«Τα 5 στοιχεία», παράσταση που αγαπήθηκε ιδιαίτερα και που συνεχίζει την πορεία της -λογικά και επίμονα-, θα φιλοξενηθεί στο φεστιβάλ Ρεματιάς, την Τέταρτη 19 Ιουλίου. Νταούλια, τσαμπούνες, ελληνικές γκάιντες, καβάλι. Όλος ο κόσμος σε ένα σύννεφο. Άννα, ήθελα να σου πω και το ξέχασα ότι «δεν μπορώ να σκεφτώ την παιδική μου ηλικία χωρίς να σκέφτομαι το νερό». Με νιώθεις. Συνέντευξη στη Χρύσα Φωτοπούλου
«Το Άσμα Ασμάτων, γραμμένο αιώνες πριν, τοποθετεί τον έρωτα στην πρώτη θέση των ανθρώπινης εμπειρίας». Στέκομαι σε αυτά τα λόγια, για πολλή ώρα. Έχω αγωνία που θα μιλήσω με δυο ανθρώπους, που η απάντησή τους στην κοινοτοπία είναι η εξερεύνηση κάθε αρτηρίας, που οδηγεί στην κυριολεξία των εννοιών. «Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να δηλώσεις γκρούπι της ζωής από το να ερωτεύεσαι», είπα για να πάρω ένα σύμφωνο βλέμμα και από τον Βαλάντη Φράγκο και από την Ελένη Ζαραφίδου.Φωτογραφίες: Θανάσης Γαλιώτος
Το νερό είναι κρύσταλλο. Το χώμα, σε κάποια σημεία, κόκκινο. Τα έλατα σπρώχνουν προς τα πάνω μας κρύο αέρα. Βουνά, χαράδρες, άγρια σκυλιά και κοπάδια με πρόβατα. Ορεσίβιοι με σκληρά χέρια και ρυτίδες αγκιστρώνουν το βλέμμα τους στις γυμνές ράχες.
Σε κάθε live του ήλιου, παραδίνομαι. Καθορίζει το σχήμα μου, το ρυθμό και την καρδιά μου. Ο ήλιος. Πάω όπου πάει. Με κοιμίζει ειρηνικά. Ύπνος μέσα στο αυτοκίνητο, σε καθίσματα που καίνε. Και πόσο μου άρεσε (ίσως και τώρα να μου αρέσει).
Μου αρέσουν οι άνθρωποι που γίνονται -απλά και αναπόφευκτα- ο επόμενος εαυτός τους, χωρίς να χάνουν πόντο απ' ό,τι προηγήθηκε. Όσοι γράφουν. Όσοι έχουν αναρίθμητους τρόπους να ορίσουν αυτά που συστήνουν τις ζωές μας.
Μια διαδρομή προς τη Σαρωνίδα, με αυτοκίνητο. Θέση συνοδηγού, μισάνοιχτο παράθυρο. Δε λέμε πολλά, μόνο ότι μας κούρασε το κρύο, κάτι λέμε. Μια μουσική του Λοΐζου («σε ψάχνω»), τυχαία, ανάμεσά μας και μετά δε λέμε τίποτα. Η μουσική ταιριάζει με το δρόμο, με την ταχύτητα των εικόνων, που βρίσκονται στα δεξιά μου. Με την αδημονία.
Το Σάββατο, πήγαμε στην έκθεση GR80s, στην Τεχνόπολη.
Στη Σπύρου Μερκούρη, κάπου, ανάμεσα σε κάτι σκονισμένα φυτά και σκουπίδια, υπάρχει μια μεγάλη πορτοκαλί κολοκύθα. Τα παιδιά του δημοτικού θέλουν να της βάλουν μάτια, χείλη, στόμα. Να γίνει κλασική. Προς το παρόν υπάρχει, έτοιμη να εκραγεί, δίπλα στον πιο ασύχαστο δρόμο.
Σε μια τσάντα ώμου, στρίμωξα κουραμπιέδες και μελομακάρονα με σιμιγδάλι και το «Πρωινό άστρο» του Ρίτσου για να το χαρίσω στη Ν. και τον Π. που έγιναν γονείς και είναι τρελαμένοι.
Είναι πολλές οι φορές, που θες να ακούσεις τη φράση «o άνθρωπος καταστρέφεται, ποτέ δε νικιέται...». Έστω και σε ψίθυρο. Να την ακούσεις, να την ξεχωρίσεις, να βάλεις τα φωνήεντά της στην τσέπη σου. Έρχεται χειμώνας.
