ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ

Μία παράσταση που φιλοδοξεί να περάσει την μοντέρνα ποίηση στο θέατρο δια της οδού της λαϊκής παράδοσης- και ιδιαίτερα στο επιβλητικό θέατρο της Επιδαύρου- ήταν το «Σύσσημον» σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα. Το εγχείρημα ήταν εκ των πραγμάτων δύσκολο.

Οι «Βάκχες» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη ήταν από τις πιο πολυσυζητημένες παραστάσεις για το φετινό καλοκαίρι, με το που ανακοινώθηκαν. Ο λόγος ήταν ότι στο καστ της παράστασης υπήρχε το όνομα του superstar για τα ελληνικά δεδομένα Σάκη Ρουβά. Το έργο έχει παιχτεί ήδη σε αρκετές σκηνές της Ελλάδας και συνεχίζει στην Αθήνα με αρχή το θέατρο Βράχων, όπου και το είδαμε.

Για τον ανίκητο πολεμιστή έρωτα (όπως τον περιγράφει στην Αντιγόνη του) μιλάει ο Σοφοκλής και στο έργο του «Τραχίνιες», περιγράφοντας την καταστροφική δύναμη που έχουν τα πάθη που ξυπνάει. Κι ο γιος του Δία και μεγαλύτερος ήρωας της αρχαιότητας, ο Ηρακλής, καταστρέφεται όχι από κάποιο από τα αμέτρητα τέρατα ή εχθρούς που πολέμησε, αλλά από τον έρωτα.

Μια αρκετά αισθησιακή εκδοχή της Ειρήνης του Αριστοφάνη, με στοιχεία από την ελληνική παράδοση και βαλκανικές αναφορές παρουσίασε η παράσταση του σκηνοθέτη Σωτήρη Χατζάκη.

Η πεταλούδα (Butterfly) συμβολίζει την μεταμόρφωση. Για έναν έρωτα που δημιούργησε ελπίδες για μια πλήρη μεταμόρφωση, αλλά που τελικά οδήγσε μόνο στον απόλυτο πόνο μιλάει η Όπερα Μαντάμα Μπάττερφλαϊ του Τζάκομο Πουτσίνι, η οποία ανεβαίνει στο Ηρώδειο.

Η τελευταία παράσταση, στην οποία ήταν σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής ο Λευτέρης Βογιατζής ήταν το Θερμοκήπιο, την σεζόν του 2011. Αυτήν την παράσταση προσπάθησε να επαναλάβει, με τον ίδιο ξανά ως πρωταγωνιστή και με νέο καστ φέτος την Άνοιξη, αλλά δυστυχώς τον πρόλαβε ο θάνατος.

Μία νέα μορφή επαφής του θεατρικού έργου με το κοινό επιχείρησε να δημιουργήσει το πειραματικό έργο «μουσείο ανθρώπινης συμπεριφοράς» που παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη για το Φεστιβάλ Αθηνών.

Ένα έργο του Στέφαν Τσβάιχ «η σκακιστική νουβέλα» που γράφτηκε κατά την άνοδο του ναζισμού και το ξεκίνημα του Β Παγκόσμιου Πολέμου, μεταφέρθηκε στο θέατρο από την σκηνοθεσία της Μαριλίτας Λαμπροπούλου με τον τίτλο Λάθος κίνηση για το Φεστιβάλ Αθηνών.

Μία τραγωδία και μία κωμωδία είδαμε στην παράσταση «Ελένη» του Ευριπίδη που ανέβηκε στο Ηρώδειο σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαΐδη με πρωταγωνιστές την Πέμυ Ζούνη και τον Αντώνη Καφετζόπουλο.

Σε μια εκδοχή της Μήδειας που ξεπερνά τους ρόλους των φύλων, αλλά παραπέμπει και στο αρχαίο θέατρο, όπου τους γυναικείους ρόλους ερμήνευαν άντρες- παραπέμπει η παράσταση «Μήδεια» σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, την οποία παρακολούθησα στο θέατρο Βράχων στον Βύρωνα.

