Μια κουβαρίστρα με κόκκινο νήμα πρόσφεραν για καλωσόρισμα οι υπεύθυνοι του Γαλλικού Ινστιτούτου της Αθήνας σε όσους έφταναν στην οδό Σίνα, το μεσημέρι της Τρίτης, για να παρακολουθήσουν την παρουσίαση του προγράμματος των πολιτιστικών του δράσεων για το 2018. Ένα κόκκινο νήμα που θέλει να ενώσει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, ένα γραφιστικό στοιχείο που βρίσκεται στην καρδιά του φετινού προγράμματος, που είναι αφιερωμένο στα 111 χρόνια της παρουσίας του Ινστιτούτου στην Ελλάδα, με γενικό τίτλο «Μνήμη(ες) του μέλλοντος».

«Να τα εκατοστήσετε!» Αυτήν την ευχή άκουγες απ’ όλους το βράδυ της Δευτέρας, στην κατάμεστη αυλή και στο φουαγιέ του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, όπου ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος κάλεσε φίλους και συνεργάτες για να γιορτάσουν μαζί τη συμπλήρωση είκοσι χρόνων από τη δημιουργία του θεάτρου.

Με τη φιλοδοξία να αφηγηθεί την ιστορική πορεία της ελληνικής βιομηχανίας από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα, η Τεχνόπολις του Δήμου Αθηναίων και το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου παρουσιάζουν την έκθεση «160 χρόνια made in Greece. Βιομηχανία, πρωτοπορία, καινοτομία», που θα υποδέχεται το κοινό μέχρι τα τέλη Μαρτίου, προσφέροντας ένα ταξίδι στην ιστορία μιας εποποιίας: της βιομηχανικής ανάπτυξης της Ελλάδας.

Χρονιά πολλά υποσχόμενη για τον χώρο της τέχνης το 2017, ολοκληρώνεται αφήνοντας πίσω της τα «απόνερα» μιας διεθνούς διοργάνωσης, ένα καινούργιο μουσείο, καθώς και πολλές εκκρεμότητες που κληροδοτεί στο 2018. Όπως και μερικές καλές εκθέσεις...

Μουσεία και αίθουσες τέχνης έχουν βάλει τα γιορτινά τους και, αλλού λιγότερο αλλού περισσότερο, φιλοξενούν εκθέσεις που αγγίζουν το πνεύμα των ημερών. Κάτι οι αργίες, κάτι η χαλαρότερη διάθεση, η βόλτα στην πόλη μπορεί να αποδειχθεί πλουσιότερη για τις αισθήσεις όταν συνδυάζεται με τη γνωριμία με το έργο παλιών ή νεότερων καλλιτεχνών. Μια τέτοια βόλτα κάναμε κι εμείς και σας προτείνουμε ενδεχόμενους σταθμούς.

Με μια κωμική όπερα που θυμίζει το παράλογο χιούμορ των αδελφών Μαρξ ή των Monty Python, το έργο των Γκίλμπερτ και Σάλλιβαν "Ο Mικάδος" (1885), σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση και μουσική διεύθυνση Μιχάλη Παπαπέτρου, η ομάδα μουσικού θεάτρου «Ραφή» εγκαινιάζει την Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου τη συνεργασία της με την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΣΙΝ.

Ποιος είναι άραγε ο πρωταγωνιστής της παράστασης του ολλανδού συνθέτη και σκηνοθέτη Μισέλ φαν ντερ Αα στη Στέγη, στις 15 και 16 Δεκέμβρη; Η μουσική; Το θέατρο; Ο κινηματογράφος; Όλα αυτά μαζί, και πίσω τους ένα πρόσωπο: Ο Φερνάντο Πεσόα...

Έξι μήνες πριν από την 23η της διοργάνωση, η Art Athina, η ετήσια φουάρ της Αθήνας, δίνει μια «πρόγευση» του προγράμματός της και καλεί τους Αθηναίους στο καθιερωμένο πλέον εικαστικό ραντεβού του τέλους του έτους, προαναγγέλλοντας ταυτόχρονα σημαντικές αλλαγές στην καλοκαιρινή της διοργάνωση.

Έξι μήνες πριν από την 23η της διοργάνωση, η Art Athina, η ετήσια φουάρ της Αθήνας, δίνει μια «πρόγευση» του προγράμματός της και καλεί τους Αθηναίους στο καθιερωμένο πλέον εικαστικό ραντεβού του τέλους του έτους, προαναγγέλλοντας ταυτόχρονα σημαντικές αλλαγές στην καλοκαιρινή της διοργάνωση.