Ο Γιάννης και η Ζωή έφυγαν για Γαλλία με το που μπήκε ο Σεπτέμβρης. Το αποφάσισαν Αύγουστο, κατακαλόκαιρο, σε φάση τέτοια που φίλοι, συγγενείς και γνωστοί ήταν σκορπισμένοι ή απαντούσαν με καθυστέρηση μέσω μηνυμάτων. Λακωνικά, αφηρημένα, χωρίς ρήμα, σκέτα. Τα μάζεψαν κι έφυγαν. Άφησαν πίσω δύο μέτρα λάστιχο για πότισμα, ένα μπουκάλι άζαξ και το κλουβί των παπαγάλων. Άδειο. Όλα στο μπαλκόνι.
Υγρασία 53%. Πανέμορφη πόλη, ειδικά το πρωί. Στο κέντρο, εκεί στα μαγαζιά με τα μαντίλια και τα παπλώματα, μια Πέμπτη, δυο κορίτσια.
Σκέφτομαι την Κίμωλο, ιδίως το πρωί, που περπατάω μέσα στη ζέστη ή περιμένω (πάλι μέσα στη ζέστη) τα λεωφορεία 203, 204, 054, 732, 209 στο κέντρο της πόλης. Εγώ σκέφτομαι την Κίμωλο, αυτή την μικροσκοπική γη από καλοκαίρι και αλάτι.
Ξανά ταραγμένη η εποχή. Ξανά οι άνθρωποι-σύμβολα της Αναγνωστάκη ακουμπούν τους ώμους τους στους ώμους μας, δείχνονται, επικαιροπιείται το αίμα τους. Υπάρχουν.
"Ένα ανθρώπινο πλάσμα που αποκτά έξι πόδια και φτερά και αποδομεί τη λογική ξεκινά να εξιστορεί συμβάντα της ζωής του". Δεν το είχα σκεφτεί, ούτε όταν έβγαζα τη φαντασία μου στον ήλιο. Γι' αυτό μίλησα με την συγγραφέα Στέλλα Ζαφειροπούλου. Για να μιλήσουμε στον αστερισμό της αισιοδοξίας και να καταλήξουμε ότι "μπορούμε να επιλέξουμε εμείς για τη δική μας κατάσταση". Όλα είναι δυνατά και στα δυο μας χέρια.
Με βρίσκει η βροχή καθώς κατεβαίνω κάτι σκαλάκια, στο κέντρο της Αθήνας. Η ομπρέλα ξεχασμένη, παπούτσια ανεπίκαιρα, δυστυχώς οι βροχές του Μάρτη κρατούν πολύ. Περιμένω κάτω από κάτι, που λειτουργεί σαν υπόστεγο. Κρατάω σημειώσεις με μολύβι χειλιών.
Είναι το πιο κρύο Σάββατο. Η απλωμένη μου μπλούζα έχει πάχνη στα μανίκια και στο πάτωμα, στο μπαλκόνι, δε θα μπορούσε να ξαπλώσει ούτε το πιο τριχωτό Γκόλντεν Ριτρίβερ του κόσμου. Ο Αλέξανδρος του τέταρτου ορόφου τραγουδάει δυνατά, πολύ δυνατά "I remember you".
Την Παρασκευή, στο Επί Κολωνώ, για την ιστορία της Αθηνάς Χατζηεσμέρ. Το Σάββατο, στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα, για κάτι άλλο. Παρέα με την Ξένη και τη Στεφανία. Στην επιστροφή, στο αυτοκίνητο, ακούμε Τζόαν Μπαέζ. Τυχαία, αλλά μπορεί και όχι.
Ένα μικρό, υπερρεαλιστικό δέντρο, που κατά 80% παραπέμπει σε Χριστούγεννα, είναι κοντά στο τζάμι του μπαλκονιού. Φροντίζω να φωτίζεται κάθε βράδυ. Όλος ο δρόμος, τα βράδια, "κραυγάζει" την ύπαρξή του μέσα από αυτό το "ανάβω-σβήνω" των φώτων. Όλη μας η εικαστική κατάθεση, αγορασμένη από το "Τζάμπο". Φιλολάου και Εμπεδοκλέους. Σήμερα, Κυριακή, ανοιχτά...
"Μισώ τον θάνατο" είπε. Αλλά εγώ ήξερα ότι πρώτα τον φοβάται, μετά τον βρίζει και μετά τον μισεί...
Από τον περσινό Δεκέμβρη, που έκανε πρεμιέρα η παράσταση "9:05", στο θέατρο Διάνα, έχω βρεθεί πάνω από δέκα φορές να την παρακολουθώ, να μιλάω με τους συντελεστές της, να ηχογραφώ δέκα-δεκαπέντε κουβέντες του Βασίλη, στον κόκκινο καναπέ της εισόδου, να δίνω ραντεβού με τον κ. Βούλγαρη, πρωί στην Ιπποκράτους, για να μου δώσει τις απαντήσεις στις ερωτήσεις μου σε χαρτί -γραμμένες με λεπτό στυλό-. Την αγαπώ αυτή την παράσταση, γιατί την ξέρω από τότε, που ήταν ακόμη μια ιδέα, μια σκέψη.
