε μαθητικές εκθέσεις φωτογραφίας, θα πάνε σε μαθητικά φεστιβάλ, θα κάνουμε μεταξύ μας προβολές. Δεν έχει καν νόημα να πιεστούν τα παιδιά να κάνουν ένα ολοκληρωμένο έργο τέχνης, μας αρκεί η διαδικασία. Μας αρκεί να βρουν ένα εργαλείο αυτοέκφρασης και να δώσουμε στα παιδιά αυτό το βήμα να ακουστούν, να μιλήσουν και να βγάλουν προς τα έξω ό,τι θέλουν να επικοινωνήσουν και να τους ανοίξουμε αυτόν τον δρόμο της εξωστρέφειας. Πιστεύω πολύ στην εξωστρέφεια της τέχνης!

Έχω δει πολλούς φίλους καλλιτέχνες να κλείνονται στον εαυτό τους. Δεν είναι εύκολο να κάνεις τέχνη στην Ελλάδα! Θέλω έτσι λίγο να προσπαθήσω να απελευθερώσω τα νέα παιδιά και να βάλω την τέχνη στην καθημερινότητά τους, στην αισθητική τους, στην ποιότητα της κάθε τους μέρας, χωρίς απαραίτητα να έχουν ένα τεράστιο στόχο που μπορεί να τους αποθαρρύνει ή να τους αγχώσει. Η τέχνη είναι εργαλείο να εκφραζόμαστε – δεν είναι κάτι άλλο! Το πού μπορεί να φτάσει ο καθένας μας με τις δυνατότητές του είναι άλλο. Σε κάθε επάγγελμα που θα κάνουμε, αν μπορέσουμε να έχουμε μια αισθητική καλλιέργεια και μια ποιότητα ή μια παιδεία καλύτερα ή πολιτισμό στην καθημερινότητά μας, από το πώς θα μιλήσεις σε κάποιον μέχρι το πώς θα προσέξεις το σπίτι σου ή το χωριό σου – αυτή είναι η φιλοσοφία μου. Να έχουμε την τέχνη, τον πολιτισμό και την παιδεία στην καθημερινότητά μας.

Πηγαίνουμε σε σχολεία και, εκτός από τα παιδιά, έρχονται και οι γονείς μαζί για να δουν κι αυτοί μια ταινία. Πηγαίνουμε στα καφενεία και βάζουμε ταινίες για τους παππούδες και τις γιαγιάδες και γίνονται άλλοι τόσοι.

Μην νομίζεις και εγώ το ζήλεψα που μεγάλωσε σε μεγάλη πόλη – ήθελα να είναι πιο βασικό στοιχείο της καθημερινότητας μου. Κατά κάποιο τρόπο αυτό που ζουν τα παιδιά στα ακριτικά νησιά το ζουν και τα παιδιά στις μεγάλες πόλεις. Βέβαια εδώ έχουν την δυνατότητα οι γονείς να τα πάνε σε μουσεία, φεστιβάλ, παραστάσεις κλπ. Τα παιδιά στις  μικρές κοινότητες δεν έρχονται σε επαφή, πέρα από το σχολείο που και εκεί δεν πάει ποτέ κανένας δάσκαλος μουσικής και ζωγραφικής. Μονο οι δάσκαλοι αναπληρωτές που αλλάζουν κάθε χρόνο και δεν προλαβαίνουν και εκείνοι να ολοκληρώσουν το έργο τους. Οποτε επειδή η μόνη επαφή αυτών των παιδιών είναι με την υγεία ή το περιβάλλον – δηλαδή τέτοιοι φορείς πηγαίνουν εκεί (όταν πηγαίνουν τέλος παντων) – όταν πάμε εμείς ως τρελοί με οθόνες με παραστάσεις, με παιχνίδια ή και ένα κινητό μουσείο 7η τέχνης, με εκθέσεις φωτογραφίες (και άλλες τόσες δράσεις), ε ναι εντυπωσιάζονται πολύ! Και όχι μόνο εντυπωσιάζονται γενικά και αόριστα, όλα αυτά τους δίνουν ένα δρόμο να εκφράσουν δικά τους πράγματα. Τα προγράμματά μας όλα είναι ειδικά σχεδιασμένα και από πίσω τους υπάρχουν παιδαγωγικά κριτήρια και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο κάθε παιδί βρίσκει κάπου να πατήσει και να βγάλει κάτι από την συνθήκη που βιώνει – για την οικογένεια του ή τον τόπο του ή τις χαρές ή τις λύπες του. Είναι ένα όχημα η τέχνη και τα παιδιά το δέχονται γιατί έχουν ανάγκη να το αγκαλιάσουν.