Μία πρωτοποριακή για την πρωτοπορία παράσταση παρουσίασαν ο σκηνοθέτης Λάμπρος Φιλίππου και το συγκρότημα Yanneis στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Το θέμα τους ήταν, κατά κάποιον τρόπο, ο Ύμνος εις την Ελευθερία του Διονυσίου Σολωμού.

Μια εκδοχή της Ιφιγένειας εν Αυλίδι του Ευριπίδη βουκολική, λούμπεν- μικροαστική και με κυρίαρχο το στοιχείο της ελληνικής οικογένειας παρακολουθήσαμε στην παράσταση για το φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία της Μαρίας Πρωτόπαππα.

Ένα από τα δυνατά στοιχεία του φεστιβάλ Αθηνών είναι ότι μας δίνει την δυνατότητα να παρακολουθούμε θιάσους από το εξωτερικό. Παρακολουθήσαμε λοιπόν έναν γαλλικό θίασο, με σκηνοθέτη τον Emmanuel Demarcy-Mota στο αριστούργημα του Ευγένιου Ιονέσκο «ο Ρινόκερος» στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών μέσα στα πλαίσια του φετινού φεστιβάλ.

Όταν μία παράσταση διαρκεί 24 ώρες, μόνο από την διάρκειά της αλλάζει τα δεδομένα μιας παράστασης, όπως την ξέρουμε και ως θεατρικό πείραμα τραβάει το ενδιαφέρον. Ξεπερνά τα συνήθη χρονικά της όρια κατά πολύ, τις αντοχές των συντελεστών και των θεατών. Επίσης, χρειάζεται έναν πολύ μεγαλύτερο πλούτο ιδεών, για να γεμίσει μιας τέτοιας διάρκειας παράστασης.

Με το θεατρικό έργο Έρωτας και ραδιουργία του Φρίντριχ Σίλερ (του ποιητή που έγραψε το ποίημα «Ωδή στην χαρά», το οποίο μελοποίησε στην συνέχεια ο Μπετόβεν για την θρυλική Ενάτη του) οι Ακύλλας Καραζήσης και Νίκος Χατζόπουλος μας παρουσίασαν την νέα τους θεατρική δουλειά για το φεστιβάλ Αθηνών στην Πειραιώς 260.

Μία διαφορετική Στέλλα από αυτήν της θρυλικής ταινίας με την Μελίνα Μερκούρη πρωταγωνίστρια παρακολουθήσαμε στα Δημοτικά Σφαγεία στην Πειραιώς 225. Πώς θα μπορούσε άλλωστε μια Στέλλα του σκηνοθέτη Γιάννη Σκουρλέτη των Bijoux de Kant να μην είναι τελείως διαφορετική;

Μία διαφορετική Στέλλα από αυτήν της θρυλικής ταινίας με την Μελίνα Μερκούρη πρωταγωνίστρια παρακολουθήσαμε στα Δημοτικά Σφαγεία στην Πειραιώς 225. Πώς θα μπορούσε άλλωστε μια Στέλλα του σκηνοθέτη Γιάννη Σκουρλέτη των Bijoux de Kant να μην είναι τελείως διαφορετική;

Ένα από τα πιο ποιητικά κείμενα στην ιστορία του θεάτρου, τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου παρουσίασε στο θέατρο Βράχων του Βύρωνα η σκηνοθέτης Νικαίτη Κοντούρη με μια ομάδα εκλεκτών ηθοποιών, όπως ο Μηνάς Χατζησάββας και η Καρυοφιλλιά Καραμπέτη.

Μία Αντιγόνη απείθαρχο κορίτσι, που τρώει ξύλο από τον Κρέοντα, έναν σκληρό pater familia σε μια παράσταση που καταδικάζει την βία παρουσιάζει η παράσταση της τραγωδίας του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Νατάσσας Τριανταφύλλη στο στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138) για το Φεστιβάλ Αθηνών.