Με ρωτάει συχνά ένα κορίτσι δέκα χρόνων γιατί μου αρέσουν τόσο οι ιστορίες και τα ποιήματα.
Η Χριστίνα αυτή τη στιγμή που μιλάμε είναι 21 χρόνων. Πριν έξι χρόνια, στα 15 της, ίσως να πέρασε από τον νου της η κακή σκέψη ότι η τελεία μπαίνει άγαρμπα δίπλα σ' αυτό το εφηβικό 15. Εκεί, στην ακινησία του μαγνητικού τομογράφου. Στα σκοτάδια των γιατρών. Στο παράθυρο του μικρού δωμάτιου, που έδειχνε συνεχώς τον ίδιο ορίζοντα.
Το σπίτι άδειασε. Και κάτω από τα δύο μεγάλα γραφεία βρήκαμε δύο πενηντάλεπτα, τρεις συνδετήρες, ένα εισιτήριο από τον Σταυρό του Νότου (Μάλαμας, Μάρτης 2008) και ένα βελούδινο δαχτυλίδι- δώρο του Βασίλη από την Φλωρεντία.
Ο Χρήστος Τουμαζάτος είναι 8 χρόνων. Ξέρει απ' έξω στίχους του Άλκη Αλκαίου και του Μάνου Ελευθερίου, καθώς κι όλα τα τραγούδια του σπουδαίου παππού του, Β. Π. ενώ μια απ' τις πρώτες του εκθέσεις στο σχολείο είχε τον αφοπλιστικό επίλογο "αξίζει φίλε να υπάρχεις για ένα όνειρο κι ας είναι η φωτιά του να σε κάψει".
Είμαι πολύ μικρή. Κάθομαι στο πίσω κάθισμα ενός κόκκινου Dacia, με τη μύτη μου κολλημένη στο αριστερό τζάμι. Στο δρόμο για το βουνό. Παίζει μια χιλιοβασανισμένη κασέτα. Το τελευταίο τραγούδι της πρώτης πλευράς: "Τίποτα δεν πάει χαμένο". Μια ανδρική και μια γυναικεία φωνή. "Ποιος είναι αυτός, μπαμπά;". "Ο Λοίζος". "Ο Μάνος Λοίζος".
Στο Χαλάνδρι έχω πάει μόνο τέσσερις φορές. Οι τρεις ήταν άνοιξη και η μία φθινόπωρο. Γιατί μόνο τόσες; Δεν ξέρω. Αν πω ότι ήμασταν παρέα του κέντρου, δε θα πρωτοτυπήσω, οπότε αρκούμαι στο πολύ ξεκάθαρο "δεν ξέρω".
Μια μπομπονιέρα με μια πλαστική, μπλε άγκυρα. Από τα βαφτίσια του Ανδρέα, τον Ιούνιο. Πρωί Σαββάτου με βροχή και χαλάζι, κάπου στην ορεινή αρκαδία. Μα χαλάζι τον Ιούνιο;
Ήσυχες μέρες, σε σχήμα καλοκαιριού. Σε πόλη οικεία και ανεξερεύνητη (ακόμη). Με ζέστη και υγρασία (72%). Μπαίνεις σε μια θάλασσα που σε ξέρει και την ξέρεις.
Ιούλιος. Περπατώ στην Πατησίων. Η θερμοκρασία στα ύψη. Θέλω νερό, θέλω σκιά, θέλω λίγο παραπάνω ορίζοντα. Δέκα αφισάκια της "Μεγάλης Χίμαιρας", το ένα δίπλα στο άλλο, στη βιτρίνα ενός μαγαζιού, που τώρα ενοικιάζεται. Να θυμηθώ ξανά τη Σύρο. Να θυμηθώ ξανά το εξαίσιο, σκληρό φως. Είναι Ιούλιος και έχω ανάγκη δυο -τρεις περιγραφές για να τον ξαναχαρακτηρίσω θεό. Tον Ιούλιο. Λίγες μέρες μετά την αφυδατωμένη πορεία στην Πατησίων, ήρθε στο e mail μου το (παρακάτω) κείμενο του Δημήτρη Τάρλοου. Έχω να πάω 8 χρόνια στην Άνδρο. Παρόλα αυτά, το ξημέρωμα της 23ης Ιούλη "ήμουν κι εγώ" στο σημείο εκείνο του νησιού, από το οποίο φαίνεται (ναι) και η... Ικαρία. Ακόμη τινάζω την ομίχλη από τα μαλλιά μου. Δε φαίνεται;Οι φωτογραφίες είναι της Βάσιας Αναγνωστοπούλου.
Ζέστη και ύφεση σθένους. Ένα συναίσθημα, του οποίου την ακεραιότητα κατέκτησες με κόπο αρχίζει να φθίνει. Με περιμένουν η Αλεξάνδρα και ο Βασίλης, στην Πλάκα, στην Τριπόδων.