Μας έχουν πει και μας έχουν τύχει πολλά, αλλά ένα πολύ εντυπωσιακό που μας είχε τύχει ήταν ένα παιδί σε ένα σχολείο, όπου σε μια “αξιολόγηση” – ή καλύτερα αναστοχασμό – που κάνουμε στο τέλος των δράσεων, είχε γράψει: «Είναι η πρώτη φορά που κάποιος με άκουσε». Και μόνο για αυτό το παιδί, αξίζει να πηγαίνουμε παντού. Μετά που το συζητήσαμε, μας λένε: «Μα ναι, κυρία, όλο μιλάνε και δεν μας ακούνε – όλο μας λένε τι να κάνουμε, πώς να φερθούμε ή μας μαλώνουν». Και είναι αλήθεια. Κι εγώ, ως μαμά, κάνω τέτοια λάθη. Αλλά μέσα από τα δικά μας, αυτά τα προγράμματα, ακούμε πολύ τα παιδιά.

Αυτή είναι μια μεγάλη κουβέντα, η οποία θα έπρεπε να είναι αυτονόητη και να έχει λήξει εδώ και πολλές δεκαετίες. Το σινεμά σήμερα, όπως και κάθε άλλη μορφή τέχνης, είναι εδώ, είναι ζωντανό, είναι σύγχρονο, έχει τεράστιο εύρος θεματικής, μπορεί να ακουμπήσει θέματα τα οποία δεν μπορούν εύκολα να συζητηθούν. Αν μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις, όπως λέμε στη φωτογραφία, φανταστείτε πόσες λέξεις είναι η κινούμενη εικόνα. Πόσοι συμβολισμοί, δεύτερο επίπεδο και τρίτο επίπεδο… Θεωρώ αυτονόητο ότι ο κινηματογράφος θα έπρεπε όχι απλώς να διδάσκεται, αλλά να είναι εργαλείο για κάθε εκπαιδευτικό, ώστε να μπορέσει με τα παιδιά – όποια θεματική και γνωστικό αντικείμενο κι αν διδάσκει – να επικοινωνήσει ουσιαστικά. Ειδικά σήμερα, που τα παιδιά έχουν στα χέρια τους την κινούμενη εικόνα, είναι τώρα η τελευταία στιγμή που έχουμε τη δυνατότητα να την εντάξουμε στην εκπαίδευση και να τη χρησιμοποιήσουμε προς όφελος των παιδιών και της νέας γενιάς.

Φοβάμαι το AI που έρχεται, για να είμαι ειλικρινής. Αλλά ακόμα κι αυτό, εάν έχεις καλλιεργήσει την αισθητική, την παιδεία και τις δεξιότητες μέσα από την οπτική της τέχνης στα παιδιά, ελπίζω πως μπορούν να το χρησιμοποιήσουν και αυτό προς όφελός τους. Έχω γενικά μεγάλη εμπιστοσύνη στη νέα γενιά, πάντα, και πιστεύω ότι θα βρεθεί ο τρόπος – αρκεί να τους δώσουμε κι εμείς, οι παλαιότεροι πια, έναν δρόμο να σκέφτονται τα πράγματα λίγο σε δεύτερο επίπεδο και να κρίνουν, πριν προχωρήσουν στον τρόπο που χρησιμοποιούν τα νέα εργαλεία και τα νέα ψηφιακά μέσα που έχουν στα χέρια τους.

Είναι ένα όχημα η τέχνη και τα παιδιά το δέχονται γιατί έχουν ανάγκη να το αγκαλιάσουν.

Έχουμε δαιμονοποιήσει λίγο όλα αυτά τα νέα μέσα που εσείς οι νέοι έχετε στα χέρια σας – και τα social media και τα video games. Και όντως, έχουν επηρεάσει αρνητικά πολλά νέα παιδιά. Αλλά να μην ξεχνάμε πως εμείς μεγαλώσαμε αυτά τα νέα παιδιά (γελάει), οπότε μάλλον κάναμε κι εμείς κάτι λάθος… Ας τους δώσουμε, λοιπόν, ένα βήμα να διορθώσουν τα δικά μας λάθη και να χαράξουν τους δικούς τους δρόμους.