Με μια παράσταση ορόσημο για την θεατρική του πορεία επιστρέφει ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος στην Πειραιώς στην Πειραιώς 260, για το Φεστιβάλ Αθηνών. Η παράσταση Κοινός Λόγος της Έλλης Παπαδημητρίου σκηνοθετείται από την αρχή από τον γνωστό σκηνοθέτη, που την είχε ανεβάσει άλλες δύο φορές, το 1997 και το 2004.

Ο ρόλος της Βασίλισσας Ελισάβετ πάει πολύ στην Helen Mirren. Όταν τον έπαιξε στο σινεμά το 2006 στην ταινία The Queen του Stephen Frears κέρδισε το όσκαρ. Τώρα που τον έπαιξε στο Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας για την παράσταση The Audience, του Peter Morgan κέρδισε το βραβείο Ολίβιε, την σημαντικότερη διάκριση για τα θεατρικά πράγματα της Αγγλίας. Την βραβευμένη αυτή παράσταση πρόβαλε το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε μαγνητοσκοπημένη μετάδοση.

Έργα δύο σπουδαίων συνθετών της Ανατολικής Ευρώπης του 20ού αιώνα, το κοντσέρτο για πιάνο αριθ. 3 του Ρώσου Σεργκέι Προκόφιεφ και το κοντσέρτο για ορχήστρα του Ούγγρου Μπέλα Μπάρτοκ μας παρουσίασε ο χαρισματικός μαέστρος με την μεγάλη διεθνή καριέρα ο Θεόδωρος Κουρεντζής και η σπουδαία ορχήστρα MusicAeterna. Έτσι ο χώρος πλημμύρισε ήχους από την έντεχνη μουσική του 20ου αιώνα εκτελεσμένους με επιδεξιότητα, ενθουσιάζοντας το κοινό του Μεγάρου Μουσικής και του Φεστιβάλ Αθηνών.

Με δύο χορογραφίες της η Κύπρια χορογράφος Λία Χαράκη παρουσίασε το καλλιτεχνικό της όραμα στην Πειραιώς 260 για το φετινό φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Προηγήθηκε το τολμηρό και σέξι καλλιτεχνικό αποτέλεσμα του The Shape of Necessity με δύο γυμνούς χορευτές επί σκηνής και ακολούθησε το Tune In στο οποίο χόρεψε η ίδια η χορογράφος.

Πόσοι και πόσοι από εμάς, στην διάρκεια της ζωής μας, παρακολουθώντας ένα καλλιτεχνικό δρώμενο- χορευτικό ή άλλο- δεν είπαμε: «Σιγά! Κι εγώ μπορώ να το κάνω αυτό!» Όμως, άλλο να το λες κι άλλο να το κάνεις. Κι όπως αποδεικνύει η παράσταση Untrained της Αυστραλής χορογράφου Lucy Guerin, που βάζει μαζί δύο εκπαιδευμένους χορευτές με δύο καθημερινούς ανθρώπους, να κάνουν τις ίδιες φιγούρες, η διαφορά ανάμεσα στον άνθρωπο με χορευτική παιδεία και τον μέσο άνθρωπο είναι μεγάλη.

Άλλη μια devised παράσταση που προέκυψε μέσα από συνεντεύξεις καθημερινών ανθρώπων, είναι οι Γέφυρες μια παράσταση της ομάδας Sui Generis σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη, που ανεβαίνει αυτήν την περίοδο στο Bios.

Στην θρυλική μορφή του διασημότερου ροκ σταρ του 20ου αιώνα είναι αφιερωμένη η παράσταση «John Lennon: Το σκαθάρι και τα μάτια σας» που ανεβαίνει στον πολιτιστικό χώρο Αγγέλων Βήμα σε σκηνοθεσία Αθανασίας Καραγιαννοπούλου.

Έναν ύμνο στον άνθρωπο που αποπειράθηκε να σκοτώσει τον δικτάτορα Παπαδόπουλου, τον Αλέξανδρο Παναγούλη, αποτελεί η παράσταση του Δήμου Αβδελιώδη "Ωδή στον Αλέξανδρο Παναγούλη" που ανεβαίνει στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.