«Η μόδα είναι ένας στοχασμός πάνω στην κοινωνία. Αν ζεις σε καιρούς χάους, το χάος αποτυπώνεται και στη μόδα», είπε ο διάσημος σχεδιαστής Ζαν Πολ Γκοτιέ, μιλώντας στην παρουσίαση της εκδήλωσης που διοργανώνεται προς τιμήν του στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη την Τρίτη 28 Νοεμβρίου.

Έναν κύκλο συζητήσεων με διακεκριμένους έλληνες ζωγράφους εγκαινιάζει το Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος, με αφορμή ένα έργο τους που ανήκει στη Συλλογή Έργων Τέχνης της Τράπεζας, από αυτήν την Πέμπτη, 30 Νοεμβρίου.

Απομεινάρια μιας βασανιστικής παιδικής ηλικίας στα αμερικάνικα προάστια, σπαράγματα της ποπ κουλτούρας, βασανιστική εμμονή της μνήμης, αλλά και συντετριμμένη επίγνωση της αδυναμίας επιστροφής στο «σπίτι» κυριαρχούν στη μονογραφική έκθεση του αμερικανού καλλιτέχνη Mike Kelley, που παρουσιάζει ο Οργανισμός ΝΕΟΝ στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

Πριν από δύο χρόνια είχε παρουσιάσει στην Επίδαυρο την «Νέκυια», την ραψωδία λ της ομηρικής Οδύσσειας, σκηνοθετώντας έναν ιαπωνικό θίασο του θεάτρου Νο, αναζητώντας το κατάλληλο «αλφάβητο» για να πλησιάσει το αρχαιοελληνικό έπος και δράμα. Σήμερα ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επανέρχεται στο ιαπωνικό θεατρικό ιδίωμα, παρουσιάζοντας ένα από τα έργα του θεάτρου Νο, την «Υο-Κι-Χι ή το τραγούδι της αιώνιας θλίψης», με έλληνες ηθοποιούς και μουσική γραμμένη από τον Φίλιππο Τσαλαχούρη, στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ.

Να «ζωντανέψει» τον Βαν Γκογκ και το έργο του μέσα από την ψηφιακή τεχνολογία επιδιώκει η έκθεση «Van Gogh Alive», που θα φιλοξενείται για τέσσερις μήνες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, έχοντας παρουσιαστεί ήδη σε 36 πόλεις της ευρωπαϊκής περιφέρειας, της Ρωσίας και του Τρίτου Κόσμου.

Γλαυξ, πώλος, κυζικηνός... Πίσω από αυτά τα ονόματα που σήμερα ηχούν παράξενα, κρύβονται τα «δολάρια» του ελληνικού κόσμου, τα διεθνή νομίσματα της αρχαιότητας. Είναι μερικά από τα διασημότερα αντικείμενα που φιλοξενούνται στην έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης «Χρήμα: Σύμβολα απτά στην αρχαία Ελλάδα». Σε μια εποχή που το χρήμα γίνεται άυλο, διεισδύοντας στις πιο μύχιες πτυχές της ζωής μας, η έκθεση αυτή υμνεί την υλικότητα του νομίσματος, συνδέοντας με τρόπο... απτό αυτά τα σύμβολα κρατικής ισχύος με τα σημαινόμενά τους.

Στη γνωριμία με τη δημιουργική πορεία του ζωγράφου Γιώργου Κουβάκι μέσα στην τριακονταετία 1986-2017 προσκαλεί τον επισκέπτη η αναδρομική έκθεση 40 επιλεγμένων έργων του, που τα περισσότερα παρουσιάζονται για πρώτη φορά, η οποία φιλοξενείται μέχρι τις 4 Νοεμβρίου στην γκαλερί Ευρίπίδη.

Ένα... μικρό αδελφάκι προστέθηκε στην οικογένεια του Μουσείου Μπενάκη, ένα μουσείο αφιερωμένο στο παιχνίδι και το παιδί, που στεγάζεται σε ένα πυργόσπιτο χτισμένο στις αρχές του 20ού αιώνα πλάι στη θάλασσα και φιλοξενεί στις αίθουσές του πάνω από 3.000 παιχνίδια, από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο.

Τη θριαμβευτική είσοδο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον 21ο αιώνα σηματοδοτεί η επίσημη έναρξη της νέας καλλιτεχνικής περιόδου, με την πρεμιέρα της «Ηλέκτρας» του Ρίχαρντ Στράους στην κατάμεστη αίθουσα της Κεντρικής Σκηνής της, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Ένα για δεκαετίες ξεχασμένο νεοκλασικό, κρυμμένο στη μικρή οδό Καπλανών, μεταξύ Σκουφά και Σόλωνος, ανοίγει τις πόρτες του για να υποδεχθεί και πάλι στα άλλοτε λαμπρά σαλόνια του το κοινό, φιλοξενώντας τα έργα του εικαστικού Κωστή Βελώνη, στο πλαίσιο του προγράμματος «Έργο στην πόλη», του Οργανισμού ΝΕΟΝ.