Θα ήθελα να καταφέρουμε να το κρατήσουμε ενεργό για πολλά ακόμα χρόνια. Είναι ένας αγώνας διαρκείας, αλλά δεν θα το βάλουμε κάτω με τίποτα. Όπως λέω και στα παιδιά – χρησιμοποιώ συχνά αυτό το ρητό – εφτά φορές θα πέφτεις, θα σηκώνεσαι οκτώ. Οπότε θα το παλέψουμε. Θα ήθελα να φτιάξουμε μια εστία, ένα hub, ένα μεγαλύτερο μέρος στην Αττική, στην Αθήνα, όπου όλα αυτά τα παιδιά που μας ψάχνουν και μας αναζητούν, που μεγαλώνουν και θέλουν να δουλέψουν κοντά μας ή να φτιάξουν τα δικά τους έργα, να έχουν μια βάση. Να έχουν κι αυτά έναν δικό τους χώρο, να είναι και η βάση της Cinemathesis, να γίνονται συνέχεια πράγματα και να υλοποιούνται διαρκώς ιδέες των νέων ανθρώπων. Το μεγάλο μου “τρελό” όνειρο, δηλαδή, είναι να δημιουργηθεί αυτός ο χώρος. Χωρίς αυτό, βέβαια, να μας αποτρέψει από το να συνεχίσουμε να δημιουργούμε αυτόν τον χώρο – και αυτήν την αγκαλιά – σε κάθε νέο μέρος που επισκεπτόμαστε…

Έχω γενικά μεγάλη εμπιστοσύνη στη νέα γενιά, πάντα, και πιστεύω ότι θα βρεθεί ο τρόπος – αρκεί να τους δώσουμε κι εμείς, οι παλαιότεροι πια, έναν δρόμο.

(γελάει) Το λέω καμία φορά και γελάνε οι φίλοι μου. Είμαι ένας απαισιόδοξα αισιόδοξος άνθρωπος!

Πολλούς στόχους! Έχουμε πολλά αιτήματα από πολλά νησιά και πολλά σχολεία και πολλές μικρές κοινότητες, και η αλήθεια είναι πως δεν θα μπορούμε να τα ικανοποιήσουμε όλα μέσα στην ίδια χρονιά, γιατί κινούμαστε ανάλογα με τις χρηματοδοτήσεις και τις προτεραιότητες που βάζουμε. Έχουμε κάποια εργαστήρια κινηματογράφου, ολοκληρώσαμε ένα πρόγραμμα στη Λήμνο και τα ειδικά σχολεία. Στο «Παίζουμε Κινηματογράφο…μια άλλη Οπτική», στο νησί της Λήμνου, τα παιδιά εμπνευστήκαν από κορυφαία έργα διάσημων ζωγράφων και δημιούργησαν μια σουρεαλιστική ιστορία την οποία κατέγραψαν στην μαθητική ταινία cut–outanimation με τίτλο «Μια ομπρέλα για τον Μαγκρίτ». Ολοκληρώθηκαν στην Κέα τα γυρίσματα της μαθητικής ταινίας «Η φωνή του νερού | The Voice of Water» και οι εκπαιδευτικές δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού με στόχο την προστασία του νερού και των φυσικών πόρων. Συνεχίζουμε κάποιες δράσεις σε κάποια γηροκομεία, γιατί ασχολούμαστε και με την τρίτη ηλικία, σε σχέση με τους εφήβους. Έχουμε και κάποια καλοκαιρινά σχέδια για κάποιες μαθητικές ταινίες που θα υλοποιήσουμε. Μαθητικά φεστιβάλ και φυσικά το «Παίζουμε Σινεμά στο Μουσείο» στο Μουσείο Παιχνιδιών Μπενάκη στις 26 Απριλίου! Δεν τελειώνουν τα σχέδια ποτέ.

Είναι η ελπίδα μας – να συνεχίσουμε “να παίζουμε κινηματογράφο”. Γιατί πιστεύω πολύ πως όλοι μας ήμασταν κάποτε παιδιά, κρύβουμε ένα παιδί μέσα μας, είχαμε ένα παιδικό δωμάτιο, μια αυλή και όνειρα!