Κορυφώνονται, ενόψει της 12ης Οκτωβρίου, οι εκδηλώσεις «Η Αθήνα ελεύθερη», που διοργανώνονται για τρίτη χρονιά σε δημόσιους χώρους της πόλης, προκειμένου να τιμηθεί η απελευθέρωση της Αθήνας από τη γερμανική κατοχή, αλλά και να δώσουν και ευκαιρία στους πολίτες να γνωρίσουν την ιστορία όπως αποτυπώνεται στην πόλη και τα κτίριά της...

Την πρώτη της πλήρη καλλιτεχνική σεζόν στο νέο της σπίτι, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ετοιμάζεται να εγκαινιάσει την Παρασκευή 6 Οκτωβρίου η Εθνική Λυρική Σκηνή, στην πρώτη χρονιά ενός τριετούς προγραμματισμού, που επιμελήθηκε ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Γιώργος Κουμεντάκης και οι συνεργάτες του –αν και η δυναμική ομάδα που συγκρότησε δέχθηκε ένα σημαντικό πλήγμα στα τέλη Ιουλίου, με την αποχώρηση του διευθυντή του Μπαλέτου Αντώνη Φωνιαδάκη. Από το πλούσιο ρεπερτόριο της φετινής σεζόν, που κινείται πάνω σε κύκλους και ειδικά αφιερώματα, με έργα που για πρώτη φορά παρουσιάζονται από το λυρικό μας θέατρο, ξεχωρίσαμε τις δέκα, κατά τη γνώμη μας, πιο ενδιαφέρουσες καλλιτεχνικές προτάσεις, που παραθέτουμε εδώ κατά σειράν... εμφανίσεως.

Με τρεις διαφορετικές εκθέσεις κεραμικής και στα τρία του κτίρια (Κεντρικό, Πειραιώς και Ισλαμικής Τέχνης) το Μουσείο Μπενάκη υποδέχεται το φθινόπωρο. Εκθέσεις έργων που κατορθώνουν να συνομιλούν μεταξύ τους, παρά τους αιώνες που τα χωρίζουν.

Μια εικόνα για την πρόσληψη του δυτικού μοντερνισμού από τους κινέζους καλλιτέχνες του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα θέλει να προσφέρει η έκθεση «Κινέζικη ζωγραφική xieyi» του Εθνικού Μουσείου Τέχνης της Κίνας, που εγκαινιάζεται σήμερα στο ΕΜΣΤ.

Θαυμαστά δείγματα των επιτευγμάτων της αρχαίας κινεζικής επιστήμης και τεχνολογίας φιλοξενούνται από τις 23 Σεπτεμβρίου στο Μουσείο Ηρακλειδών, στο Θησείο, σε μια παιγνιώδη και βιωματική παρουσίαση για μικρούς και μεγάλους.

Μπορεί η (ελληνογερμανική) documenta 14 να ολοκληρώνεται την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου στο Κάσελ, και μάλιστα με μια εκδήλωση αφιερωμένη στη μνήμη του δολοφονημένου από τους νεοναζί Παύλου Φύσσα, όμως το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ο βασικός εταίρος της διοργάνωσης στην Αθήνα, συνεχίζει τη δράση του, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων, με επόμενο σταθμό το... Πεκίνο.

Στα νησιά των Κυκλάδων αλλά και ολόκληρου του Αιγαίου, στην πηγή έμπνευσης εκατοντάδων ζωγράφων, μεταφέρεται το καλοκαίρι η εικαστική κίνηση, που κορυφώνεται πλάι στο κύμα τον Αύγουστο. Δημιουργείται έτσι ένα νοητό αρχιπέλαγος χώρων τέχνης που επιφυλάσσει σημαντικές εικαστικές απολαύσεις στους παραθεριστές. Συγκεντρώσαμε μερικές από αυτές, προτείνοντας ένα νοητό διάπλου του αρχιπελάγους.

Αγάπη, έρωτας, πόθος, μίσος, θλίψη, οργή: Μέσα από 129 αρχαία αντικείμενα από ελληνικά και ξένα μουσεία, «ένας κόσμος συναισθημάτων» ανοίγεται μπροστά στα μάτια του θεατή στο Μουσείο της Ακρόπολης.